نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

2 استاد پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای ایران

چکیده

نظریه نمایندگی ظاهری ریشه در رویه قضایی انگلیس دارد. این نظریه مورد توجه حقوق بین‌الملل و سایر کشورها به ویژه کشورهای دارای حقوق نوشته از جمله فرانسه، بلژیک، سوییس، مصر و ... قرار گرفته است. در مورد تأثیر نظریه نمایندگی ظاهری در حقوق موضوعه سه فرض قابل بررسی است؛ اول، اینکه بعضی از مقررات با نظریه نمایندگی ظاهری قابل تحلیل و تفسیر باشند. دوم، اینکه بعضی از مقررات مبتنی بر نظریه نمایندگی ظاهری باشند یعنی نمایندگی ظاهری استثناً پذیرش شده باشد. سوم، اینکه نمایندگی ظاهری به عنوان یک نظریه کلی - قاعده - صریحاً یا ضمناً پذیرفته شده باشد.
مقاله حاضر سه فرض بالا را در حقوق موضوعه ایران بررسی نموده است و به این نتایج رسیده است:
1- نظریه نمایندگی ظاهری با زمینه‌ها و ظرفیت‌های حقوق ایران منافاتی ندارد.
2- در حقوق ایران مواردی که با نظریه نمایندگی ظاهری قابل تحلیل و تفسیر باشند پیدا می‌شوند.
3- جلوه‌هایی از نظریه نمایندگی ظاهری در حقوق ایران دست‌کم به طور استثنایی - از طریق اقتباس از حقوق خارجی - پذیرفته شده است.
4- پذیرش نظریه خارجی نمایندگی ظاهری در حقوق ایران به عنوان یک نظریه کلی ـ قاعده ـ قابل دفاع نیست. اما معادل و مشابه آن وجود دارد.

تازه های تحقیق

 

 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Theory of Apparent Agency in Iranian Law (A Comparative Approach with Foreign Law)

نویسندگان [English]

  • Nader Pour Arshad 1
  • Rabia Eskini 2

1 PhD Student, Islamic Azad University, Science and Research Branch

2 Professor of Iran Nuclear Science and Technology Research Institute

چکیده [English]

The theory of apparent agency has its origin in English legal jurisprudence.  This theory is regarded by the International Law and in many countries especially countries with written Law systems such as France, Belgium, Switzerland and Egypt. In regard with the influence of apparent agency theory in written Law, three presumptions are to be considered:
First: some regulations can be interpreted and analyzed through the apparent agency theory.
Second: some regulations are based on the apparent agency theory, meaning that this theory can accept exceptions.
Third: the apparent agency theory has been explicitly or impliedly accepted as a general principle.
This article deals with the three above-mentioned presumptions in the Iranian Law and has reached the following results:
The apparent agency theory does not contradict with the Iranian legal principles.
2- In the Iranian Law, there are cases which can be analyzed and justified through the apparent agency theory.
3- Some aspects of the apparent agency theory have been accepted in the Iranian law , at least exceptionally, by borrowing from foreign Laws.
4- The theory of apparent agency is not acceptable in the Iranian law as a general rule, but theories similar and equal to it are available.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the General Theory
  • Apparent Agency
  • the Written Law

منابع

الف- فارسی

1-    استادی، مونا؛ تئوری نمایندگی ظاهری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه کاشان، 1387.
2-    اسکینی، ربیعا؛ حقوق تجارت (شرکت‌های تجاری)، جلد 2، تهران، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ چهارم، 1381.
3-    امامی، حسن؛ حقوق مدنی، جلد 1، تهران، انتشارات گنج دانش، چاپ چهاردهم، 1373.
4-    _______ ؛ حقوق مدنی، جلد 2، تهران، انتشارات کتاب فروشی اسلامیه، چاپ دهم، 1373.
اصغری آق مشهدی، فخرالدین؛ عیسایی تفرشی، محمد؛ ماهیت حقوقی رابطه مدیران شرکت‌های سهامی با شرکت، مجله دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، سال هجدهم، 1384، شماره 2.
5-    امیر معزی، احمد؛ نیابت در روابط تجاری و مدنی، تهران، نشر دادگستر، چاپ اول، 1388.
6-    امیری قائم‌مقامی، عبدالمجید؛ انقضای نمایندگی ارادی و مسئله وکالت غیرقابل عزل، قابل دسترسی در: http://www.iranbar.org .
7-    انصاری، ولی ا...؛ کلیات حقوق قراردادهای اداری، تهران، نشر حقوق‌دان، چاپ سوم، 1380.
8-    انصاری، مسعود؛ طاهری، محمدعلی؛ دانشنامه حقوق خصوصی، جلد 3، تهران، انتشارات محراب فکر، چاپ اول، 1384.
9-    بردیسی، محمدزکریا؛ اصول‌الفقه، مصر (قاهره)، دارالثقافه للنشر و التوزیع، بی‌تا.
10-حاجیانی، هادی؛ حقوق نمایندگی، تهران، نشر دانش‌نگار، چاپ اول، 1386.
11-حائری شاه‌باغ، علی؛ شرح قانون مدنی، جلد 2، تهران، نشر گنج دانش، چاپ دوم،1382.
12-حسنی، حسن؛ حقوق تجارت (مشتمل بر کلیه مباحث)، تهران، نشر میزان، چاپ چهارم، 1385.
13-خردمندی، سعید؛ وکالت در حقوق تجارت و تطبیق آن با فقه، قم، انتشارات مؤسسه بوستان کتاب قم، چاپ اول، 1382.
14-خزاعی، حسین؛ حقوق تجارت، شرکت‌های تجاری، جلد 2، چاپ اول، تهران، نشر قانون، 1385.
15-جعفری لنگرودی، محمدجعفر؛ ترمینولوژی حقوقی، تهران، انتشارات گنج دانش، چاپ ششم، 1372.
16-_________ ؛ دائره‌المعارف علوم اسلامی، قضایی، جلد 2، تهران، انتشارات کتابفروشی گنج دانش، بی­تا.
17-دمرچیلی، محمد و دیگران؛ قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، تهران، انتشارات خلیج فارس، چاپ دوم، 1381.
18-رنجبری، ابوالفضل؛ حقوق کار، تهران، انتشارات مجد، چاپ پنجم، 1382.
19-زراعت، عباس؛ قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی ایران، تهران، نشر خط سوم، چاپ دوم، 1384.
20-صفایی، حسین؛ دوره مقدماتی حقوق مدنی (قواعد عمومی قراردادها)، جلد 2، نشر میزان، چاپ اول،1382.
21-صفری، محسن؛ فریبکاری و آثار آن (قاعده غرور)، تهران، نشر میزان و دادگستر، چاپ اول، 1377.
22-عدل، مصطفی؛ حقوق مدنی، به کوشش محمدرضا بندرچی، قزوین، انتشارات بحرالعلوم، چاپ اول، 1373.
23-عراقی، عزت‌ا... ؛ حقوق کار، جلد 1، تهران، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ اول، 1381.
24-عرفانی، محمود؛ حقوق تجارت، جلد 2، تهران، ناشر مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ پنجم، 1371.
25-کاتوزیان، ناصر؛ دوره مقدماتی حقوق مدنی، درس‌هایی از عقود معین، جلد 2، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش، چاپ دوم، 1378.
26-________ ؛ اثبات و دلیل اثبات، جلد 2، تهران، نشر میزان، چاپ دوم، 1384.
27-________ ؛ قواعد عمومی قراردادها، جلد 2، تهران، نشر شرکت انتشار، چاپ دوم، 1369.
28-کاتوزیان، ناصر؛ عقود معین (عقود اذنی و وثیقه‌های دین)، جلد 4، تهران، انتشارات شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، چاپ سوم، 1378.
29-کیایی، کریم؛ حقوق بازرگانی، ج1، بی جا، بی نا، چاپ دوم، 1350.
30-منتی‌نژاد، صادق؛ محشای قانون محاسبات عمومی، انتشارات دیوان محاسبات کشور، تهران، چاپ دوم، 1387.
31-مراغه‌ای، میرفتاح؛ عناوین، چاپ سنگی، یک جلدی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.

ب- لاتین

32-   Alain Benabent, Droit Civil Les obligations, Domat droit prive, 9 edition, A Jour au 25, Motchrestien, octobre 2003, p: 334.
33-   Beal, Bishop & Furmston, contract cases and Materials, Butterwoths, Reprinted 1989.
34-   Roger LeRoye Miller & GayLord A.jentz, Business Law Today, comprehensive Edition, 6th ed, USA, 2004.
35-   William R.Anson, principal of the English Law of contract, twenty second Ed, by A.G Guest, M.A London Stevens & sons Limited, London, 1957.
 
 
CAPTCHA Image