نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسنده
استادیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)
چکیده
سوء استعمال مواد روانگردان پیامدهای زیانبار اجتماعی و اقتصادی دارد و به ویژه بهداشت فردی و همگانی را تهدید می‌کند. این موضوع، جامعه جهانی را به همکاری برای کنترل و سرکوبی اقدامات و رفتارهایی که استفاده نابه‌جا از این مواد را ترویج می‌کند واداشت که تصویب کنوانسیون 1971 مواد روانگردان سازمان ملل بهترین جلوة آن است.
قانون‌گذار ایرانی نیز ضرورتاً در قانون مربوط به مواد روانگردان (مصوب 1354) به جرم‌انگاری پاره‌ای اقدامات که مرتبط یا منجر به سوء استعمال مواد روانگردان می‌شود اقدام کرده است ولی تنوع و تکثر مواد روانگردان و گسترش سوء استفاده از این مواد به همراه آثار بسیار زیانبار آن برای سلامت عمومی، ضرورت اصلاح قانون مربوط و پیش‌بینی اقدامات حمایتی مؤثر و تدابیر سرکوبی مناسب را ایجاد می‌کند. از سوی دیگر سوء استفاده از مواد روانگردان گاه به اختلال روانی و تزلزل در پایه‌های مسئولیت کیفری و ارتکاب جرم منجر می‌شود که بررسی مسئولیت کیفری فرد در این هنگام موضوعی است که می‌توان آن را به مدد تأسیس «مستی» بررسی و در حالات مختلف، احکام آن را تبیین کرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Psychotropic Substances, Social Reaction and Penal Responsibility
نویسنده [English]
- Mohsen Eini
Assistant Professor of Imam Khomeini International University
چکیده [English]
Misuse of psychotropic substances has harmful social and economical consequences and, specially, threatens individual and collective health and this enduced the world community for cooperation in order to control and repress the acts and behaviors that strengthen the misuse of these substances through the adoption of the "Convention on Psychotropic Substances, 1971" in the U.N. The Iranian legislature, too, in the Psychotropic Substances Act of 1354 criminalizes some acts that are related or lead to misuse of some psychotropic substances, but the variaty and diversity of these substances and vast increase in their misuse along with their harmful effects on public health, necessitates the relevant act to be revised and improved and effective protective measures as well as suitable repressive solutions to be taken into consideration. On the other hand misuse of the psychotropic substances in some cases causes mental disorder as well as instability in the penal bases for responsibility and in the commission of offence. The analysis of individual penal responsibility in such a state is a subject that can be surveyed in this condition and its rules may be assigned in different conditions with the help of "intoxication" establishment.
کلیدواژه‌ها [English]
- Psychotropic Substances
- Penal Responsibility
- Stimulant Drugs
- Ecstasy
- Intoxication
منابع
الف- فارسی
- «نظریه‌های مشورتی ادارة کل حقوقی و تدوین قوانین قوة قضائیه در خصوص جرایم مواد مخدر»، مجموعه مقالات همایش بین‌ا لمللی علمی ـ کاربردی جنبه‌های مختلف سیاست جنایی در قبال مواد مخدر، جلد پنجم، تهران، روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، 1379.
- احمدوند، محمدعلی، اعتیاد(سبب شناسی و درمان آن)، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ دوم، 1381.
- اخوت، محمد علی، تفصیل مسائل حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات صابرون، چاپ اول، 1385.
- ادارة تدوین و تنقیح قوانین و مقررات ریاست جمهوری، مجموعه قوانین و مقررات مبارزه با مواد مخدر، تهران، ادارة چاپ و انتشار، معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح قوانین و مقررات، چاپ اول، 1383.
- اردبیلی، محمد علی، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، تهران، نشر میزان، چاپ دوازدهم، 1385.
- اسعدی، سید حسن، پژوهشنامه‌ای دربارة بحران جهانی مواد مخدر و...، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، 1372.
- اسکلا فانی، فرانچسکو، «مواد مخدر و بزهکاری در ایتالیا: پدیده شناسی، پیشگیری و راهبردهای مبارزه»، ترجمه روح الدین کرد علیوند، مجموعه مقالات همایش بین المللی علمی ـ کاربردی جنبه‌های مختلف سیاست جنایی در قبال مواد مخدر، جلد دوم، تهران، روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، 1379.
- آقایی، هادی، اکستاسی طاعون عصر حاضر، نشریه اطلاعات علمی، 1384 شمارة 316.
- آقایی‌نیا، حسین، جرایم علیه اشخاص (جنایات)، تهران، نشر میزان، چاپ اول 1384.
10.انگاره‌چی، علیرضا، «عواقب زیان‌آور مصرف قرص‌های اکستاسی»، زن روز، 1384، شماره 1930.
11.باصری، علی اکبر، پژوهشی علمی ـ کاربردی دربارة مواد مخدر، تهران، وفاق، اول، 1384.
12.بدان دن، استیو، مروری برحقوق جزای انگلستان، ترجمه حسین میر محمد صادقی، تهران، نشر حقوقدان، چاپ اول، 1375.
13.بوریک، ژاک، «سیاست جنایی ماهوی فرانسه در قبال مواد مخدر»، ترجمه روح الدین کرد علیوند، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی علمی ـ کاربردی جنبه‌های مختلف سیاست جنائی در قبال مواد مخدر، جلد دوم، تهران، روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، 1379.
14.بوشهری، بهزاد، «اکستازی؛علائم و نشانه‌های بالینی و درمان»، مجموعه مقالات همایش ملی اکستازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، 1385.
15.بوشهری، جعفر، حقوق جزا، اصول و مسائل، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ اول، 1379.
16.الجبعی العاملی، زین الدین (شهیدثانی) و محقق حلی، حقوق کیفری اسلام، قصاص، ترجمة ابوالحسن محمدی، تهران، نشر دانشگاهی، چاپ سوم، 1383.
- جواهری، فروغ، «مردن در سرخوشی»، مجموعه مقالات همایش ملی اکستازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، 1385.
18.خمینی، سید روح الله، تحریر الوسیله، ترجمه علی اسلامی، جلد چهارم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیه قم، بی‌تا.
19.دادستان، پریرخ، روانشناسی جنایی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ اول، 1382.
20.دانش، تاج زمان، معتاد کیست؟مواد مخدر چیست؟, تهران، سازمان انتشارات کیهان، چاپ اول، 1379.
21.دفتر مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، ارزیابی وضعیت جهانی اکستاسی و آمفتأمین‌ها، ترجمه پژوهشکده ملی مطالعات مواد مخدر ایران، تهران، دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر، چاپ اول، 1382.
22.سامی النبراوی، محمد، شرح الاحکام العامه لقانون العقوبات اللیبی، بنغازی، منشورات جامعه قاریونس، چاپ سوم، 1995م.
23.شیخ آبادی، اردشیر، «مرگ‌های ناشی از استعمال مواد مخدر و داروهای توهم‌زا»، مجموعه مقالات همایش بین المللی علمی ـ کاربردی جنبه‌های مختلف سیاست جنایی در قبال مواد مخدر، جلد دوم، تهران، روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، 1379.
24.صادقی، محمد‌هادی، جرائم علیه اشخاص (صدمات جسمانی)، تهران، نشر میزان، چاپ اول، 1376.
25.صالحی، ایرج، زنجیره‌های اعتیاد، تهران، آوای نور، 1371.
26.صرامی، رضا، انواع مواد مخدر صنعتی و شیمیایی، تهران، پرشکوه، چاپ سوم، 1382.
27.صفاتیان، سعید؛ میراکبری، سید مصطفی؛ احمدی، فریبرز؛ قمبری محمدی، مهدی؛ علوی، سیدعلی، آشنایی با مواد صناعی اعتیادآور، تهران، انتشارات دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر، چاپ اول، 1382.
28.عالیه، سمیر، شرح قانون العقوبات، القسم العام، بیروت، الموسسة الجامعیه للدراسات و النشر و التواریخ، 1418.
29.عبدالفتاح، عزت، «جرم چیست و معیارهای جرم‌انگاری کدام است؟»، ترجمه و توضیح از اسماعیل رحیمی نژاد، مجله حقوقی دادگستری، 1381، شمارة 41.
30.فکری، منیر، تازه‌های مواد مخدر؛ استخراج و تشخیص آنها، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران، چاپ اوّل، 1383.
31.قند فروش ستاری، محمد رضا؛ طلوعی، محسن و عذارمشایخی، سیمین، «توکسیکولوژی اکستازی»، مجموعه مقالات همایش ملی اکستازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، 1385.
32.کاپلان،هارولد ج. و سادوک، بنیامین، خلاصة روانپزشکی، ترجمه عباس رفیعی و فرزین رضاعی، جلد اول، تهران، انتشارات ارجمند، چاپ اول(ویرایش نهم)، 1382.
33.کلارکسون، سی.ام.وی.تحلیل مبانی حقوق جزا، ترجمه حسین میر محمد صادقی، تهران، معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی شهید بهشتی، 1371.
34.گل محمدی خامنه، علی، «اعتیاد به مواد مخدر: پیشگیری یا سرکوبی؟»، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی علمی ـ کاربردی جنبه‌های مختلف سیاست جنایی در قبال مواد مخدر، جلد سوم، تهران، روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، 1379.
35.مرادی، محمد، «تشخیص، درمان و مراقبت‌های اورژانس در مسمومیت‌های ناشی از قرص‌های اکستاسی»، مجموعه مقالات همایش ملی اکستازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، 1385.
36.مرتضوی قهی، علی، قاچاق بین المللی مواد مخدر و حقوق بین‌الملل، تهران، دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر، چاپ اول، 1382.
37.میر سعیدی، سید منصور، مسئولیت کیفری، قلمرو و ارکان، جلد اول، تهران، نشر میزان، چاپ اول، 1383.
38.ناسیونال دراگ هلپ لاین، حقایقی در خصوص مواد مخدر، ترجمه حسین هژیر نژاد، تهران، ستاد مبارزه با مواد مخدر، 1378.
39.نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین؛ حبیب زاده، جعفر و بابائی، محمدعلی، جرایم مانع(جرایم بازدارنده)، فصلنامه مدرس علوم انسانی، 1383، شمارة 37.
40.نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، جلد 42، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1374.
41.نیر، حسین، فرهنگ عمومی مواد مخدر، تهران، مؤلف، چاپ اول، 1372.
ب- لاتین
- Ashworth, Andrew, Principles of criminal Law, New York, Oxford university press, 2000.
- Castello, Jennifer; Coomer, Christian; Stillwell, Jamie & Leach, Kelly, "The Attribution of Responsibility in Acquaintance Rape Involving Ecstasy", North American Journal of Psychology, 2006, vol.8, No. 3.
- Heaton, Russell, Criminal Law, New York, Oxford university press, Second edition, 2006.
- Herring, Jonathan, Criminal law, New York, Palgrave Macmillan, third edition, 2002.
- Newcombe,Russell & woods,sally, "How risky is ecstasy?", Drug policy, 2004, No.1.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله