نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی تربیت مدرس

چکیده

اگرچه وجود قانون کیفری برای تمیز هنجارها و ناهنجاری­ها و تعیین الگوی رفتار قانونی شهروندان برای هر جامعه‌ای ضروری است، برای ایجاد یک جامعه سالم و قانونمند و تأمین و تضمین حقوق و آزادی­های اساسی شهروندان تنها از سازکار جرم‌انگاری نمی­‌توان بهره برد و پیامدهای مترتب بر جرم‌انگاری و هزینه‌های جبران ناپذیر آن را نادیده گرفت. امکانات دستگاه عدالت کیفری، پرهیز از ایجاد قلمروهای تبعیض‌آمیز و امکان سوء استفاده در اجرای قانون، احتمال تضعیف قدرت اخلاقی حقوق کیفری، احتمال کاهش کارآیی کیفرها، جرم‌زایی بالقوه حقوق کیفری در پرتو فرایند برچسب‌زنی و ایجاد شرایط مجرمانه به واسطه‌ جرم‌انگاری برخی رفتارها و تطابق قانون کیفری با انتظارات عمومی و خواست اکثریت مردم، از جمله محدودیت‌های عملی فراروی توسعة‌ قلمرو حقوق کیفری‌اند که در جرم دانستن یک رفتار باید آنها را مد نظر قرار داد. بی­توجهی به این محدودیت‌ها و تکیة صرف به توجیهات نظری و فلسفی در توسل به سازوکار جرم‌انگاری، می‌تواند حقوق کیفری را با چالش‌های جدی روبه­رو ساخته و مشروعیت، جایگاه و نقش آن را به پرسش بکشاند. دراین مقاله تلاش شده به محدودیت‌ها، آثار و پیامدهای بی­توجهی به آنها پرداخته ‌شود.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Introduction to Some Practical Limitations of Criminalization (The Necessity of Evaluating Benefits and Costs of Creating a Crime

نویسندگان [English]

  • Mohammad Jafar Habibzadeh 1
  • Amir Hamzeh Zeinali 2

1 Associate Professor of Tarbiat Modares University

2 PhD Student in Criminal Law and Criminology, Tarbiat Modares

چکیده [English]

Although criminal law, which differentiates between legal “oughts” and “ought-nots” in criminal part, is necessary for any society, the practical implications of criminalization and evaluating its benefits and costs must not be disregarded. The followings are some practical limitations of expanding the criminl law’s scope that must be considered to criminalize a conduct: (1) the capabilities and capacities of the criminal justice system; (2) the avoidance of discriminatory possibilities; (3) the possible abuse in law administration; (4) the potential of weakening the moral power of the criminal law; (5) the possible reduction of the effectiveness of punishments; and (6) the potential  of the criminogenic criminal law in the light of the  labelling process and the criminalization of some conducts as well as the conformity of the criminal law with the public expectations and desires of the majority of the  people. The disregard for these limitations and the mere reliance on theoretical and philosophical justifications for using criminalization may serioushy challenge the criminal law and its legitimacy, status, and role.

کلیدواژه‌ها [English]

  • crime
  • criminalizatoin
  • criminal law
  • decriminalization
منابع
1_ آشوری، محمد، جایگزین‌های زندان یا مجازات‌های بینابین، تهران، نشر گرایش،  1382.
2_ اسعدی، سیدحسن، «مصرف مواد مخدر از دیدگاه حقوق جزا، فقه اسلامی و عرف»، مجله قضایی و حقوقی دادگستری، ش 42، بهار 1382.
3_ بوشهری، جعفر، حقوق جزا؛ اصول و مسائل،  تهران، شرکت سهامی انتشار ،1379.
4_ پیکا، ژرژ، جرم شناسی، ترجمه علی حسین نجفی ابرند آبادی، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1370.
5_ حبیب‌زاده، محمدجعفر و کیانوش کوراهی مقدم، «ماده 638 قانون مجازات اسلامی و رویارویی آن با اصل‌قانونی بودن‌جرم و مجازات»، دوماهنامه دانشور، ش 39، 1381.
6_ بدومی، منوچهر، مفهوم عادلانه قانون، پایان­نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم­شناسی، دانشکده حقوق دانشگاه ملی ایران، 50-1349.
7_ ران‌یاو، فرانک، «تجاوز جنسی در زندان­های ایالات متحده آمریکا»، ترجمه جواد یاوری مجله قضایی و حقوقی دادگستری، ش 42، بهار 1382.
8_ شرمن، لاورنس، «جرم‌شناسی و جرم‌انگاری، چالش و علم ضمانت اجراهای کیفری»، ترجمه روح‌الدین کرد علیوند، مجله قضایی و حقوقی دادگستری، ش 23، زمستان 1379.
9_ صالحی، صادق، «نگرشی بر مسائل و مشکلات قانون درجامعه»، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، ش9 و10، س 15، خرداد و تیر1380.
10_ صانعی، پرویز. حقوق و اجتماع، تهران، انتشارات طرح نو، 1382.
11_ عالی­پور، حسن، مفهوم نسبیت جرم، پایان­نامه کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم­شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، 1381.
12_ کلارکسون، سی.ام.وی، تحلیل مبانی حقوق جزا، ترجمه حسین میرمحمد صادقی، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی، 1371.
13_ کوشا، جعفر، «کارکردهای حقوق جزا»، فصلنامه پژوهشی علوم انسانی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد، س 1، ش 2، زمستان 1380.
14_ گسن، ریموند، «بحران سیاست جنایی در کشورهای غربی»، ترجمه دکتر علی حسین نجفی ابرند آبادی، مجله تحقیقات حقوقی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، ش 10، 1371.
15_ ______ , جرم شناسی نظری, ترجمه مهدی کی نیا, تهران, دانشگاه علامه طباطبایی, 1370.
16_ گودرزی، محمدرضا، تورم کیفری در ایران و لزوم جرم زدایی، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1380.
17_ لازرژ، کریستین، درآمدی بر سیاست جنایی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، نشر میزان، 1382.
18_ لوی برول، هانری- کویلیه، ارمان و ژرژگورویچ، حقوق و جامعه شناسی، ترجمه مصطفی رحیمی، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1358.
19_ منتظر قائم ، مهدی، «بررسی و نقد سیاست ماهواره‌ای ایران با تکیه بر تجربه کشورهای آسیایی»، فصلنامه پژوهش و سنجش، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، س 9 ش 30 و 31 ،تابستان و پاییز 1381.
20_ نجفی ابرند آبادی، علی حسین، تقریرات درس جرم شناسی، دوره کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، نیمسال دوم سال تحصیلی 74-1373.
21_ _____ و حمید هاشم بیگی، دانشنامه جرم شناسی، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی ، 1377.
22_ _____ , «مصاحبه با فصلنامه ترجمان حبه»، ش 7 و 8، تابستان و پاییز 1381.
23_ _____ ، «وارسی جایگزین‌های مجازات زندان» (میزگرد)، مجله قضایی و حقوقی دادگستری، ش 38، بهار 1381.
24_ نجومیان، حسین، مبانی قانون­گذاری و دادرسی، مشهد، بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی، اسفند 1366.
25_ نظر سنجی از مردم تهران درباره ماهواره، صدا و سیما، واحد سنجش افکار مرکز تحقیقات سازمان ، 1373.
 
26_ Ashworth, Andrew, principles of criminal law, Newyork, oxford university press, 2000.
27_ Cater David, An overview of Drug- Related Misconduct of police officers; Drug Abuse and Narcotic corruption, Drugs, crime, and the criminal Justice system.
به نقل از : منصوررحمدل، «اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر در ایران، جرم زدایی یا جرم انگاری»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، سال 3، ش 9، پاییز 1382.
28_ European committee on crime problems, Report on Decriminalization, council of Europes, Strasbourg, 1980.
29_ Larry seigl, Joseph senna, Juvenile Delinquency; theory, practice & Law, Wadsworth publishing company, U.S.A, 2000.
30_ Schonsheck, Jonathan, on criminalization; An Essay in the philosophy of the criminal law, Netherland, Kluwer Academic publishers, 1994.
CAPTCHA Image