دوفصلنامۀ علمی حقوق تطبیقی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

فایل های مرتبط

راهنمای داوران

داوران سال جاری

بررسی تطبیقی امر آمر قانونی در ترازوی قابلیت سرزنش اخلاقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

3 استاد گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

4 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

مقاله حاضر ماهیت امر آمر قانونی را از منظر مبانی حقوقی و فراحقوقی (قابلیت سرزنش) واکاوی و بدین بحث می‌پردازد که امر آمر قانونی در ساحت حقوقی بنابر یک تفسیر غایت گرایانه و اخلاقی جرم تلقی نمی‌گردد و در ساحت فراحقوقی بنابر ملاحظات جرم انگارانه و مبانی توجیهی (منفعت عمومی و حق اخلاقی) قابلیت سرنش راندارد و به عنوان یک دفاع موجهه فقط تابع شرایط عینی است. این نوشتار در ادامه سه رویکرد مشهور (اطاعت محض، مسئولیت محض و رعایت ظواهر قانونی) را با حقوق کیفری بعضی از کشورهای دارای نظام حقوق نوشته (فرانسه، سوریه، لبنان، اردن) تطبیق و موضع حقوق کیفری ایران را مورد بازخوانی انتقادی قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Legal Superior Order in the light of Moral Blameworthiness

نویسندگان [English]

  • Kamran Mahmudian Esfahani 1
  • Mohamadali Ardebili 2
  • Mohamad Ashuri 3
  • Nasrin Mahra 4

1 PhD Student in Criminal Law and Criminology, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

2 Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

3 Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

4 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The present paper studies the nature of legal superior order from the point of view of legal and meta legal (blameworthiness) bases and addresses this issue that legal superior order is not considered crime in the realm of law on the basis of a teleological interpretation and in a meta legal  scope cannot be blameworthy according to criminalization considerations and justification bases (public benefit and legal right). It is solely subject to objective conditions as a justifiable defense. This paper critically evaluates three well-known approaches of absolute obedience, sole responsibility and observance of legal formalities and compares it with criminal law of some Greco-German systems including France, Syria, Lebanon and Jordan and rereads the condition of Iranian criminal law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Blame
  • Superior Order
  • Metal Legal Nature
  • Criminalization
مراجع
ـ اردبیلی، محمدعلی (1392)، حقوق جزای عمومی، چاپ سی­و­دوم، تهران: میزان.
ـ استفانی، گاستون؛ لواسور، ژرژ؛ بولوک، برنار (1383)، حقوق جزای عمومی (جرم و مجرم)، ترجمۀ حسن دادبان، چاپ­دوم، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
ـ افراسیابی، اسماعیل (1376)، حقوق جزای عمومی، چاپ­دوم، تهران: انتشارات فردوسی.
ـ آقایی­نیا، حسین و صادق منتی نژاد (1393)، «کاربرد عینی و ذهنی در عوامل موجهه جرم»، فصلنامه مطالعات حقوق کیفری و جرم­شناسی، دورۀ1، شمارۀ1، صص23-36.
ـ الهام، غلامحسین (1375االف)، «مسئولیت آمر و مأمور قانونی»، مجلۀ حقوقی دادگستری، دورۀ 15، شمارۀ15، صص 31-54.
ـ الهام، غلامحسین (1375ب)، امر آمر قانونی در حقوق کیفری ایران، رسالۀ دورۀ دکتری حقوق جزا و جرم­شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده حقوق.
ـ باهری، محمد (1384)، نگرشی بر حقوق جزای عمومی، چاپ­دوم، تهران: انتشارات مجد.
ـ توجهی، عبدالعلی (1394)، آسیب­شناسی قانون مجازات اسلامی 1392، چاپ­اول، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوۀ قضائیه.
ـ حبیب­زاده، محمدجعفر؛ فخر بناب، حسین (1384)، «مقایسۀ عوامل موجهه جرم و عوامل رافع مسئولیت کیفری»، فصلنامۀ مدرس علوم انسانی، دورۀ9، شمارۀ3، صص37-57.
ـ سبزواری­نژاد، حجت، (1393)، حقوق جزای عمومی (جرم، مجرم، مسئولیت کیفری و موانع آن)، چاپ­دوم، تهران: جنگل.
ـ سروش، عبدالکریم (1386)، ادب، قدرت و ادب عدالت، چاپ اول، تهران: موسسه فرهنگی صراط.
ـ شامبیاتی، هوشنگ (1382)، حقوق جزای عمومی، چاپ­یازدهم­، تهران: انتشارات مجد و ژوبین.
ـ شکری، رضا؛ سیروس، قادر (1385)، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی، چاپ­پنجم، تهران: مهاجر.
ـ شمس­ناتری، ابراهیم (1392)، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی، چاپ اول، تهران: میزان.
ـ علی­آبادی. عبدالحسین (1385)، حقوق جنایی، چاپ­چهارم، تهران: انتشارات فردوسی.
ـ عوده، عبدالقادر (1390)، بررسی تطبیقی حقوق جزای اسلامی (جرم و ارکان آن)، ترجمۀ حسن فرهودی­نیا، تهران: شرکت بین­المللی پژوهش و نشر یادآوران.
ـ فرح­بخش، مجتبی (1392)، جرم انگاری فایده­گرایانه (جستاری در فلسفه حقوق کیفری)، چاپ­اول، تهران: میزان.
ـ گارو، رنه (1344)، مطالعات نظری و عملی در حقوق جزا، ترجمۀ سید ضیاء­الدین نقاب، تهران: ابن­سینا.
ـ گلدوزیان، ایرج (1384)، بایسته‌های حقوق جزای عمومی، چاپ­دهم، تهران: میزان.
ـ گلدوزیان، ایرج (1393)، محشای قانون مجازات اسلامی: کلیات، حدود، قصاص، دیات، تعزیرات، چاپ­سوم، تهران: مجد.
ـ لوترمی، لورانس؛ کلب، پاتریک (1387)، بایسته‌های حقوق کیفری عمومی فرانسه، ترجمۀ محمود روح­الامینی، تهران: میزان.
ـ محسنی، مرتضی (1376)، مسئولیت کیفری (دورۀ حقوق جزای عمومی)، چاپ­اول، تهران: گنج دانش.
ـ محقق­داماد، مصطفی (بی­تا)، تقریرات حقوق کیفری کشورهای اسلامی، ­چاپ اول، تهران: دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
ـ نجفی­توانا، علی و ایوب میلکی (1393)، حقوق جزای عمومی، چاپ اول، تهران: جنگل.
ـ نوربها، رضا، (1384)، زمینۀ حقوق جزای عمومی، چاپ­چهاردهم، تهران: کتابخانۀ گنج دانش.
ـ ولیدی، محمدصالح (1388)، بایسته‌های حقوق جزای عمومی (3-2-1)، چاپ­اول، تهران: جنگل.
ـ ابراهیم العطور، د. رنا ( 2002)، دور القانون فی اباحة التجریم. مجلة الشریعة و القانون. جامعة الإمارات العربیة المتحدة کلیة الشریعة، المجلد 26، الاصدار 50، صص131-192.
ـ الفاضل، محمد(1396ق)، المبادی العامة فی التشریع الجزایی، چاپ اول، دمشق: مطبعه الداودی.
ـ Dorkin, Ronald (1996). Freedom’s Law; The Moral Reading of the American Constitution, New York: Oxford University Press.
ـ Dressler, Joshua (1995). Understanding Criminal Law, San Francisco: Lexis Nexis.
ـ Duff, Antony (1991). Subjectivism, Objectivism and Criminal Attempts, in Harm and Culpability, New York: Clarendon Press.
ـ Duff, Antony (2002). Theories of Criminal Law, Stanford, California: Stanford University
ـ Feinberg, Joel (1984). Harm to Others; The Morals Limits of The Criminal Law, Vol. 1, New York: Oxford University Press.
ـ Feinberg, Joel (1988). Harmless Wrongdoing, New York: Oxford University Press.
ـ Hall, Jeorm (1943). “International of Criminal Law and Torts”, Columbia Law Review, Vol. 63, No. 7, pp. 967-1001.
ـ Hamish, Stewart (2010). The Limits of the Harm Principle, Crim Law and Philos, Vol. 4, No. 1, pp. 17-35.
ـ Husak, Douglas (1987). Philosophy of Criminal Law, New York: Oxford University Press.
ـ Milhizer, Eugener (2006). ”Justification and Excuse: what they were, what they are and what they tought to be”, ST, Johns Law Review, Vol. 78, No. 3.pp. 725- 896.
ـ Moore, Michale (1997). Placing Blame; A Theory of Criminal Law, New York: Oxford University Press.
ـ Robinsion, Paul (1997). Structure and Function in Criminal Law, New York: Clarendon Press.
ـ «نسبت اخلاق و حقوق»(1390)، محمد راسخ (مصاحبه با روزنامه شرق،20 مرداد) http://old.sharghdaily.ir/news/90/05/20/25633.htm
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
دوفصلنامۀ علمی حقوق تطبیقی
دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 13
پیاپی 13
فروردین 1399
صفحه 157-178
فایل ها
اشتراک گذاری
ارجاع به این مقاله
آمار