نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار دانشکده حقوق دانشگاه مفید
2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشکدة حقوق دانشگاه مفید
چکیده
مسئولیت مدنی ناشی از مالکیت بر اشیا به عنوان یکی از اقسام مسئولیت ناشی از عمل غیر از آن جهت حائز اهمیت است که مواردی مانند مسئولیت ناشی از مالکیت بر بنا، اتومبیل و حیوان به عنوان پرخطرترین وسایل ایجاد مسئولیت مدنی از اقسام این نوع مسئولیت به حساب می‌آیند. در حقوق ایران مسئولیت مالک بنا و حیوان مبتنی بر ارتکاب تقصیری است که با کوتاهی در انجام وظیفة حفاظت و مراقبت، محقق می‌شود و زیان‌دیده ملزم به اثبات آن است، اما در حقوق مصر برای سهولت جبران خسارت زیان‌دیده، قانونگذار مالک اشیا را به‌طور مطلق مسئول جبران خسارات ناشی از مال خود دانسته است، مگر اینکه ثابت کند زیان به‌سبب قوة قاهره به‌وجود آمده است. تفاوت مبنای این دو رژیم حقوقی و مطالعه تطبیقی عوامل رفع مسئولیت مدنی در هرکدام مورد بررسی قرار گرفته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Civil Liability Arising from Property Ownership and Causes Excluding It: A Comparative Study on Iranian and Egyptian Law
نویسندگان [English]
- Abdolmotalleb Ahmadzadeh Bazzaz 1
- Mohammad Mehryar 2
1 Assistant Professor Mofid University Law School
2 PhD Student in Private Law, Mofid University Law School
چکیده [English]
Civil liability arising from property ownership as a kind of liability arising from other person’s action is of significance in that it includes the liability arising from ownership of buildings, automobiles and animals which are the most dangerous property causing civil liability. In Iranian law, the liability of building and animal owner arises from his fault for not taking care of them that need to be proved by suffering person. But in Egyptian law, for simplification of compensation, the owner is absolutely regarded as liable for the damage his property causes unless he can prove that the damage has been caused by a force majeure. In this research, the basic difference between these two legal systems as well as the causes excluding civil liability within them will be dealt with
کلیدواژه‌ها [English]
- Civil Liability
- Causes Excluding Civil Liability
- Property Ownership
منابع
الف- فارسی
- امامى، سید حسن، حقوق مدنی، ج۱، تهران، اسلامیه، چاپ 29، 1388.
- باریکلو، علیرضا، مسئولیت مدنی، تهران، میزان، چاپ اول، 1385.
- بهرامی احمدی، حمید، ضمان قهری (الزامات خارج از قرارداد)، تهران، دانشگاه امام صادق، چاپ اول، 1390.
- جعفر لنگرودی، محمد جعفر، مجموعه محشی قانون مدنی، تهران، کتابخانة گنج دانش، چاپ اول، 1379.
- حکمت نیا، محمود، مسئولیت مدنی در فقه امامیه، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ دوم، 1389.
- داراب‌پور، مهراب، مسئولیت مدنی ناشی از خسارت املاک، سازه‌ها و ساختمان‌ها (پژوهش مقایسه‌ای با حقوق انگلستان)، مجلة تحقیقات حقوقی، پاییز و زمستان، 1385.
- سپهوند، امیر، مسئولیت مدنی، کانون وکلا، شمارة 128 و 129، پاییز و زمستان، 1353.
- عسکری، محمد رضا، مسئولیت ناشی از فعل غیر، مجلة کانون وکلا، شمارة 101، فروردین و اردیبهشت 1345.
- فاطمی قمی، محمد، خاطرات سید محمد فاطمی قمی (نویسنده قانون مدنی و مستشار دیوان تمیز)، تهران، کتابخانة موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 1389.
- فرهانی، احمد، نگاهی نو به مسئولیت (مدنی) ناشی از تصادف وسیله نقلیه و عابر پیاده در آزادراه، فصلنامة دانش انتطامی، شماره 26، پاییز 1384.
- کاتوزیان، ناصر، الزام‌های خارج از قرارداد، تهران، دانشگاه تهران، چاپ چهارم، 1384.
- محقق داماد، سید مصطفى، قواعد فقه، تهران، مرکز نشر علوم اسلامى، 1406 ه ق.
- میرداداشی، سید مهدی، مسئولیت مدنی مؤسسات عمومی در حقوق ایران و مصر، قم، انتشارات دانشگاه مفید، چاپ اول، 1393.
- هاشمی، احمدعلی، دامنة مسئولیت مدنی، تهران، دانشگاه امام صادق، چاپ اول، 1389.
- یزدانیان، علیرضا، مطالعة تطبیقی طرح قاعده مسئولیت مدنی ناشی از عمل غیر در حقوق ایران و فرانسه، فصلنامة حقوق، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دورة 42، شمارة 4، زمستان 1391.
- یزدانیان، علیرضا، مطالعة تطبیقی مسئولیت مدنی مالک ساختمان در حقوق ایران و مصر، فصلنامة حقوق، دورة 40، پاییز 1389.
- الدباس موسی و مفلح احمد، موانع الضمان فی الفقه الاسلامی، حیدرآباد، جامعة السند، چاپ اول، 1990.
- الزحیلی، وهبة، نظریة الضمان او احکام المسئولیة المدنیة و الجنائیة فی الفقه الاسلامی، دمشق، دارالفکر، 1402.
- السراج، هلا عبدالله، مدی لزوم الخطا کرکن من ارکان المسئولیة التقصیریة، فلسطین، جامعة الازهر، چاپ اول، 2013.
- السنهوری، عبدالرزاق احمد، الموجز فی النظریة العامة للالتزامات، القاهره، مطبعة لجنة التالیف و الترجمة و النشر، چاپ اول، 1946.
- السنهوری، عبدالرزاق احمد، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، ج 1، القاهره، دارالنهضة العربیة، چاپ اول، 1949.
- الصده، فرج عبدالمنعم، مصادر التزام دراسة فی القانون اللبنانی و القانون المصری، بیروت، دارالنهضة العربیة، چاپ اول، 1971.
- امین، سید، المسئولیة التقصیریة عن فعل الغیر فی الفقه الاسلامی المقارن، قاهره، جامعة القاهرة کلیة الحقوق، چاپ اول، 1964.
- الهاجری، مشاعل عبدالعزیز، الالتزامات المدنیة و الاثبات، کویت، کلیة الحقوق جامعة الکویت، چاپ اول، 2005.
- تلمسانی، عفاف، خطا المضرور و اثره فی المسئولیة المدنیة، الجزائر، جامعة وهران، چاپ اول، 2014.
- حمد، عزت محمد، الاساس القانونی للمسئولیة عن فعل الشیء فی القانون المدنی العراقی و الفقه الاسلامی دراسة مقارنة، کلیة المأمون الجامعة، قسم القانون، 2009.
- خلف، محمد علی، المسئولیة عن الاشیاء غیر الحیة الناتجة عن الخطأ، مجلة المحقق الحلی للعلوم القانونیة و السیاسیة، العدد الثانی، السنة السابعة، 2015.
- خورشید، یاسر صائب، حالات التعدی و حکمها فی المسؤولیة التقصیریة بین الفقه الاسلامی و القانون العراقی، بغداد، مجلة الکلیة العلوم الاسلامی، 2012.
- دوجان العموش، محمد محمود، موانع الضمان فی الفقه الاسلامی، الاردن، دار النفائس، چاپ دوم، 2009.
- سرحان، عدنان ابراهیم، تقییم موقف التشریع و القضاء الاماراتیین من بعض المسائل المسئولیة عن الفعل الضار، مجلة الحقوق للبحوث القانونیة و الاقتصادیة، کلیة الحقوق جامعة الاسکندریة، العدد الثانی، 2010.
- سعد ابراهیم، نبیل و حسن قاسم، محمد، مصادر الالتزام دراسة مقارنة، بیروت، منشورات الحلبی، چاپ سوم، 2010.
- طلبة، انور، الوسیط فی القانون المدنی، ج 1 اسکندریه، دارالمطبوعات الجامعیة، چاپ اول، 1996.
- مرقس، سلیمان، الوافی فی شرح القانون المدنی، ج 2 قاهرة، کلیة الحقوق،الطبعة الخامسة، 1988.
- موافی، یحیی احمد، المسئولیة عن الاشیاء فی ضوء الفقه و القضاء، الاسکندریة، منشاة المعارف، چاپ اول، 1992.
ب - عربی
)
ارسال نظر در مورد این مقاله