نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو مدعو گروه حقوق جزایی و جرم شناسی دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

2 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی ، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

چکیده

ادای گواهی، نقشی مهم در اثبات جرائم در نظام‌های کیفری مختلف ایفا می‌کند؛ ولی اعتبار این دلیل اثبات نزد مراجع قضایی بستگی به میزان پایبندی اعضای جوامع به اصول دینی/اخلاقی، به‌ویژه راست‌گویی دارد. براین‌اساس، دستگاه عدالت کیفری باید در راستای دادرسی عادلانه، سازوکارهای مقابله با شهادت کذب را به کار گیرد. در نظام کیفری ایران، اگرچه شهادت کذب، به‌عنوان جرمی تعزیری پیش‌بینی گردیده، قلمرو آن به ادای گواهی دروغ نزد مقامات رسمیِ دادگاه محدود شده است و تفکیکی بین حالت‌هایی که شهادت کذب در حکم دادگاه تأثیرگذار باشد یا نباشد، یا اینکه شاهد با ادای گواهی دروغ منفعت مالی کسب کند یا نکند، نشده است؛ ولی در نظام کیفری انگلستان و وِیلز، شهادت دروغ اصولاً مستلزم این است که گواه مبادرت به اظهار کذبی کند که در رسیدگی قضایی اساسی است؛ رویکردی که برخی اختلاف‌ها را در آرای دادگاه‌های انگلستان و وِیلز از حیث لزوم تأثیرگذاری اظهار موردنظر در سرنوشتِ پرونده دامن زده است. بنابراین، این نوشتار با روشی تطبیقی‌ـ‌ مقایسه‌ای درصدد آشکارسازی جنبه‌های مثبت و منفی نظام‌های حقوقی گفته‌شده است و از این رهگذر، راهکارهایی نظیر تشدید مجازات تعزیریِ شهادت کذب در صورت تأثیرگذاری بر رأی مرجع قضایی را به قانون‌گذار ایرانی پیشنهاد بدهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Perjury in Iranian, English and Welsh Criminal Systems

نویسندگان [English]

  • Amir Etemadi 1
  • Mehran Zalipoor Modab 2

1 Visiting Member of the Department of Criminal Law and Criminology, Farabi College, University of Tehran, Qom, Iran.

2 Ph.D. Candidate in criminal law and criminology, Faculty of Law and Political Science, Mazandaran University, Babolsar, Iran.

چکیده [English]

Giving evidence plays an important role in proving offences in various criminal systems, but the validity of this evidence in the eyes of judicial authorities depends on the degree to which members of the community adhere to religious/moral principles, especially truthfulness. Accordingly, the criminal justice system must use mechanisms to combat perjury in a fair trial. In the Iranian criminal system, although perjury is provided as a Ta’ziri offense, its scope is limited to giving a false evidence before the court officials and there is no distinction between whether or not perjury is effective on the court judgement, or whether or not the witness benefits from giving a false evidence. But in the English and Welsh criminal system, perjury basically requires the witness to make a false statement that is material to the judicial proceeding; an approach that has sparked some disagreements as to the need for the statement to influence the fate of the case off in the decisions of English and Welsh courts. Therefore, the present article seeks to clarify the positive and negative aspects of the mentioned legal systems by a comparative method, and through this, to propose to the Iranian legislature some strategies such as aggravating the Ta’ziri punishment of perjury if it influences the decision of judicial authorities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Witness
  • false statement
  • testimony
  • perjury

الف. کتب و مقالات

الف-1. فارسی

قرآن کریم.
آشوری، محمد. آیین دادرسی کیفری. جلد دوم، تهران: انتشارات سمت، 1398.
الشیخ الطوسی، أبی جعفر محمد بن الحسن. کتاب الخلاف. قم: مؤسسه النشر الإسلامی، 1429 ق.
بروجردی، محمد عبده. کلیات حقوق اسلامی. تهران: مؤسسه‌ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1383.
پژوهشگاه قوه‌ قضاییه. مجموعه آرای قضایی شعب دیوان عالی کشور (کیفری). دی 1391. تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه‌ قضاییه، 1393.
پژوهشگاه قوه‌ قضاییه. مجموعه آرای قضایی شعب دیوان عالی کشور (کیفری). بهمن 1391. تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه‌ قضاییه، 1393.
پژوهشگاه قوه‌ قضاییه. مجموعه آرای قضایی شعب دیوان عالی کشور (کیفری). اسفند 1391. تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه‌ قضاییه، 1393.
پژوهشگاه قوه‌ قضاییه. مجموعه آرای قضایی دادگاه‌های تجدیدنظر استان تهران (کیفری). تابستان 1393. تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه‌ قضاییه، 1396.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر. دایرةالمعارف علوم قضایی. جلد دوم، تهران: انتشارات گنج دانش، 1363.
حاجی ده‌آبادی، احمد. ادله‌ اثبات کیفری در اسلام: مبانی و موارد تفکیک از ادله‌ اثبات مدنی. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی، 1398.
حیدری، علی‌مراد. حقوق جزای عمومی: بررسی فقهی ـ حقوقی واکنش علیه جرم. تهران: انتشارات سمت، 1394.
زراعت، عباس. شرح قانون مجازات اسلامی: بخش تعزیرات ـ 2. تهران: انتشارات ققنوس، 1388.
سینگ، چارانجیت. سرآغازی بر ادله در انگلستان و وِیلز. ترجمه امیر اعتمادی. تهران: بنیاد حقوقی میزان، 1397.
شکری، رضا و سیروس قادر. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. تهران: نشر مهاجر، 1384.
شهیدی، موسی. موازین قضایی محکمه‌ی عالی انتظامی ازنظر تخلف اداری. تهران: چاپخانه‌ علمی، 1340.
عمید، حسن. فرهنگ فارسی. تهران: انتشارات راه رشد، 1389.
کاتوزیان، ناصر. اثبات و دلیل اثبات. جلد دوم، تهران: نشر میزان، 1385.
کار، کلودیا و مورین جانسِن. سرآغازی بر حقوق کیفری انگلستان و وِیلز. ترجمه‌ امیر اعتمادی. تهران: بنیاد حقوقی میزان، 1396.
کراس، نوئل. درآمدی بر حقوق کیفری و عدالت کیفری در انگلستان و وِیلز. ترجمه امیر اعتمادی. تهران: انتشارات مجد، 1398.
کریمی، عباس. ادله اثبات دعوا. تهران: بنیاد حقوقی میزان، 1396.
لطفی، اسدالله. مباحث حقوقی شرح لمعه. تهران: انتشارات مجد، 1389.
مهرا، نسرین. دایرةالمعارف عدالت کیفری انگلستان. تهران: بنیاد حقوقی میزان، 1398.
میرمحمد صادقی، حسین. جرائم علیه اموال و مالکیت. تهران: بنیاد حقوقی میزان، 1393.
نجفی، محمدحسن. جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. جلد چهل و یکم، بیروت: دار إلاحیاء التراث العربی، 1404 ق.

الف-2. لاتین

The Holy Quran
Carr, Claudia and Johnson, Maureen. Beginning Criminal Law. Translated by Amir E’temadi, First Edition, Tehran: Mizan Legal Foundation, 2017.
Cross, Noel. Criminal Law and Criminal Justice: An Introduction. Translated by Amir E’temadi, Second Edition, Tehran: Majd Publications, 2019.
Doak, Jonathan and Claire McGourlay. Evidence in Context. London: Routledge, 2012.
Emson, Raymond. Evidence. London: Macmillan Press Ltd., 1999.
Hooper, Anthony and David Ormerod (Eds). Blackstone’s Criminal Practice 2013. Oxford: Oxford University Press, 2012.
Kean, Adrian and Paul McKeown. The Modern Law of Evidence. Oxford: Oxford University Press, 2010.
Law, Jonathan. A Dictionary of Law. Oxford: Oxford University Press, 2015.
Taylor, Chris. Law Express: Evidence. Harlow: Pearson Education Limited, 2017.

B) Cases, statutes etc.

Archer [2003] 1 Cr App R (S) 446.
Clegg (1868) 19 LT 47.
Crime and Disorder Act 1998.
Criminal Justice Act 1948.
Criminal Justice Act 1967.
Criminal Justice Act 1988.
Coronavirus Act 2020.
Cunningham [2007] 2 Cr App R (S) 376.
Davies (1974) 59 Cr App R 311.
European Communities Act 1972.
Evidence Act 1851.
Evidence (Proceedings in Other Jurisdictions) Act 1975.
Http://www.legislation.gov.uk/.
Millward [1985] QB 519.
Perjury Act 1911.
R v O’Connor [1980] Crim LR 43 (CA).
Rider (1986) 83 Cr App R 207.
Senior [1899] 1 QB 283.
The Law Commission, Working Paper No. 33, Perjury and Kindred Offences, 14 October 1970.
Wheeler [1917] 1 KB 283.
Wittekind [2010] EWCA Crim 646.
CAPTCHA Image