نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حقوق جزا و جرم‌شناسی، گروه حقوق دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.« نویسنده مسئول»

2 کارشناس ارشد حقوق کیفری اطفال و نوجوانان دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.

3 دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرمشناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، ایران.

چکیده

کودکان به دلیل شرایط خاص جسمی و روحی که دارند، طعمه آسانی برای انواع سوءاستفاده‌ها هستند. در این میان، کودکان خیابانی به دلیل شرایط مخاطره‌آمیز پیرامونی در معرض خطر بزه‌دیدگی و بزهکاری بیشتری قرار دارند. از این‌رو، دولت‌ها نسبت به این کودکان با نگاهی افتراقی، سیاست‌های حمایتی را اعمال می‌کنند. از جمله این دولت‌ها، می‌توان به الجزایر، لبنان و تونس اشاره نمود. تطبیق و مقایسه برنامه‌های آن‌ها با دولت ایران مبنای برخی اصلاح‌های لازم در عرصه قانون‌گذاری داخلی را نشان می‌دهد. از مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش می‌توان به افزایش سن کودکی برای گسترش دامنه حمایت از کودکان در برابر خیابانی شدن، ارائه تسهیلات مالی و خدمات درمانی به خانواده کودک، جرم‌انگاری عدم اعلام خیابانی بودن، تعمیم مسؤولیت کمک به کودک خیابانی به شهروندان و... اشاره‌ نمود. مقاله حاضر به روش تحلیلی - توصیفی، در دو بخش حمایت‌های پیش از خیابانی شدن و حمایت‌های پس از خیابانی شدن صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Criminal protection of street children and adolescents In Iran and the three countries of Algeria, Lebanon and Tunisia

نویسندگان [English]

  • Hadi Rostami 1
  • Hassan Bavi 2
  • Ali Molabeigi 3

1 Assistant Professor of Criminal Law and Criminology, Department of Law, Faculty of Literature and Humanities, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran. "Corresponding Author"

2 M.Sc. in Criminal Law for Children and Adolescents from Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

3 Ph.D. Candidate in Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabatabai University, Tehran.

چکیده [English]

Children are easy prey for all kinds of injuries due to their special physical and mental conditions. Some of them, like street children, in addition to the above conditions, are at greater risk of victimization and delinquency due to the dangerous situation around them. Governments therefore take protective policies towards these children with a different perspective. These include Algeria, Lebanon and Tunisia. Implementing and comparing their plans with the Iranian government further demonstrates the basis for some of the necessary reforms in the field of domestic legislation. The most important findings of this study are increasing the age of children to expand the protection of children against being on the streets, providing financial facilities and medical services to the child's family, criminalizing non-declaration of being on the streets, extending the responsibility of helping street children to citizens, etc. The present article has been done analytically-descriptively in two parts: pre-street support and post-street support.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Street child
  • criminal protection
  • prevention
  • supportive measures
  • Intensification of punishment

الف- کتب و مقالات

الف-1. فارسی

باوی، حسن. «بررسی تطبیقی حمایت کیفری از اطفال و نوجوانان در حقوق ایران و مصر» پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، 1397.
جعفری، امین و علی مولابیگی. «سیاست جنایی تقنینی- قضایی ایران در قبال جرائم جنسی علیه کودکان در پرتو اسناد بین‌المللی»، مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی 48، شماره 2، (1397): 257-274.
چای‌ساری، کریانگ ساک کیتی. حقوق کیفری بین‌الملل. مترجم: حسین آقایی جنت‌مکان، چاپ اول، تهران: جنگل، 1392.
حامدی، عاطفه، «بایسته‌های تقنینی - اجرایی سیاست جنایی ایران در قبال کودکان خیابانی در پرتو نظریه تفسیری شماره ۲۱ کمیته حقوق کودک»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، 1398.
رجبی پور، محمود. مبانی پیشگیری اجتماعی رشد مدار از بزهکاری اطفال و نوجوانان. چاپ یکم، تهران: میزان، 1391.
رضازاده، فاطمه و مجید عموزاد خلیلی. «شناخت پدیده کودکان کار خیابانی و علل مؤثر در بروز آن»، اولین کنفرانس بین‌المللی علوم اجتماعی و جامعه‌شناختی مؤسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی، (1394): 1-45.
زینالی، امیرحمزه و محمدباقر مقدسی. «حق بزه‌دیده بر امنیت و اطلاع‌رسانی در فرآیند کیفری»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 57، (1391): 227- 271.
شهبازی، امید و حسن باوی. آیین دادرسی کیفری ویژه اطفال و نوجوانان. چاپ اول، تهران: انتشارات قوه قضائیه، 1398.
فرانسوا رنوچی، ژان و کریستین کورتن. حقوق کیفری کودکان و نوجوانان. ترجمه: بهزاد رضوی‌فرد و خدیجه بهشتی، چاپ اول، تهران: میزان، 1395.
قاسمی، افسانه و دیگران. «ویژگی‌های جمعیتی اجتماعی کودکان خیابانی و عوامل مرتبط با خیابانی شدن آن‌ها، مطالعه ارزیابی سریع وضعیت در کرمانشاه»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران 8، شماره 1، (1398): 87 – 114.
مدنی قهفرخی، سعید و امیرحمزه زینالی. آسیب‌شناسی حقوق کودکان در ایران. چاپ اول، تهران: میزان، 1389.
نوبهار، رحیم و فاطمه صفاری. «بایسته‌های جرم‌انگاری برای حمایت از کودکان خیابانی»، پژوهش‌نامه حقوق کیفری 8، شماره دوم، (1396): 211 - 231.
وامقی، مرویه و دیگران. «بررسی ترکیبی و ارزیابی سریع وضعیت کودکان خیابانی و ویژگی‌های کار آنان در تهران»، بررسی مسائل اجتماعی ایران، شماره 18، (1394): 391- 417.
وامقی، مرویه و دیگران. «ارزیابی سریع وضعیت کودکان خیابانی در شهر تهران»، فصل‌نامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران 4، شماره 1، (1394): 33-57.

الف-2. عربی

الیان ضاهر، کارین. «ظاهرة اجتماعیة وجدت عبر العصور وتزاید معدلاتها یطرح تساؤلات»، الاکادیمیه للدراسات الاجتماعیه و الانسانیه، العدد 9 ، (2019): 1-50.
اقبال، محمد بشیر و جمعه سلمی محمود. الخدمه الاجتماعیه و رعایته الاسره و الطفوله. المکتب الجامعی الحدیث، الاسکندریه، دون سنه.
بن‌عصمان نسرین ایناس، مصلحه الطفل فی قانون الاسره الجزائری، مذکره لنیل شهاده الماجستیر، جامعه ابی بکر بلقایر تلمسان، 2009.
بوحجار سناء. «عوامل الجلد لدی الطفل العامل فی الجزائر» اطروحه مقدمه لنیل شهاده الدکتوراه، جامعه محمد خضیر بسکره، 2016.
بولشلوش مختاریه. «ظاهره اطفال الشوارع و انعکاسها علی المجتمع دراسه میدانیه لعینه من الاطفال بمرکز التکفل و اعاده التربیه الابیار» رساله لنیل شهاده الماجستیر، جامعه الجزایر، 2012.
جعفر علی، محمد،«الأحداث المنحرفون»، طبعه الاولی، المؤسسه الجامعیه للدراسات و النشر و التوزیع، المؤسسه الجزائریه، دون سنه.
الجمیلی، خیری خلیل. السلوک الانحرافی فی اطار التخلف و التقدم. المکتب الجامعی الحدیث، الاسکندریه، 2019.
عتروت، ورده، «التنشئه الاجتماعیه للاطفال غیر المتمدرسین فی الشوارع» رساله لنیل شهاده الماجستیر، جامعه الجزائر، 2003.
المرزوقی، کریم، التشرد فی تونس: ظاهرة محدودة فی تصاعد، المکتب الجامعی الحدیث، الجزائر، 2017.
لشطر، ربیعه. «التصورات الاجتماعیه لاطفال الشوارع» مذکره لنیل درجه الماجستیر، جامعه الجزائر، 2009.
جمعی، لیلی. «الآلیات القانونیه لحمایه اطفال الشوارع فی التشریع الجزائری»، الاکادیمیه للدراسات الاجتماعیه و الانسانیه، العدد 9 (2013): 140-175.
سید فهمی، محمد . اطفال الشوارع مأساه حضریه فی الألفیه الثالثه. المکتب الجامعی الحدیث، 2000.
ودیع شکور، جلیل. الاطفال المتواجدون و العاملون فی الشوارع فی لبنان: خصائص و ججم. مؤسسه البحوث و الاستشارات، لبنان، 2015.
الهواری، بن عیسی«الصراع الاسری و علاقته بتشرد الابناء» مذکره لنیل شهاده ماجستیر، جامعه وهران، 2014.

الف-3. لاتین

Atrot, Warda. “Socialization of unschooled children in the streets”. Master thesis, University of Algiers, 2003.
Ben Osman Nasreen Enas. “Child interest in the Algerian family law”. Master Degree, Abi Bakr Belkayer University of Tlemcen, 2009.
Bolshloush, Mokhtaria. “The phenomenon of street children and its reflection on society, a field study of a sample of children in the Center for Care and Re-education”. Master Thesis, Algeria University, 2012.
Bouhajjar, Sana. “Skin Factors of a Child Working in Algeria”. Ph.D. diss., University of Mohamed Khedir Biskra, 2016.
Chaysari, Krieg Sak Kitty. International Criminal Law. Translator: Hossein Aghaei Janatmakan, Ch 1, Tehran: Jangal, 2013.
El-Hawary, Ben Issa. “Family Conflict and its Relationship to the Displacement of Children”. Master thesis, Oran University, 2014.
Elian Daher, Karen. “A social phenomenon that has existed through the ages and its increasing rates raise questions”. The Academy of Social and Human Studies, no. 9, (2019): 1-50.
François Renochi, Jean, and Christian Courten. Criminal Law of Children and Adolescents. Translated by Behzad Razavifard and Khadijeh Beheshti, vol. I, Tehran: Mizan, 2016.
Iqbal, Muhammad Bashir, and Jumaa Salma Mahmoud. Social work and family and childhood care. The Modern University Office, Alexandria, under one year.
Jaafar Ali, Muhammad. "The Deviant Events". First edition, the University Institution for Studies, Publishing and Distribution, the Algerian Institution, N.D.
Jami, Layla. “Legal Mechanisms for the Protection of Street Children in Algerian Legislation”. The Academy of Social and Human Studies, no. 9 (2013): 140-175.
Jamili, Khair Khalil. Deviant behavior in the context of backwardness and progress. Modern University Office, Alexandria, 2019.
Lachtar, Rabia. “Social Perceptions of Street Children”. Master thesis, Algiers University, 2009.
Marzouki, Karim. Homelessness in Tunisia: A Limited Phenomenon on the Rise. The Modern University Office, Algeria, 2017.
Mohamed, Sayed Fahmy. Street Children: An Urban Tragedy in the Third Millennium, The Modern University Office, 2000.
Wadih Shakour, Jalil. Children present and working in the streets in Lebanon: Characteristics and Jamm. Research and Consultation Institute, Lebanon, 2015.
Williams III, Frank P, Mc Shane, Marilyand: Criminological Theory. 6th ed., Pearson Education, Inc, USA, 2014.

ب. اسناد و قوانین

الامر رقم 66-155 المورخ فی 18 صفر عام 1386 الموافق 8 یونیو سنه 1966، الذی یتضمن قانون الاجرائات الجزائیه المعدل و المتمم سنه 2007 میلادی.
الامر رقم 66-156 المورخ فی 18 صفر عام 1386 الموافق 8 یونیو سنه 1966، المتضمن قانون العقوبات المعدل و المتمم سنه 2015 میلادی.
قانون رقم 15-12 مؤرخ فی 28 رمضان عام 1436 الموافق 15 یولیو سنه 2015، یتعلق بحمایة الطفل.
قانون شماره 422 مصوب 6 حزیران 2002 در خصوص حمایت کودکان معارض با قانون یا در معرض خطر (کشور لبنان).
قانون شماره 92 سال 1995 مصوب 9 نوامبر 1995 در خصوص قانون حمایت از طفل تونسی.

ج. سایتهای اینترنتی

CAPTCHA Image