نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه حقوق دانشگاه بوعلی سینای همدان
2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه بوعلی سینا
چکیده
در حقوق مسئولیت مدنی اعم از مسئولیت مدنی قهری و قراردادی، رابطة سببیت لازم‌الاثبات از جملة ارکان است و بنا بر قواعد کلی حقوقی، بار اثبات وجود آن بر عهده مدعی است. اما جمعی از حقوقدانان به استناد بعضی مواد قانونی، معتقدند این قاعده کلی هم مانند بسیاری از قواعد دیگر دارای استثناء است؛ بدین معنا که گاه به‌رغم ضرورت وجود رابطه سببیت، خواهان نیازی به اثبات آن ندارد؛ زیرا قانون این رابطه را در برخی موارد، موجود و مفروض پنداشته است. در این قبیل موارد بر عهدة خوانده است که این رابطه مفروض قانونی را نفی کند. در غیر این صورت مسئول جبران خسارت زیاندیده خواهد بود. این نظر مورد مخالفت عده‌ای دیگر از حقوقدانان قرار گرفته که معتقدند رابطة سببیت برخلاف تقصیر هیچ‌گاه نمی‌تواند مفروض باشد و همواره باید توسط مدعی ورود ضرر به اثبات برسد. در مقاله حاضر نظرات مختلف در زمینه وجود فرض سببیت در مسئولیت قراردادی در حقوق ایران و بعضی کشورهای دیگر مورد پژوهش و مطالعه قرار گرفته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Comparative Study of Presumption of Causation in Contractual Liability
نویسندگان [English]
- Bijan Haji Azizi 1
- Negin Gholami 2
1 Associate Professor of Law, Bu Ali Sina University, Hamadan
2 PhD Student in Private Law, Bu Ali Sina University
چکیده [English]
In the law of civil liability, whether contractual or tortious, causal relationship is one of the elements required to be proved and according to general rules the burden of proof lies on the plaintiff. Some of the jurists are, however, of the opinion that the general rule, like many others, has exceptions. According to them, in some cases while the existence of the causation is required, the claimant need not prove it since the law assumes its existence in these cases. It is up to the defendant to rebut the presumption. Otherwise, the defendant is liable for damages. This opinion is opposed by other jurists who believe that the causal relationship, unlike fault, may never be presumed. The present article examines different opinions on the presumption of causal relationship in contractual liability in Iranian law and the law of some other countries.
کلیدواژه‌ها [English]
- Causation Relationship
- Contractual Liability
- Presumption of Fault
- Presumption of Causation
منابع
- امیری قائم مقامی، عبدالمجید؛ حقوق تعهدات، تهران، نشر میزان، چاپ اول، 1378.
- بادینی، حسن؛ فلسفه مسئولیت مدنی، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ اول، 1384.
- بهرامی احمدی، حمید؛ ضمان قهری (مسئولیت مدنی)، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ اول، 1391.
- حاجی عزیزی، بیژن؛ شیوه‌های جبران خسارت در مسئولیت مدنی و کارایی آن‌ها، رسالة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس،1380.
- ره‌پیک، حسن؛ حقوق مدنی، حقوق قراردادها ،تهران، انتشارات خرسندی، چاپ اول، 1385.
- ژوردن، پاتریس؛ اصول مسئولیت مدنی، ترجمه مجید ادیب، تهران، نشر میزان، چاپ اول، 1382.
- ژوردن، پاتریس؛ تحلیل رویة قضایی در زمینة مسئولیت مدنی، ترجمه مجید ادیب، تهران، نشر میزان، چاپ اول، 1386.
- شهیدی، مهدی؛ اندیشه‌های حقوقی مجموعه مقالات حقوقی، تهران، انتشارات مجد، چاپ دوم، 1387.
- شهیدی، مهدی؛ آثار قراردادها و تعهدات، تهران، انتشارات مجد، چاپ سوم، 1386.
- صالحی راد، محمد؛ «منطقگرایی در حقوق - بحثی در خصوص چگونگی انتساب خسارت بدنی به طرف قرارداد»، مجلة حقوقی دادگستری، 1377، شماره25.
- صفایی، سید حسن؛ رحیمی، حبیب‌الله؛ مسئولیت مدنی(الزامات خارج از قرارداد)، تهران، انتشارات سمت، چاپ اول، 1389.
- صمدی اهری، محمدهاشم؛ مسئولیت مدنی متصدی حمل و نقل دریایی، روزنامه رسمی کشور، چاپ اول، 1373.
- کاتوزیان، ناصر؛ قواعد عمومی قراردادها، جلد4، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ پنجم، 1387.
- ________ ؛ مسئولیت ناشی از عیب تولید، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، 1390.
- مرتضوی، عبدالحمید؛ حقوق تعهدات، تعهد به وسیله و نتیجه، تهران، انتشارات جنگل، چاپ اول، 1389.
- وحدتی شبیری، سیدحسن؛ مبانی مسئولیت مدنی قراردادی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول، 1385.
- یزدانیان، علیرضا؛ قلمرو مسئولیت مدنی، تهران، انتشارات ادبستان، چاپ اول، 1385.
- السنهوری، عبدالرزاق احمد؛ الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید،المجلد الثانی، الطبعه الثانیه، بیروت، المنشورات الحلبی الحقوقیه، 1998.
- مرقس، سلیمان؛ الوافی فی شرح القانون المدنی، المجلد الاول و الثانی، الطبعه الخامسه، لبنان – بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، 1992.
- Health Physics Society; 2001, Compensation for diseases that might be caused by radiation must consider the dose. www.hps.org
- Ian Yeat, Paula Giliker, Mary Luckham; 2005, LAW OF TORT, published by university of London press.
- John Q. Lewis, Pearson N. Bownas and Mattew P. Silversten; 2008, The reverse "READ AND HEED" causation presumption.
- Karin L. Bohmholdt; 2003, The Heeding Presumption and Its Application: Distinguishing No Warning from Inadequate Warning, 37 Loy. L.A.L. Rev. 461.
- Omri Ben – Shahar; CAUSATION AND FORSEEABILITY, encyclo, Finlaw.com/3300book/pdf.
- Par Robert P. KOURI; 2001, From Presumptions of fact to presumption of causation: reflections on the perils of judge-made rules in Quebec medical malpractice law, rdus,volume 32, 213-247.
- Robert Young, Michael Faure, Paul Fenn; 2004, Causality and causation in tort law, International Review of Law and Economics, 507-523.
- Traviv J. Sales ,strict liability; 2008. http://www.oup.com/uk/orc/bin /9780199231638/card_ch06.pdf
- Ulrich Magnus - Hans - W. Micklitz; 2004, Comparative analysis of national liability systems for remedying damage caused by defective consumer services, CONTRACT NO. B51000/02/000382, A study commission by the European Commission.
- Walter Van Gerven - Pierre Larouche and Jermy Lever; 2000, Cases Materials and Text on National, Supernational and International Tort Law, Oxford, Hart Publishing.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله