نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار بخش حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
2 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
چکیده
کیفر تعدد جرم، به دلیل لزوم رعایت توازن میان دو مبنای اصلی کیفرگذاری، یعنی عدالت و اصلاح مجرم، با چالشهای بنیادینی برای توجیه روبروست. کنار گذاشتن تنقیح مناط تعدد جرائم تعزیری از تعدد حدود و اصلاحات ماده 134 قانون مجازات اسلامی نیز توجیه عقلانی کیفر تعدد جرائم تعزیری را ضروری ساخته است.
ازاین‌رو، این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، در تلاش برای تطبیق نهاد تعدد جرم با فلسفه کیفر و در پرتو مطالعه تطبیقی این موضوع در سه نظام حقوقی مصر، آلمان و انگلستان به نمایندگی از سه نظام حقوقی مختلف، درصدد پاسخ بدین پرسش است که مبانی و مدل مطلوب تعیین مجازات تعدد مادی جرائم تعزیری چیست؟
نظام حقوقی انگلستان، در تلاش برای ایجاد توازن میان دو هدف عدالت و اصلاح مجرم، اقدام به ارائه مدل جمع نسبی مجازات که ترکیبی از مدل جمع مادی و جمع قضایی کیفرهاست، کرده است. حقوق آلمان و مصر نیز ضمن پیروی از مدل جمع مادی، این مدل را به قیودی محدود کردهاند.
نتیجه آنکه، کیفر تعدد جرم در حقوق ایران به دلیل ابهام در هدف، از همه مدلهای موجود پیروی کرده و همین امر باعث شده است در برخی از مصادیق، شدت مجازات تعدد در این نظام از دیگر نظامهای حقوقی بیشتر و گاه کمتر باشد که این تزلزل، هم مخالف عدالت ظاهری و واقعی و هم مخالف هدف اصلاحی مجازات است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Critical Review of Models of Determining Real Multiplicity Punishment of Ta'zir Crimes in Egyptian, German, British & Iranian Law
نویسندگان [English]
- Seyyed Mohammad Mahdi Sadati 1
- Tal'at Jamali 2
1 Assistant Professor of Criminal Law and Criminology Department. Shiraz University, Shiraz, Iran.
2 Ph.D. Student of Criminal Law and Criminology, Shiraz University, Shiraz, Iran.
چکیده [English]
The punishment of multiple offenses faces fundamental challenges to justification. By leaving aside the comparison of multiplicity of Ta'zir crimes with the multiplicity of Hudud and the amendments to Article 134 of the Islamic Penal Code, the rational justification of the punishment of the multiplicity of Ta'zir has become necessary.
Therefore, this article by using a descriptive-analytical method, in an attempt to reconcile the institution of crime multiplicity with the philosophy of punishment and in the light of a comparative study of this issue in the three legal systems of Egypt, Germany and the United Kingdom on behalf of three different legal systems, intends to ask the question that ‘’what are the desirable principles and models for determining the punishment of real multiplicity of Ta'zir crimes?
The British legal system, in an attempt to strike a balance between the two goals of justice and correction of the offender, has proposed a model of the relative Aggregation of punishments, which is a combination of the model of the real Aggregation and the judicial Aggregation of punishments. German and Egyptian law follow the real aggregation model and have limited this model.
The result is that the punishment of multiple crimes in Iranian law due to ambiguity in purpose, has followed all existing models and this has caused in some cases, the severity of the penalty for multiple offenses and sometimes less than other legal systems. This hesitation has been both against apparent and real justice and against the correctional purpose of punishments.
کلیدواژه‌ها [English]
- Unite punishment
- Real Multiplicity of Crimes
- relative collection of crime
- objective responsibility of Punishment
- Most Severe Punishment
الف. کتب و مقالات
الف-1. فارسی
- احمدی، زهرا (1393)، «تداخل مجازاتها در جرائم مستوجب حد و چالشهای آن»، مطالعات اسلامی: فقه و اصول، دوره 46، شماره 97، صص 55-74.
- اردبیلی، محمدعلی (1394)، حقوق جزای عمومی، جلد سوم، چاپ هفتم، تهران: میزان.
- افراسیابی، محمد اسماعیل (1377)، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، تهران: فردوسی.
- آشوری، محمد؛ مهدی صبوری‌پور (1394)، «مقایسة اثر شدت و قطعیت حبس بر بازدارندگی آن»، مطالعات حقوق کیفری و جرمشناسی، شماره 2 و 3، صص 1-17.
- آقایی، مجید (1386)، مکاتب کیفری، تهران: خرسندی.
- بسامی، مسعود؛ اکبر وروایی (1394)، «تعدد نتایج مجرمانه در فقه و حقوق کیفری ایران»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره 7، شماره 13، صص 35-62.
- پرادل، ژان (1396)، تاریخ اندیشه‌های کیفری، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: سمت.
- پژوهشگاه قوه قضائیه، پژوهشکده استخراج و مطالعات رویه قضایی (1394)، تعدد جرم در قانون مجازات اسلامی جدید، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه.
- پوربافرانی، حسن (1384)، «نقد سیاست جنایی حدود محور در مقررات تعدد و تکرار در حقوق کیفری ایران»، نامه مفید، دوره 11، شماره 49، صص 27-46.
- پیمانى، ضیاءالدین (1374)، بررسى تاریخى و تطبیقى قاعده تعدد جرم، قم: مجتمع آموزش عالى قم.
- تبیت، مارک (1384)، فلسفه حقوق، ترجمه حسن رضایی خاوری، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
- جعفری، مجتبی (1392)، «تعدد جرم و آثار آن در قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)»، پژوهش حقوق کیفری، دوره 2، شماره 5، صص 175-196.
- حاجیدهآبادی، احمد؛ امیر باقرزادگان؛ محمد میرزایی (1395)، «جایگاه تعدد نتیجه در حقوق کیفری ایران»، پژوهشنامه حقوق کیفری، دوره 7، شماره 13، صص 115-136.
- خاکی، محمدرحیم (1392)، «تعیین مجازات شلاق، بیش از تعداد حدی در تعدد و تکرار جرائم تعزیری»، دو فصلنامه رویه قضایی حقوق کیفری، شماره 4 و 5، صص 69-84.
- رهامی، محسن (1382)، «تحول و تعدیل مجازاتها در نظام کیفری جمهـوری اسلامی ایران»، حقوق خصوصی، دوره 1، شماره 4، صص 5-24.
- ریدی، دیوید ای (1392)، فلسفه حقوق، ترجمه حسن خسروی، تهران: مجتمع علمی و فرهنگی مجد.
- ساداتی، سیدمحمدمهدی (1396)، «تعدد جرم در حقوق ایران و آلمان»، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 8، شماره 1، صص 203-226.
- ساداتی، سیدمحمدمهدی؛ محمدهادی صادقی؛ فضل‌الله فروغی (1396)، «جرم‌انگاری و کیفرگذاری تعدد حدود در فقه امامیه و قانون مجازات اسلامی 1392»، فقه و حقوق اسلامی، دوره 8، شماره 14، صص 61-86.
- شیخ‌الاسلامی، عاطفه (1394)، «مشکلات ناشی از اعمال ماده 134 قانون مجازات اسلامی در بستر صلاحیت‌های ذاتی محاکم»، تعالی حقوق، دوره 7، شماره 10، صص 101-128.
- شیخ‌الاسلامی، عباس (1395)، تعدد جرم، نظریه و رویهها، تهران: میزان.
- صادق منش، جعفر (1392)، «تعدد جرم و تکلیف دادگاه در مقام صدور حکم: نقدی بر فرایند رسیدگی به یک پرونده»، فصلنامه رأی، دوره 2، شماره 4، صص 77- 88.
- صانعی، پرویز (1374)، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، چاپ دوم، تهران: دانشگاه ملی.
- صانعی، پرویز (1382)، حقوق جزای عمومی، تهران: طرح نو.
- صفاری، علی (1396)، کیفرشناسی، چاپ چهارم، تهران: جنگل.
- طاهری نسب، سیدیزداله (1381)، تعدد و تکرار جرم در حقوق جزا، تهران: دانشور.
- عباسی، اصغر (1393)، «نقدی بر مقررات تعدد جرم در قانون مجازات اسلامی 1392»، فصلنامه تعالی حقوق، دوره جدید، شماره 7، صص 155-178.
- غلامی، حسین (1382)، بررسی حقوقی- جرمشناختی تکرار جرم، تهران: میزان.
- فروغی، فضل‌الله؛ رضا رحیمیان (1394)، «ارزیابی تعدد مادی جرائم تعزیری در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392»، مجله مطالعات حقوقی، دوره 7، شماره 4، صص 171-203.
- کلانتری، کیومرث؛ سیدحسن جعفریان سوته (1390)، «افقهای اعمال کیفر در تعدد مادی جرم (افعال مختلف، عناوین متعدد) با تأکید بر حقوق ایران و مصر»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 56، صص 307-332.
- نوربها، رضا (1387)، زمینه جرمشناسی، تهران: گنج دانش.
- الهام، غلامحسین (1377)، مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم، تهران: بشری.
- الهام، غلامحسین؛ محسن برهانی (1392)، درآمدی بر حقوق جزای عمومی، تهران: میزان.
- یوسفی، ابوالفضل؛ طاهره دهقانی (1395)، «بزه اختلاس توأم با جعل در پرتو نقد یک رأی»، فصلنامه رأی، دوره 5، شماره 16، صص 95- 105.
الف-2. عربی
- بهنام، رمسیس (2008)، النظریه العامه للقانون الجنائی، الإسکندریة، مصر: منشأة المعارف.
- جابر هادی، عدی (2011)، «قاعدة جب العقوبة بین التشریعات العقابیة والشریعة الإسلامیة دراسة تحلیلیة مقارنة»، مجلة القادسیة للقانون والعلوم السیاسیة، جلد 4، صص 201-236.
- صافی گلپایگانی، لطف‌الله (1363)، التعزیر، انواعه و ملحقاته، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
- مرصفاوی، حسن صادق (2001)، المرصفاوی فی قانون الإجراءات الجنائیة، چاپ سوم، الإسکندریة، مصر: منشأة المعارف.
- مظفر، محمدرضا (1431 ق)، اصول الفقه، چاپ ششم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
الف-3. لاتین
- Ancel, Marc (2003). Social Defence: A Modern Approach to Criminal Problems. London: Routledge.
- Ashworth, A. (2001). "The Decline of English Sentencing Stories and Other Stories". in Tonry, M. and Frase, R.S. (eds) Sentencing and Sanction in Western Countries, New York: Oxford University Press.
- Baumann, Jürgen; Weber, Ulrich; Mitsch, Wolfgang (2003). Strafrecht, Allgemeiner Teil. Bielefield: Gieseking Verlag.
- Chemerinsky, Jeffrey M. (2009). "Counting Offenses". Duke Law Journal, Volume 58, 709-746.
- Hall, Daniel E. (2015). Criminal Law and Procedure. 7th Edition, Cengage Learning: United Kingdom.
- Goldman, Alan H. (1979). "The paradox of punishment". Philosophy & Public Affairs, 9, pp. 42-58.
- Freiberg, Arie; Fox, Richard G (2014). Fox & Freiberg's sentencing: state and federal law in Victoria / Arie Freiberg. Third edition, Pyrmont: Lawbook Co.
- Köhler, Michael (2013). Strafrecht: Allgemeiner Teil (Taschenbuch). Berlin: Springer Verlag.
- Leo Zaibert (2006). Punishment and retribution. Aldershot: Ashgate.
- Roxin, Claus (2003). Allgemeiner Teil. Band II: Besondere Erscheinungsformen der Straftat. München: Verlag C.H. Beck.
- Siegel, Larry J. (2016). Criminology: Theories, Patterns, and Typologies. 12th edition, Boston: Wadsworth Cengage Learning publisher.
- Thomas, D. A. (1979). Principles of sentencing: The sentencing policy of the Court of Appeal Criminal Division. London: Heinemann.
- Wessels, Johannes; Werner Beulke (2007). Allgemeiner Teil: Die Straftat und ihr Aufbau. Heidelberg: Müller Auflage.
- Zedner, Lucia; Roberts, Julian V. (2012). Principles and Values in Criminal Law and Criminal Justice: Essays in Honour of Andrew Ashworth. London: Oxford University Press.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله