نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه حقوق دانشگاه کردستان
2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی
3 دانش‌آموخته دوره دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
جرائم علیه تمامیت جسمانی که شامل قتل و ضرب و جرح می‌باشد، از زمره جرائم خشونت‌آمیز است. در جرائم عمدی علیه تمامیت جسمانی، قصاص به عنوان ضمانت اجرای برابر با عمل مرتکب است و در صورتی‌که امکان قصاص وجود نداشته باشد و یا در جرائم غیرعمدی علیه تمامیت جسمانی، دیه پیش‌بینی شده است. در این میان، بزه‌دیده ممکن است نقش مؤثری در ارتکاب جرائم مستوجب قصاص داشته باشد. از این رو می‌توان میان بزه‌دیده‌شناسی نخستین و جرائم مستوجب قصاص پیوندی حقوقی – جرم‌شناسی ایجاد کرد، زیرا بزه‌دیدگان ممکن است آگاهانه یا ناآگاهانه نقش مسبِّب را بازی کنند. آموزه‌های بزه‌دیده‌شناسی نخستین را می‌توان در جنسیت به عنوان عامل زیست‌شناختی بزه‌دیده، رابطه بزه‌دیده و بزهکار در قالب رابطه پدر و فرزند، وضعیت روانی بزه‌دیده، رضایت او در ارتکاب جرم و تأثیر سایر عوامل بالقوه در وقوع بزه‌دیدگی در جرائم مستوجب قصاص و نقش بزه‌دیده در پیشگیری از ارتکاب جرم قتل مشاهده نمود. از این رو سعی می‌گردد در این مقاله جلوه‌های بزه‌دیده‌شناسی نخستین در قانون مجازات اسلامی 1392 مورد مطالعه قرار می‌گیرند. همچنین، آراء دادگاه‌ها نیز مورد تحلیل قرار می‌گیرند تا مشخص شود قضات دادگاه‌های کیفری ایران تا چه اندازه به مباحث مطرح در بزه‌دیده‌شناسی نخستین توجه می‌نمایند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Effects of the Findings of Primary Victimology in Crimes Resulting Death Penalty (With Case Study of the Court Rulings)
نویسندگان [English]
- Shahram Mohammadi 1
- Farhad Shahideh 2
- Afshin Abdollahi 3
1 Assistant Professor of Law, Kurdistan University
2 Graduated from Shahid Beheshti University with a PhD in Criminal Law and Criminology
3 Graduated from Shahid Beheshti University with a PhD in Criminal Law and Criminology
چکیده [English]
Crimes against person that include murder, assault and battery are categorized under aggressive crimes. In intentional crimes against person, death penalty is the sanction equal to the committed act and if death penalty is not possible or in unintentional crimes against person, blood money (Diyah) is predicted. In this situation, the victim may play a main role in committing crimes resulting death penalty. Therefore, we can relate primary victimology and crimes resulting death penalty in a legal – criminological way, because the victims may play a determining role consciously or unconsciously. The teachings of primary victimology can be seen in gender as a biological factor, the relationship between victim and offender in a father-child form, in the psychological status of victim, in his consent to the crime committed and in the effects of other potential factor in creating victims. So, in this article we attempt to study the effects of primary victimology in Islamic criminal law of Iran 2013. Also, we analyze rulings of courts in order to clarify how the judges of criminal court consider the discussions and topics of primary victimology.
کلیدواژه‌ها [English]
- : Primary Victimology
- Crimes Against Person
- Death Penalty
- Victim
- Court Rulings
منابع
الف- فارسی
- اسلامیتبار، شهریار؛ الهیمنش، محمدرضا؛ مسائل اخلاقی و حقوقی در قتل ترحم‌آمیز، تهران، انتشارات مجد، چاپ اول، 1386.
- پرویزی، رضا؛ پیشگیری وضعی و نقش آن در پیشگیری از قتل، تهران، معاونت آموزش ناجا، اداره کل پژوهش و تألیفات، چاپ اول، 1379.
- حجتی، سید مهدی؛ «تحلیل حقوقی اتانازیا (مرگ شیرین)»، مجله حقوقی دادگستری، 1379، شماره ۳۰.
- رایجیان اصلی، مهرداد؛ بزه‌دیده‌شناسی (تحولات بزه‌دیده‌شناسی و علوم جنایی)، جلد اول، تهران، نشر مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، چاپ اول، 1390.
- رشادتی، جعفر؛ گزیده آراء کیفری «قتل عمد ـ غیرعمد»، تهران، انتشارات پیام راشده، چاپ اول، 1388.
- زینالی، حمزه؛ اثرات فقدان حمایت کیفری مناسب از زنان بر بزه‌دیدگی آنان، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال سوم، 1383، شماره 13.
- سماواتی پیروز، امیر؛ ناتوانان بزه‌دیده؛ از بایسته‌های جرم‌شناختی تا قوانین و مقررات کیفری، مجله حقوقی دادگستری، 1384، شماره ۵3-۵2.
- شاهیده، فرهاد؛ جوان جعفری، عبدالرضا؛ «رفتار و گفتار تحریکآمیز بزه‌دیده در قوانین و مقررات کیفری و رویه قضایی ایران»، آموزه‌های حقوق کیفری، 1392، شماره 5.
- صادقی فسایی، سهیلا؛ میرحسینی، زهرا؛ «قربانی‌شناسی؛ راهی به سوی افزایش احساس امنیت اجتماعی»، فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال چهارم، ویژهنامه، 1390.
- طاهری نسب، یزدالله؛ رابطه علیت در حقوق کیفری ایران و انگلستان، تهران، نشر دادگستر، چاپ اول، 1388.
- عباچی، مریم؛ «جرم‌های مبتنی بر نفرت»، در: نجفی ابرندآبادی، علی حسین، (زیر نظر)، تازه‌های علوم جنایی ـ مجموعه مقاله‌ها، تهران، نشر میزان، چاپ اول، 1388.
- عبدالفتاح، عزت؛ «بزه‌شناسی و بزه‌دیده‌شناسی»، ترجمه اسماعیل رحیمینژاد، فصلنامه مفید، 1378، شماره 18.
- کرمی، محمدباقر؛ «سیاست جنایی ایران در قبال بزه‌دیده»، مجله دیدگاه‌های حقوق قضایی، 1375، شماره 4.
- کسرایی درابد، خشایار؛ «بررسی علل وقوع قتل عمدی در استان خراسان رضوی 1380 تا 1386 و راه‌های پیشگیری از آن»، پایاننامه کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق، علوم سیاسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، 1388.
- کینیا، مهدی؛ روانشناسی جنایی، جلد اول و دوم، تهران، انتشارات رشد، چاپ دوم، 1390.
- گسن، ریموند؛ روابط میان پیشگیری وضعی و کنترل بزهکاری، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، مجله تحقیقات حقوقی، دانشگاه شهید بهشتی، 1376، شماره 20-19.
- لپز، ژ؛ فیلیزولا، ژ؛ بزه‌دیده‌شناسی، ترجمه روحالدین کرد علیوند و احمد محمدی، تهران، انتشارات مجد، چاپ دوم، 1388.
- مرتضوی، نسرین؛ «بزه‌دیده‌شناسی زنان»، پایاننامه کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم‌شناسی، مجتمع آموزش عالی قم، 1376.
- معظمی، شهلا؛ بزهکاری کودکان و نوجوانان، تهران، نشر دادگستر، چاپ پنجم، 1390.
- میرخلیلی، سیدمحمود؛ «بزه‌دیده‌شناسی پیشگیرانه با نگاه به سیاست جنایی اسلام»، فقه و حقوق، سال سوم، 1385، شماره ۱۱.
- میرمحمد صادقی، حسین؛ جرائم علیه اشخاص، تهران، نشر میزان، چاپ هشتم، 1390.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین و دیگران؛ «عدالت برای بزه‌دیدگان، (میزگرد)»، مجله حقوقی دادگستری، 1384، شماره 53-52.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین؛ هاشم بیگی، حمید؛ دانشنامه جرم‌شناسی، تهران، انتشارات گنج دانش، چاپ دوم، 1390.
- الجزیری، عبدالرحمن؛ الفقه علی المذاهب الاربعه، جلد 5، بیروت، دار الحیاء التراث العربی، 1392ه.ق-1351ه.ش.
- حسینی شیرازی، سید محمد؛ کتاب القصاص، قم، دارالقرآن الحکیم، 1400ه.ق-1359ه.ش.
- مقدس اردبیلی، احمد بن محمد؛ مجمع الفایده و البرهان، جلد 14، النشر الاسلامی، چاپ اول، 1416ه.ق-1374ه.ش.
- موسوی خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، جلد 2، تهران، دارالعلم، چاپ دوم، 1407ه.ق-1366ه.ش.
- Christine, N; "The Ideal Victim", in E, A Fattah (ed), from crime policy to victim policy, basing stock: Mac millan, 1968.
- Curtis, L; Victim precipitation and violent crime, Social Problems, 21(4), 1974.
- Fattah, E.A; Understanding criminal victimization, Mac millan press, Canada, 1991.
- Garner, A; Black’s law Dictionary, 8th ed, Thomson and west, 2004.
- Hate crimes Today: An Age-old foe in modern Dress; Available at: http://www.apa.org
- Karmen, A; Crime Victims, Third Edition, Wadsworth Publication Inc, 1996.
- Murkakami. K,Taron; "Hate crimes", The George town journal of Gender and Law, Vol. 63, 2004.
- Pesta, R; Provacation and the Point of No Return: AN Analysis of Victim-Precipitate Homicide,Youngstown State University, July 2011.
- Wolfgang, M; Patterns in criminal homicide, New York, NY: John Wiley and Sons, Inc, 1958.
ب- عربی
ج- لاتین
)
ارسال نظر در مورد این مقاله