1) این مقاله خلاصه پایاننامه کارشناسى ارشد نگارنده است که با راهنمایى دکتر نجاد على الماسى تدوین و در دانشگاه مفید دفاع شده است .
2) دانشیار حقوق خصوصى دانشگاه تهران و استاد مدعو دانشگاه مفید .
3) دانش آموخته حقوق خصوصى دانشگاه مفید .
4. Encyclopedie, Dalloz, droit civil regims matrimoniaux, paris, Edition Dalloz, 1975, 9.2
5) مطهرى، مرتضى، نظام حقوق زن در اسلام، (تهران، انتشارات صدرا، چاپ بیست و یکم، زمستان1374)، صص 156- 155 .
6) همان، ص 450 .
7. Henri et leon Mazeaud, Leconsde Droit Civil " Regimes Matrimoniuax", (paris, Editions Montchrestiem, cinquieme Edition, 1982), p.132.
8. le regimematrimonial contrairementat ce qu|on aparfois affirme, n|existe pas dans tous les systemes juridiques: il est ignore au moins du droit musulman.
(رژیم مالى بر خلاف آنچه که برخىها گفتند در تمام سیستمهاى حقوقى وجود ندارد . حداقل در نظام حقوقى اسلام از این موضوع غفلتشده است) .
Encyclopedie, Dalloz, op. cit.
9) ابن بابویه محمد بن على، قمى (شیخ صدوق)، من لایحضره الفقیه، قم، موسسه نشر اسلامى، چاپ دوم)، ج4، ص 93 .
محمد بن حسن، حر عاملى، وسایل الشیعه الى تحصیل مسائل الشریعه، (بیروت، دار احیاء التراث العربى) ج 10، ص 449 .
10) الراغب الاصفهانى، حسین بن محمد، مفردات غریب القرآن، (دفتر نشر کتاب، 1404ق)، ص 431 .
11) طباطبایى، سید محمدحسین، المیزان، (ترجمه: سید محمدباقر همدانى)، قم، دفتر تبلیغات اسلامى قم 1363، ج 4، ص 534 .
12) طباطبایى، سید محمد حسین، پیشین، ص 544 .
13. Henri et Leon Mazeaud, op. cip, p.67-68.
14. Encyclopedie, Dalloz, op. cip,
15. Encyclopedie, Dalloz, op. cip, P.3.
16. Henriet Leon Mazeaud, op. cip, P. 142&151.
17) منوچهریان، مهرانگیز، وضع حقوقى زن در جهان و طرح قانون خانواده، انتشارات اتحادیه زنان حقوقدان ایران، 1342، ص 79 .
18. Encyclopedie, Dalloz, op. cip,
19. Cerard, Cornu, les regimes matrimoniauxn, (Paris, Presses universitaires de la france, 1er Edition, 1974), p.7.
20) منوجهریان، مهرانگیز، پیشین، ص 100 .
21. Henri et Leon Mazeaud, op. cip, p.556.
22. Ibid, P. 557.
23. Henri et Leon Mazeaud, op. cip, P.596.
24) کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنى خانواده تهران، بهمن برنا، چاپ پنجم، ج 1 .
25. Jean Carbonnier, Droit civil, Presses universitaires de France, Tom 2, p.68.
26) حلى (علامه)، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام، قم، منشورات الرضى، ج2، ص52 .
27) جبعى عاملى، زینالدین، (شهید ثانى)، مسالک الافهام فى شرح شرایع الاسلام، قم، انتشارات بصیرتى، ج 1، ص 465 .
28) الطرابلسى، عبد العزیز بن البراج، المهذب، قم، مؤسسة النشر الاسلامى، 1406ق ج2، ص347 .
29) طباطبایى، سیدعلى، ریاضالمسائل فى بیان الاحکام بالدلائل، (قم، مؤسسة آلالبیت، 1404ق)، ج2، ص 165 .
30) نجفى، محمد حسن، جواهر الکلام فى شرح شرایع الاسلام، (تهران، المکتبة الاسلامیة، چاپ دوم، 1366)، ج 31، ص 304 .
31) هندى (فاضل)، محمدبنحسن، کشف اللثام و الابهام عن کتاب قواعد الاحکام، (قم، منشورات مکتبة آیةالله مرعشى، 1405ق) ج 2، ص 107 .
32) نجفى، محمد حسن، پیشین، ص306 .
33) مومن سبزوارى، محمد باقر بن محمد، کفایة الاحکام، (اصفهان، مدرسه صدر مهدوى)، ص194 .
34) بحرانى، یوسف، الحدائق الناضرة فى احکام العترة الطاهرة، (قم، مؤسسه نشر اسلامى)، ج 25، ص99 .
35) مکارم شیرازى، ناصر، و دیگران، تفسیر نمونه، (تهران، دارالکتاب الاسلامیه، 1366)، ج 3، ص371 .
36) بل و بما یشم من قوله تعالى «الرجال قوامون على النساء» محمد حسن، نجفى، پیشین،
37) زحیلى، وهبة، الاسرة المسلمة فى العلم المعاصر، (دمشق، دار الفکر، چاپ اول، 1420ق)، ص 82 .
38) کما انه یشم من نصوص بیان حق کل منهما على الاخر مقابلة کل منهما لصاحبه .» محمد حسن، نجفى، پیشین .
39) حر عاملى، محمد بن حسن، پیشین، ج 14، «باب 79 از ابواب مقدمات نکاح، حدیث1» ، ص 112 .
40) همان، «باب 88 از ابواب مقدمات نکاح، حدیث1» ، ص 121 .
41) نجفى، محمد حسن، پیشین، ص307 .
42) همان، ص309 .
43) همان، ص306 .
44) در عقد دائم نفقه زن بعهده شوهر است .» ماده 1106 ق . م
45) کاتوزیان، ناصر، پیشین، ص186 .
46) نفقة الزوجة مقدمة على الاقارب لکونها من المعاوضة» ، محمد حسن، نجفى، پیشین، ص 365 .
47) جبعى عاملى، زینالدین، (شهید ثانى)، الروضة البهیة فى شرح اللمعة الدمشقیة، (قم، دارالهادى للمطبوعات، 1403ق)، ج5، ص476 .
48) سرخسى، شمسالدین، المبسوط، (بیروت، دار المعرفة)، ج 5، ص 185 .
49) نفقه اقارب عبارت است از مسکن و البسه و غذا واثاث البیتبقدر رفع حاجتبا در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق» ماده 1204 ق . م .
50) پرداخت نفقه قانونى زوجه و اولاد برسایر دیون مقدم است» تبصره 2، ماده 12 قانون حمایتخانواده .
51) صفایى، سید حسین، و اسدالله امامى، پیشین، ص 183 .
52) همان، ص 184 .
53) معصیتهن عما اوجب الله من طاعة الازواج، اسعصت زوجها و ابغضته» فخرالدین، طریحى، مجمع البحرین، (دفتر نشر فرهنگ اسلامى)، ج 4، ص 312 .
54) این بابویه، محمد بنعلى، قمى (شیخ صدوق)، پیشین، ج4، ص273 .
55. Jean Carbonnier, Op. Cit., P. 86.
56. Ambroise, Colin & Henri, Capitant, Cours elementaire de droit civil francais, (Paris, Librairie Dalloz, 7e edition, 1932), P.381.
57) نجفى، محمد حسن، پیشین، ص 207 .
58) فامساک بمعروف او تسریح باحسان» بقره 229 .
59) من کانت عنده امراة فلم یکسها ما یوارى عورتها و یطعمها صلبها کان حقا على الامام ان یفترق بینهما» محمد بن حسن، حر عاملى، پیشین، ج15، «باب 1 از ابواب نفقات، حدیث2» ، ص 223 .
60) موسوى خویى، سید ابوالقاسم، منهاج الصالحین «المعاملات» ، (قم، نشر مدینة العلم، چاپ بیستوهشتم، 1410ق)، «مساله 1406» ، صص 289- 288 .
61) نجفى، محمد حسن، پیشین، ج 30، ص 105 . و ابن جنید به نقل از حسن بن یوسف، حلى (علامه)، مختلف الشیعه، (تهران، مکتبة نینوى)، ج 2، ص 582 .
62) صفایى، سید حسین، و اسدالله امامى، پیشین، ص 277 . و سید حسن، امامى، حقوق مدنى، (تهران، انتشارات کتابفروشى اسلامیه، چاپ ششم، 1370)، ج4، صص 445- 444 . و سید مصطفى، محقق داماد، بررسى فقهى حقوق خانواده نکاح و انحلال آن، (تهران، نشر علوم اسلامى، چاپ پنجم 1374)، ص 368 .
63) نجفى، محمدحسن، پیشین، ص105; زینالدین جبعى عاملى (شهید ثانى)، مسالک الافهام فى شرح شرایع الاسلام، پیشین، ص497 .
64) ابن جنید به نقل از حسن بن یوسف، حلى (علامه)، پیشین .
65) موسوى خویى، سید ابوالقاسم، پیشین،
66. Jean Carbonnier, Op. Cit., P.89.
67) کاتوزیان، ناصر، پیشین، ص 191 .
68) و امره بفعل مایجب فان نفع و الا عزروه بما یراه» محمد حسن، نجفى، پیشین، ج 31، ص 207 .
69. Jacqueline, Rubellin Devichi, op. cit., P. 701.
70) نجفى، محمد حسن، پیشین، صص 317- 316 .
71) مضافا الى استصحاب بقاء حق الزوج و سلطنته» ، سید على، طباطبایى، پیشین، ص 164 .
72) امامى، سید حسن، پیشین، ص 439 .
73) نجفى، محمد حسن، پیشین، ص 320 .
74) همان
75) حلى، محمد بن حسن، ایضاح الفوائد فى شرح اشکالات القواعد، (چاپ اول 1387ق)، ج3، ص 277، و محمد بن حسن، هندى (فاضل)، پیشین، ص 147 .
76) الطرابلسى، عبد العزیز بن البراج، پیشین، ص 348 . و محمد بن حسن، طوسى (شیخ الطائفه)، المبسوط فى فقه الامامیه (المکتبه المرتضویه لاحیاء الانار الجعفریه، 1460 ق) ج 6، ص 28 .
77) مومن سبزوارى، محمدباقر بن محمد، پیشین، ص 195 .
78) طوسى، محمد بن حسن، (شیخ الطائفه)، پیشین .
79) ابن قدامه، مقدسى، پیشین، ص 291 .
80) لایخلو الثانى منهما منقوة کماعرفت، وان ابیت لکان المتجه ملاحظتها نفقة مستقلة یبثت لها . . .» محمدحسن نجفى، پیشین، ص324 .
81) جعفرى لنگرودى، محمد جعفر، حقوق خانواده، (تهران، کتابخانه گنج دانش، چاپ دوم، 1376)، ص180 . و محمد بن حسن، طوسى (شیخ الطائفه)، پیشین، ص22 .
82) نجفى، محمد حسن، پیشین، صص 326- 325 .
83. Jean Carbonnier, Op. Cit., P. 168.
84. Georges, Hubrecht & Georges, Vermell, Droit civil, (Sirey 14e edition, 1987), P.48
85. Jacqueline, Rubellin Devichi, Op. Cit., P. 658.
86. George Hubrecht & Georges, Vermell, Op. Cit., P.55.
87. Jacqueline, Rubellin Devichi, Op. Cit., P. 658.
88. Colin, Ambroise; Capitant, Henri, op. cit, P. 380.
89. Jacqueline, Rubellin Devichi, Op. cit., P659 & 671.
90) یزدى، سید محمد کاظم، العروة الوثقى، (تهران، مکتبة العلمیة الاسلامیة)، ج 2، ص 623- 622 .
91) طباطبایى (حکیم)، سید محسن، مستمسک العروة الوثقى، (بیروت، دار احیاء التراث العربى)، ج14، ج 12، ص 142 .
92) نجفى، محمد حسن، پیشین، ج 27، ص 335 .
93) حلى (محقق حلى)، جعفر بن حسن، شرایعالاسلام فى مسائل الحلال و الحرام، (بیروت، دارالاضواء، چاپدوم 1403ق)، جزء2، ص188 .
94) حلى (علامه)، حسن بن یوسف، تحریر الاحکام، المؤسسة آل البیت، ج 1، ص 235 .
95) اقتضاء احترام عمل المسلم ذلک» ، سید محمد کاظم، یزدى، پیشین، ص 623 . و «من استیفاء عمل محترم بالامر فلا یحل بدون عوضه» ، زین الدین، جبعى عاملى (شهید ثانى)، پیشین، ص 331 .
96) موسوى خویى، سید ابوالقاسم، (مقرر: مرتضى بروجردى)، مستند العروه الوثقى، (قم، انتشارات دارالعلم، 1365)، ج 1، ص 391 .
97) به نقل از سید محسن، طباطبایى (حکیم)، پیشین، ص 141 .
98) روزنامه رسمى، مورخ 21/12/1370، ص 29 .
99) قرباننیا، ناصر، زن و قانون مجازات، کتاب نقد، سال سوم، شماره 12، (پاییز 1378)، ص 96
100. Bernard Vareille, Regimes Matrmoniaux, Revue trimestrielle de droit civil, (Avr-juin, 19970, P.494-496.
101) دیانى، عبدالرسول، حقوق خانواده ازدواج و انحلال آن، (تهران، امیر دانش، چاپ اول، 1379)، ص192 .
102) در بسیارى از کشورهاى اسلامى با استناد به همین آیه، شوهر را ملزم به پرداختهایى نمودهاند، از جمله ماده 165 قانون احوال شخصیه کویت مصوب 1984 و ماده 18 مکرر قانون احوال شخصیه مصر اصلاحى 1985 که به مدت دو سال شوهر را ملزم به پرداختهایى نموده است . حسین، مهرپور، مباحثى از حقوق زن از منظر حقوق داخلى، مبانى فقهى و موازین بینالمللى، (تهران، مؤسسه اطلاعات، چاپ اول، 1379)، ص 46- 45 .
103) العلوى الحسینى الموسوى، محمد کریم، کشف الحقایق عن نکت الآیات و الدقائق، (تهران، حاج عبدالمجید - صادق نوبرى، چاپ سوم، 1396ق)، ج 1، ص 174 .
104) فیض کاشانى، محسن، الصافى فى کلام الله، (مشهد، دار المرتضى للنشر، چاپ اول)، ج 1، ص 249 .
105) طباطبایى، سید محمد حسین، پیشین، ص 371 .
106) طوسى، محمد بن حسن، (شیخ الطائفه)، تهذیب الاحکام فى شرح المقنعة، (تهران، دار الکتاب الاسلامیه، 1390ق)، ج 7، ص 342 .
107) نقل از: محسن فیض کاشانى، پیشین .
108) طباطبائى، سید محمد حسین، پیشین، ص 371 .
109) شبر، سید عبدالله، تفسیرالقرآن الکریم (تفسیر شبر)، (بیروت، انتشارات دارالزهرا، چاپ اول، 1412ق)، ج1، ص 39 .
)
ارسال نظر در مورد این مقاله