نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسنده
استادیار فلسفه حقوق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
چکیده
فیلسوفان حقوق در غرب پژوهش‌های گسترده‌ای درباره چیستی حق انجام داده‌اند. این تحقیقات دامنه‌دار نظریه‌های متنوعی در این موضوع تولید کرده است. امروزه در میان آرای گوناگون فیلسوفان و حقوق‌دانان غرب پرطرفدارترین نظریه‌های موجود درباره معنای حق «نظریه سود/منفعت»[1] و «نظریه اراده/انتخاب»[2] نام دارد.
با وجود قرائت‌های مختلف از نظریه سود/منفعت، طرفداران این نظرگاه در این ایده هم‌عقیده‌اند که هر جا حقی در کار باشد مکلف باید نوعی سود و منفعت به صاحب حق برساند. با نشان دادن برخی از مصادیق حق، از جمله حقوق خداوند و حق‌های غیر‌متلازم با تکلیف، این اصل بنیادین در همه تفاسیر نظریه سود/منفعت سست گردیده و به فروپاشی این نظریه می‌انجامد.
ماهیت حق در نظریه اراده/انتخاب عبارت است از: تسلط داشتن صاحب حق بر مکلف در مورد استیفای حق. بنابراین، نظام حقوق کیفری و نیز حقوق واجب الاستیفا از مصادیقی هستند که این نظریه را برنمی‌تابد. همچنین وجود مکلف از لوازم وجود حق در این نظریه است. از این رو، حقوق تکوینی خدا و نیز حق‌های غیر‌متلازم با تکلیف در تقسیم هوفلد ناقض درستی و استحکام این نظریه‌اند.
[1]. Benefit/Interest Theory
[2]. Will/Choice Theory
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Criticism of the Most Important Western Philosophical Theories of Rights
نویسنده [English]
- Mohammad Hossein Talebi
Assistant Professor of Philosophy of Law, Research Institute and University
چکیده [English]
Western legal philosophers did the vast investigations regarding the nature of rights. Those extensive researches produced varied theories in this subject. Nowadays, among different philosophers' and lawyers' views, the most supported theories of the meaning of rights are called Benefit/Interest theory and Will/Choice theory.
Notwithstanding different interpretations of Benefit/Interest theory, its adherents believe in the axiom that: a duty-bearer should give the benefit to the right-holder in each process of rights. This axiom can be criticised by some cases of rights in which either there is no interest for the right-holder like God or there is no correlated duty.
According to Will/Choice theory, the nature of rights is that the right-holder can have control over the duty-bearer in doing the duty. There are some problems with this theory: Criminal law and inalienable rights are not compatible with Will/Choice theory. This theory can be criticised too by those rights which have no correlated duty. Thus, natural divine rights of God and some kinds of rights in Hohfeldean division show that Will/Choice theory is null.
کلیدواژه‌ها [English]
- the Meaning of Rights
- Benefit/Interest Theory
- Will/Choice Theory
- Rights of God
- Non-Correlated Rights and Duties
منابع
الف- فارسی و عربی
- الاصفهانی، محمد حسین؛ حاشیة کتاب المکاسب (1349ه.ق)، تحقیق عباس محمد آل سباع القطیفی، جلد1، قم، المحقق، 1418ه.ق.
- کاتوزیان، ناصر؛ فلسفه حقوق، جلد3، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ اول، 1377.
- نبویان، سید محمود؛ ماهیت حق، پایاننامه دکتری، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1386.
- Ao. C; "Definition", in Encyclopedia Britannica, USA: William Benton, 1971, pp. 173-4.
- Bentham, Jeremy; Of Laws in General, in H.L.A. Hart ed., London: Athlone Press, 1970.
- Campbell, Tom; Rights, A Critical Introduction, London and New York: Routledge, 2006.
- Finnis, John; Natural Law and Natural Rights, Oxford: Clarendon Press, 1980.
- Gewirth, Alan; "Rights", in Encyclopedia of Ethics, 2nd ed. Vol. III, in Lawrence Becker and Charlotte Becker eds., New York and London: Routledge, 2001, pp. 1506-12.
- Hart, H. L. A; Essays on Bentham, Oxford: Clarendon Press, 1982.
- Hohfeld, Wesley; Fundamental Legal Conceptions, New Haven: Yale University Press, 1919.
- Jones, Peter; Rights, Houndmills and New York: Palgrave, 1994.
- Kamm, F. M; "Rights", in The Oxford Handbook of Jurisprudence and Philosophy of Law, in J. Coleman and S. Shapiro eds., Oxford: Oxford University Press, 2002, pp. 476-513.
- Kant, Immanuel; The Metaphysics of Morals [1797], in Mary Gregor trans., Cambridge: Cambridge University Press, 1991.
- Lyons, David; "Rights, Claimants and Beneficiaries", American Philosophical Quarterly, 6, 1969, pp. 173-85; and in Theories of Rights (2006), in C. L. Ten ed., Gower House: Ashgate, pp. 79-91.
- MacCormick, Neil; "Rights in Legislation", in Law, Morality and Society: Essays in Honour of H.L.A. Hart, in P. Hacker and J. Raz eds., Oxford: Oxford University Press, 1977, pp. 189-209.
- _______________ ; Legal Right and Social Democracy, Oxford: Oxford University Press, 1982.
- Raz, Joseph; The Morality of Freedom, Oxford: Clarendon Press, 1986.
- Simmonds, N. E; "Rights at the Cutting Edge", in A Debate Over Rights, Oxford: Clarendon Press, 1998, pp. 113-232.
- Steiner, Hillel; "Working Rights", in A Debate Over Rights, Oxford: Clarendon Press, 1998, pp. 233-301.
- ___________ ; "Moral Rights", in The Oxford Handbook of Ethical Theory, in David Copp ed., Oxford and New York: Oxford University Press, 2006, pp. 459-79.
- Tuck, Richard; Natural Rights Theories, Cambridge, New York and Melbourne: Cambridge University Press, 1979.
ب- لاتین
)
ارسال نظر در مورد این مقاله