نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

• سید مجتبی واعظی

استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

چکیده

نحوه انشاء اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و برداشت کلاسیک از مفهوم تفکیک قوا این تلقی را در نزد برخی صاحب‌نظران ایجاد نموده که در نظام حقوقی ایران جز تک تک وزراء و هیأت وزیران، هیچ مقام دیگری حق تصمیم‌سازی عام یا آیین‌نامه‌گذاری ندارد. در این نوشتار با در نظر گرفتن اقتضائات عملی کارکردهای مدرن قوه مجریه و قرائت جدید از تفکیک قوا و مطالعه تطبیقی نظام حقوقی برخی کشورهای شاخص در این زمینه، نشان داده شده است که برداشت امروزین از تفکیک قوا نافی مطلق حق آیین‌نامه‌گذاری نمی‌باشد بلکه صرفاً تحدید کننده آن است. در نظام حقوقی ایران نیز مطالعه رویه مقنن، شورای نگهبان و دیوان عدالت اداری، نشانگر وجود همین رویکرد و در نتیجه، تفسیر محدود از حکم اصل 138 قانون اساسی است. به این معنا که مفاد اصل مذکور صرفاً در چارچوب قوه مجریه مفید معنای حصری است و نمی‌تواند به معنای نفی صلاحیت آیین‌نامه‌گذاری سایر مقامات خارج از قوه مذکور باشد. صلاحیت مذکور البته عام نیست و مشروط به ضرورت ناشی از صلاحیت‌های قانونی مقامات صالح می‌باشد. 

کلیدواژه‌ها

• صلاحیت
• تفکیک قوا
• آیین نامه گذاری
• قوه مجریه
• قانون اساسی

عنوان مقاله [English]

Comparative study of the competence of regulation with regard to the French and Iranian legal systems

نویسنده [English]

• Mojtaba Vaezi

Assistant Professor, Faculty of Law and Political Science, Shiraz University

چکیده [English]

Manner of composition of Article 138 of Constitution of Republic Islamic of Iran and classic conception of separation of powers has created a presumption among some experts that in Iranian legal system, no one has power to enact regulation but council of ministers or any of them.
In this article, with regard to the practical needs of modern function of the Executive Power and new reading of separation of powers in some known countries, it is shown that modern perception of separation of powers does not forbid the power of regulation but only restrict it. In addition, the study of practice of legislator, the Guardian Council, and the Court of Administrative Justice rejects any exclusive perception of legal order of Article 138. This means that substance of that Article indicates an exclusive meaning only at the frame of Executive Power in its limited concept and can not negate competence of regulation from other officials out of Executive Power. Therefore this competence is not general but is limited and is subject to necessity arising from demands about legal competence of authorities mentioned in this essay.        

کلیدواژه‌ها [English]

• competence
• separation of powers
• regulation
• executive power
• constitution