نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه حقوق دانشگاه اصفهان

2 عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

3 کارشناس ارشد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان

چکیده

سازمان ملل متّحد برای حمایت از زنان، تاکنون معاهداتی را در دستور کار خود قرار داده و سبب تصویب آنها گردیده است. اولین سندی که سازمان ملل متحد در این زمینه تدوین نمود کنوانسیون حقوق سیاسی زنان در 20 دسامبر 1952 بود. نهایتاً در سال 1979 کنوانسیون «منع هرگونه تبعیض علیه زنان» توسط مجمع عمومی آن سازمان تصویب و در سال 1981 لازم­الاجرا شد. ماهیت اصلی این عهد­نامه، تساوی و همانندی زن و مرد از جمیع جهات بدون لحاظ کردن هرگونه استثنا و محدودیت بر اساس جنسیت می­باشد. امروزه کنوانسیون رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان از جمله مهم‌ترین معاهدات مطرح شده در کشور ما می­باشد که در اوایل سال 1376 در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و کمیته­ای مأمور بررسی مفاد این کنوانسیون شد. کمیته مزبور پس از بحث و بررسی، نظر خود را به شورا اعلام نمود که بر اساس برخی اطلاعات، اکثریت اعضا مخالف الحاق به این معاهده بوده اند.
با وجود این بحث ضرورت الحاق از سال 1378 و تا کنون در سازمان­های دولتی و غیر­دولتی ادامه یافته است و هنوز بحث بر سر الحاق یا عدم الحاق  به این کنوانسیون بحث روز می­باشد. به نظر می­رسد به رغم این که مواردی از مفاد کنوانسیون مذکور با بعضی از قوانین و مقررات ایران تعارض دارد،الحاق مشروط  ایران به کنوانسیون 1979 عملی است. امروزه کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان به جهات متعدد مورد تأکید و توجه سازمان­های بین­المللی قرار گرفته است و بحث الحاق یا عدم الحاق کشورها بدان به یک موضوع عمده در سطح جهان تبدیل و دلیلی بر رعایت حقوق بشر زنان توسط یک کشور محسوب می­گردد. براین اساس یافته­های این اثر توصیه به الحاق مشروط ایران را به کنوانسیون در پی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Necessity of Iran’s Accession to 1979 Convention on Elimination of All Forms of Discrimination against Women

نویسندگان [English]

  • Mahmood Jalali 1
  • Mohammad Ali Basiri 2
  • Safoora Baninajarian 3

1 Faculty member of the Department of Law, University of Isfahan

2 Faculty member of the Department of Political Science, University of Isfahan

3 Master of International Relations, University of Isfahan

چکیده [English]

The United Nations Organization (UN) has already put some international instruments on the table in relation to the Status of Women and made them to be approved. The “Women’s Political Rights” Convention of 20 December 1952 was the first document in this ground codified by the UN. The UN “Convention on Elimination of all Forms of Discrimination against Women” was approved by the UN General Assembly and entered into Force in 1981. The basic nature of this treaty is equality in all aspects between male and female without any exception and limitation as to gender. Now the Convention is one of the treaties presented to the respected authorities in Iran. In the early 1376 (1996) it was put before the High Council of Educational Revolution and a committee was responsible for reviewing the contents of the Convention. After reviewing and debating the Committee announced its views to the Council. However, debate on the necessity of joining by the Islamic Republic of Iran to the Convention which began in 1998 has been going on in governmental and non-governmental organizations till now. Although some Articles of the Convention are in conflict with the rules and laws of Iran the conditional accession of Islamic Republic of Iran is possible. Finally, it can be expressed briefly that today the Convention is a topic being noted and emphasized upon by international organizations due to different reasons. To this end the debate on joining or not joining to the Convention has become a major issue at the world level and a sign of respect of women’s human rights on the part of States.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women’s Rights
  • Convention on Elimination of All Forms of Discrimination against Women
  • Iran’s Accession
  • Reservation
منابع
1- ابراهیمی، محبوبه، «موافق رفع تبعیضیم, نه وجود تشابه (1)»، ماهنامه شمیم یاس، شماره 6، 1382.
2- توحیدی، احمد رضا، «عملکرد سازمان ملل در قلمرو حقوق زنان»، ماهنامه شمیم یاس، شماره 2، 1382.
3- جلالی، محمود، «حقوق بشر زنان در حقوق بین­الملل و وضعیّت ایران»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 66، 1383.
4- جلالی، محمود، «کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض در مورد زنان و مسئة الحاق ایران به آن» نشریة کانون وکلای دادگستری منطقة اصفهان، شمارة 2 ،1381.
5- چابکی، ام البنین، «محدودیت­های مشارکت زنان؛ ریشه­ها و پیامدها»، مجموعه مقلات هم­اندیشی بررسی مسائل و مشکلات زنان، اولویت­ها و رویکردها، 1380، جلد اول.
6- حیدری، احمد، «لایحه الحاق به کنوانسیون محو کلیه اشکال تبعیض علیه زنان؛ مخالفت­ها»، ماهنامه پیام زن، شماره 8 ,1382.
7- حکیم زاده ابیانه، کبری، «کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان»، ماهنامه شمیم یاس، پیش شماره 13و 14، 1381.
8- داور، زهرا، ارزیابی حقوقی کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان،تهران، دفتر فرهنگ و ارتباطات مردمی وزارت ارشاد، 1375.
9- رئیسی، لیلا، «الحاق یا عدم الحاق ایران به کنوانسیون منع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان»، اولین همایش ایران و حقوق بین­الملل، دانشگاه اصفهان، 1382.
10- رئیسی، مهدی، کنوانسیون زنان، قم، وثوق، 1382.
11- زعفرانچی، لیلا سادات، «نقد اجمالی بر کنوانسیون رفع تبعیض»، فصلنامه کتاب نقد، شماره 26 و 27، 1382.
12- شایگان، فریده، «مفهوم مطلق زن»، مجله سیاست خارجی، شماره 2، 1374.
13- ضیایی بیگدلی، محمد رضا، حقوق معاهدات بین­المللی، تهران، گنج دانش، چاپ اول، 1383.
14- علیخانی، اسماعیل، «بن بست جهان شمولی ضرورت سیاسی یا انتخاب»، روزنامه صدای عدالت،26 آبان, 1381.
15- فلسفی، هدایت الله، حقوق بین­الملل معاهدات، تهران، نشر نو، 1379.
16- فضائلی، مصطفی، شروط غیر معتبر و آثار حقوقی آن در کنواسیون رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان، قم, دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، 1382.
17- کار، مهرانگیز، رفع تبعیض از زن، تهران، روشنگران و مطالعات زنان، 1379.
18- کثیری، زینب، «دیدگاه­های موافقان و مخالفان کنوانسیون»، مجموعه مقالات و گفتگوهای کنوانسیون محو کلیه اشکال تبعیض علیه زنان، قم، دفتر مطالعات وتحقیقات زنان، 1382.
19- کرمی، محمد تقی، «بررسی الحاق ایران به کنوانسیون محو کلیه اشکال تبعیض علیه زنان؛ نظرات گوناگون»، ماهنامه حوراء، شماره 1، 1382.
20- کولایی، الهه، «کرامت انسانی زن در بسیاری از موارد نظام حقوقی ما منتقل نشده است»، خبرگزاری دانشجویان ایران، خبر شماره 495166، 1383.
21- مرکز تحقیقات فقهی قوه قضائیه، دیدگاه­های فقهی در خصوص عهدنامه محو کلیه اشکال تبعیض علیه زنان، قم، معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه، 1377.
22- هاجری، عبدالرسول، «کنوانسیون و چالش­های پیش رو»، مجموعه مقالات دفاع از حقوق زنان، ما و نظام بین­الملل، قم، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، 1380.
23- A compilation of International Instrumewts, http://www2.unog. Ch/uninster.
24- Human Rights: Fact sheet, No 22, November1994.
25- The United Nation and the Advancement of Women: 1945-1996.
26- United Nations Action in the Filed of Human Rights, December 1976.
27- Wallace, Rebeca. International Human Rights, 1997.
28- Wallace, Rebeca. International Law, London, 1986.
CAPTCHA Image