نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

• محمدباقر پارسا پور

دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

مقالة حاضر به بررسی اضطرار و جایگاه آن در حقوق مسؤولیت مدنی پرداخته است. بدون تردید اضطرار, وصف تقصیر را از فعل زیانبار زدوده, اقدامی را که در وضعیت عادی، نامشروع و حرام است، مشروع و مباح می‏سازد. ولی آیا می‏تواند مضطر را از آثار و پیامدهای آن معاف سازد؟ در این باره نظامهای حقوقی یکسان نمی‏اندیشند.
در یک دیدگاه، اضطرار، رافع مسؤولیت مدنی نیست ومضطر ‏باید خسارات وارد به زیان دیده را جبران کند. هر چند در بعضی از نظامها به قضات اختیار تام داده شده که با رعایت موازین انصاف در میزان محکومیت خوانده تعدیل نمایند.
بنابر دیدگاه دیگر, چون در موارد اضطرار، اقدام وارد کنندة زیان برای دفع ضرر بزرگ‌تر از خود یا دیگری است, اضطرار سبب معافیت شخص از مسؤولیت مدنی است.
قطع نظر از مبحث بالا که در جای خود حایز اهمیت است، اضطرار می‏تواند در برخی موارد, تعهدات دیگری برای بعضی اشخاص ایجاد کند. تعهداتی که نمی‏توان آنها را در چارچوب مسؤولیت مدنی مورد مطالعه قرار داد, بلکه باید برای توجیه آنها از دیگر مبانی ایجاد تعهد کمک گرفت. نگارنده تلاش دارد تا ضمن بررسی این موضوع, در حد امکان, ابهاماتی را که در این زمینه وجود دارد بر طرف نماید.

کلیدواژه‌ها

• اضطرار
• اکراه
• مسؤولیت مدنی
• استفادة بدون جهت
• ادارة مال غیر

عنوان مقاله [English]

Necessity in Tort Law

نویسنده [English]

• Mohammad Bagher Parsapour

PhD student of Tarbiat Modares University

چکیده [English]

The article examines the status of necessity in the law of torts. There is no doubt that necessity precludes the harmful act from being characterized as faulty, and allows taking measures which are otherwise unlawful and illegal. But the question is whether it exempts the agent from its consequences. The issue has divided the legal systems. According to one view, necessity does not preclude civil liability and the person in distress must remedy the damages suffered by the victim. It is true, however, that some legal systems grant the judges full discretion to consider equity in determining the extent of liability of the respondent.
An alternative view holds that since in cases of necessity, the act of the agent causing harm is taken to prevent a greater harm to him/her or to another, necessity must be regarded as exempting the agent from civil liability.
The above discussion notwithstanding, necessity may, in certain circumstances, create obligations for some persons which cannot be studied within the framework of the law of civil liability; their justifications must be sought in other grounds of obligation.
The author tries to examine the issue and clarify, to the extent possible, the ambiguities surrounding the issue.

کلیدواژه‌ها [English]

• necessity
• duress
• civil liability
• unjustified use
• administration of another’s property