نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی و احد کرج، تهران، ایران.
2 دانشجوی دکتری حقوق بین الملل، دانشگاه قم، قم، ایران.
چکیده
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) از منظر حلوفصل مسالمتآمیز اختلافات، یک نقطه عطف محسوب میشود؛ اما در بُعد داخلی، مسأله دسترسی و نظارت بر فعالیتهای هستهای ایران در برجام از حساسیت بالایی برخوردار است. برجام در درون خود دو سازوکار دسترسی عادی و اتهامی تعبیه نموده است که پایش این نظارت و دسترسی، بر عهدۀ آژانس بینالمللی انرژی اتمی گمارده شده است. نظارت عادی در برجام تا حدِّ بسیاری مشابه آن چیزی است که در نظام نظارتی آژانس در قالب پادمان، پروتکل الحاقی و کد اصلاحی1.3 صورت می‌پذیرد و آنچه که در این حوزه بهعنوانِ نوعی نوآوری تلقی میشود، موسوم به اقدامات شفاف‌ساز است. آنچه که در این میان بحث برانگیز و به تعبیری، تبعیض‌آمیز به نظر می‌رسد، دسترسی‌های اتهامی در برجام است که با فرایند 24 روزه‌ای که در خود دارد، می‌تواند زمینه نفوذ اطلاعاتی آژانس را فراهم آورد. در نوشتار حاضر با تأکید بر برجام به مرور اسناد مرتبط در این خصوص پرداخته میشود تا به این پرسش پاسخ داده شود که شیوه و کیفیت دسترسی در برجام چگونه است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Iran’s Obligations through Access Regime in the Safeguard Agreement, Additional Protocol, and, JCPOA: a Comparative Approach
نویسندگان [English]
- Abdolah Abedini 1
- Mohammadreza Mellat 2
- masoud ahsannejad 2
1 Assistant Professor, Faculty of Law and Political Science, Karaj Branch of Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Ph.D candidate in International Law, Qom University, Qom, Iran.
چکیده [English]
Through the peaceful settlement of disputes outlook, the Joint Comprehensive of Action (JCPOA) deals with as a turning point. The issue of granting access to and monitoring via JCPOA on the Iran’s nuclear activities is growing increasingly sensitive in Iran. Incorporating two specific mechanism in JCPOA, routine and unannounced inspection, upon which the International Energy Atomic Agency (IAEA) is rested with to monitor such an access. The routine inspection in JCPOA is similar to an extent degree to the same inspection included in the IAEA monitoring system of the Safeguard Agreement, Additional Protocol and the modified Code 3.1. The innovation has been occurred in the JCPOA is pertained to the transparence- derived activities. The challenging, and somehow discriminating, point which may be made here is that the unannounced inspections in the JCPOA is capable of offering an adequate facilitation for potential leaking of Iran’s nuclear confidential information. With regard to reviewing JCPOA’s contents, the paper would make an examination to the related instruments in order to reach a conclusion as to the question how the method and qualification of access in the JCPOA would be.
کلیدواژه‌ها [English]
- JCPOA
- IAEA
- Access
- Safeguard Agreement
- Additional Protocol
کتابنامه
الف- کتب و مقالات
الف-1: فارسی
- 1. بعیدی‌نژاد، حمید (1394)، «گام به گام با برجام از آغاز تا فرجام»، نشریۀ مخاطب، شماره1، صص22-34.
- 2. زمانی، سیدقاسم (1392)، حقوق سازمانهای بینالمللی، چاپاول، تهران: شهر دانش.
- 3. سیدمیررمضانی، مصطفی (1395)، از تهران تا وین: سرگذشت هسته ای ایران از ابتدا تا تصویب برجام، چاپ اول، تهران: یارمانا.
- 4. صفری، ارسطو (1396)، برجام در آئینه حقوق بینالملل با تأکید بر خاتمه تحریمهای شورای امنیت، چاپ اول، تهران: انتشارات خرسندی.
- 5. عسگری، یداله (1385)، «بررسی و تحلیل حقوقی عملکرد آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مسئله فعالیتهای هستهای ایران»، مجله سیاست دفاعی، شمارۀ55، صص35-60.
- 6. مافی، همایون (1385)، «ضمانتاجرا در حقوق بینالملل عمومی»، مجموعه مقالات همایش جهانی شدن حقوق و چالش های آن، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، صص212-239.
- 7. موری، دانیل (1388)، حقوق سازمانهای بینالمللی، ترجمه: کمالالدین هریسینژاد، چاپدوم، تهران: انتشارات آیدین.
- 8. مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش (1395)، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و قطعنامه 2231 شورای امنیت، تهران: نشر شهر دانش.
- 9. Boureston, Jack; Charles, D. Ferguson (2007), "Strengthening Nuclear Safeguards: Special Committee to the Rescue?", Published on Arms Control Association, Vol.1, No.1, pp. 1-17.
- 10. Carlson, John (2011), "Expanding safeguards in nuclear-weapon states", Annual Meeting of the Institute of Nuclear Materials Management, California: Palm Desert, pp. 17-21.
- 11. Den Dekker, Guido (2001), The Law of Arms Control: International Supervision and Enforcement, USA: Martinus Nijhoff Publishers.
- 12. Inventory of International Nonproliferation Organizations and Regimes, Additional Protocol, James Martin Center for Nonproliferation Studies, 2014
- 13. M. Blokker, Niels; Sam Muller (1994), Towards More Effective Supervision by International Organization, Netherlands: Martinus Nijhoff Publishers.
- 14. Noortmann, Math (2005), Enforcing International Law: From Self-help to Self-contained Regimes, uk: Ashgate Publishing Company.
- 15. Rosenthal , Michael D.; Saum-Manning, Lisa L. (2010), "Review of the negotiation of Model Protocol Additional to the Agreement between State(s) and the International Atomic Energy Agency for the Application of Safeguards", Brookhaven National Laboratory, Vol.1, No.1, p.31.
- 16. Additional Protocol.
- 17. Comprehensive Safeguards Agreements.
- 18. International Atomic Energy Agency (1998), The Evolution of IAEA Safeguards, Austria: publication IAEA.
- 19. International Atomic Energy Agency statute.
- 20. Joint Comprehensive Plan of Action.
- 21. Road-map for the clarification of past and present outstanding issues regarding Iran’s nuclear program.
الف-2: انگلیسی
ب- اسناد
)
ارسال نظر در مورد این مقاله