نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.
2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
چکیده
اسناد تجاری، اسنادی مالیاند که نماینده پول و وجه نقد بوده و با ظهرنویسی قابل انتقال به غیر هستند. توثیق اسناد تجاری نیز نوعی عمل حقوقی است که در آن - بهطورِ قالب- تُجار، اسناد تجاری را نزد بانک یا اشخاص دیگر برای تضمین دیون و تعهدات خود و یا کسب اعتبار به رهن میگذارند. این مدل از توثیق، یکی از نیازهای جدی و ضروری در روابط تجاری و اقتصاد داخلی و بین‌المللی کشورها است. قانونگذاران بسیاری از کشورها، توثیق اسناد تجاری را با روش «ظهرنویسی برای وثیقه» در قوانین خود پیش‌بینی کردهاند. در حقوق ایران با توجه به صراحت مواد 772 و 774 قانون مدنی که مبتنی بر نظر مشهور فُقهای امامیه است، صحت عقد رهن منوط به عین معین بودن رهینه و لزوم قبض آن است و توثیق اسناد تجاری را نپذیرفته است؛ لیکن با توجه به لزوم تفسیر صحیح قوانین متناسب با نیازهای روز و پذیرش قبض عرفی، و نیز اهمیت قوانین تجارتی و فرعی، میتوان قائل به پذیرش ثوثیق اکثر اسناد تجاری شد. در حقوق مصر نیز توثیق اسناد تجاری تحت شرایط خاصی مورد پذیرش قرار گرفته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Possibility of Pledging Commercial Documents in Iranian and Egyptian Law
نویسندگان [English]
- Aboozar Ebrahimi Turkman 1
- Nayyer Pooragh 2
1 Assistance Professor, Department of Private Law, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran.
2 Ph.D Candidate of Private Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Commercial documents are financial instruments indicating money and cash which can be transmitted to others by countersigning. To pledge financial instruments is also a legal action through which, the merchants usually pawn their commercial instruments at a bank and the like to secure their debts or obligations or to earn credits. This model of pledging is one of the most urgent and serious needs in the local or international economic and commercial relations. In many countries, the legislators have provided, in their laws, pledging commercial documents by “countersigning”. In the Iranian law, with regard to the clearness of articles 772 and 774 of civil law, which are based on the famous Imami jurisprudents’ views, the validity of mortgage contract is dependent on the mortgaged property delivery and its being definite object and therefore, to pledge commercial documents is not acceptable. However, with paying attention to the necessity of correct interpretation of laws based on the daily needs and acceptability of the customary delivery as well as the importance of the commercial and secondary laws, we can consider pledging most commercial documents as acceptable. In Egyptian law, too, pledging commercial documents has been accepted under some conditions.
کلیدواژه‌ها [English]
- Pledge
- Delivery
- Commercial Document
- Iranian Law
- Egyptian Law
کتابنامه
الف- کتب و مقالات
الف-1: فارسی
- 1. اخلاقی، بهروز (1368)، «بحثی پیرامون توثیق اسناد تجاری»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 24، شماره پیاپی 1160، صص4 – 16.
- 2. اخلاقی، بهروز(1368)، «اسناد تجاری»، دوره کارشناسی ارشد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره24، صص63 - 82 .
- 3. اسکینی، ربیعا (1373)، حقوق تجارت – اسناد تجاری، چاپ3، تهران: انتشارات سمت.
- 4. اسکینی، ربیعا (1377)، حقوق تجارت – شرکت های تجاری، جلد دوم، چاپ 2، تهران: انتشارات سمت.
- 5. اسکینی، ربیعا (1382)، حقوق تجارت – شرکت های تجاری، جلد دوم، چاپ 5، تهران: انتشارات سمت.
- 6. اصغری آقمشهدی، فخرالدین؛ میری، حمید(1388)، «رهن اسکناس»، نامه مفید، شماره 73، سال پانزدهم، صص 105 – 122.
- 7. ایزدی فرد، علی اکبر؛ بهرامی، حسین(1392)، «رهن اسکناس»، فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، شماره 34، سال دهم، صص 39 – 58.
- 8. باریکلو، علی رضا(1385)، «ماهیت سهم و بازخرید آن توسط شرکت صادر کننده»، پژوهشنامه حقوق و علوم سیاسی، شماره یک، سال اول، صص 14 – 38.
- 9. باقری اصل، حیدر(1392)، «نقش قبض در توثیق اسناد تجاری»، دوفصلنامه علمی پژوهشی دانش حقوق مدنی، شماره 2 پاییز و زمستان، دوره 2، صص 72 – 83.
- 10. تفرشی، محمد؛ سکوتی نسیم، رضا(1383)، «بیع سهام شرکتهای سهامی»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شماره 2، دوره 21، صص 35 – 58.
- 11. جعفـری لنگـرودی، سیـد محمـد جعفر (1380)، حقوق مدنـی (رهـن و صلح)، چاپ3، تهران، گنج دانش.
- 12. ستوده تهرانی (1384)، حقوق تجارت، جلد دوم، چاپ 6، تهران: نشر دادگستر.
- 13. ستوده تهرانی (1389)، حقوق تجارت، چاپ16، تهران: نشر دادگستر.
- 14. ستوده تهرانی، حسن(1378)، حقوق تجارت، جلد 2، چاپ4، تهران:نشر میزان.
- 15. سلطانی، محمد؛ اخوان هزاوه، حامده(1391)؛ «ماهیت و قواعد حقوقی توثیق سهام»، فصلنامه بورس اوراق بهادار، شماره 17، سال پنجم، صص141 – 161.
- 16. شهبازی نیا، مرتضی(1386)، «انتقال و توثیق ضمانتنامه مستقل بانکی»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره 2، دوره 11، صص 107 – 126.
- 17. صقری، محمد (1380)، حقوق بازرگانی اسناد، چاپ 1، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- 18. صقری، محمد (1388)، حقوق بازرگانی اسناد، چاپ 2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- 19. صقری، محمد (1394)، حقوق بازرگانی اسناد، چاپ3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- 20. کاتوزیان، ناصر (1389)، حقوق مدنی، جلد 4، چاپ6، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- 21. کاتوزیان، ناصر(1382)، حقوق مدنی، جلد 4، تهران، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا.
- 22. کاتوزیان، ناصر(1382)، حقوق مدنی، جلد 4، چاپ4، تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا.
- 23. کریـمی، عباس ؛ معین الدین، محمد(1387)، «رهن اموال فکری»، فصلنامه حقوق مجله حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 2، دوره 38، صص315 – 324.
- 24. کریـمی، عباس(1376)، «رهن دین»، مجله حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دورۀ38، صص 20 – 37.
- 25. الماسی، نجادعلی (1389)، تعارض قوانین، چاپ 17، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- 26. مصباحی مقدم، غلامرضا؛ سیاح، سجاد؛ نادری نورعینی، محمدمهدی(1388)؛ «امکانسنجی وقف سهام و پول؛ مدل وقف سهام و پول در ایران»، دوفصلنامه علمی پژوهشی جستارهای اقتصادی، شماره 12، دورۀ7، صص 91 – 119.
- 27. نیک فرجام، کمال(1390)، «رهن و وثیقه اسناد براتی در حقوق ایران و انگلیس»، فصلنامه علمی پژوهشی دیدگاههای حقوق قضایی، شماره 57، دورۀ4، صص 206 – 230.
- 28. سنهوری، عبدالرزاق(1958)، الوسیط فی الشرح القانون المدنی الجدید، جلد سه، چاپ2، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
- 29. شفیق، محسن( 1954)، القانون التجاری المصری، چاپ 14 ، القاهره، دارالمعارف اسکندریه.
- 30. عالیه، سمیر( 1996)، اصول القانون التجاری، اﻟﻄﺒﻌﺔ اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ. ﺑﻴﺮوت، اﻟﻤﺆﺳﺴة اﻟﺠﺎﻣﻌﻴﺔ ﻟﻠﺪراﺳﺎت و اﻟﻨﺸﺮ و التوزیع.
الف-2: عربی
)
ارسال نظر در مورد این مقاله