نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 گروه حقوق خصوصی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 دانشجوی مقطع دکتری حقوق خصوصی پردیس فارابی ـ دانشگاه تهران
چکیده
در فرضی که بیش از یک عامل در تحقق زیان به دیگری دخیل باشد، پس از احراز سببیت دو یا چند عامل، هر یک از آنها مسئول جبران خسارت در حق زیان‌دیده خواهد بود. اما چگونه سهم مسئولیت هر یک از عوامل مسئول تعیین می‌شود و بر چه مبنا و معیاری می‌توان سهم هر یک از آنان را مشخص و میزان خسارت را توزیع کرد؟ در این مورد سه معیار توزیع مسئولیت به تساوی، توزیع مسئولیت به میزان تأثیر و توزیع مسئولیت به درجه تقصیر عوامل مطرح شده است. در این مقاله، ضمن توصیف فروض مختلف عوامل متعدد، هر یک از این معیارها با توجه به ادله و اصول حقوقی و اهداف مسئولیت مدنی بررسی و اثبات شد که اصل اولیه، توزیع مسئولیت به میزان تأثیر است و با فقد دلیل بر تفاوت در تأثیر افعال عوامل مسئول در ایجاد زیان یا ثأثیر مساوی آنان، معیار توزیع مسئولیت به تساوی اعمال می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigating the Share of Civil Liability of Multiple Tortfeasors in Iranian Law and the Principles of European Tort Law
نویسندگان [English]
- Ali Reza Bariklu 1
- Mehdi Barzegar 2
1 Professor, Faculty of Law, Farabi Campus University of Tehran, Qom
2 Ph.D. Student in private law, Farabi Campus University of Tehran, Qom
چکیده [English]
In an event that more than one factor is involved in the occurrence of a loss to another, after having obtained that two or more factors caused a loss to another, each of them will be responsible for the compensation of the victim. But how is the share of responsibility for each factor determined and on what basis can each share be determined and the amount of damage distributed? Three criteria have been raised in this regard, distribution of responsibility in equality, distribution of responsibility by the extent of influence and distribution of responsibility by the degree of culpability. In this paper, by describing the various assumptions of multiple tortfeasors, each of these criteria has been investigated according to the arguments and legal principles and objectives of civil liability, and it has been proved that the primary principle is the distribution of responsibility to the extent of influence, and with the lack of evidence and proof for the difference in influence or equivalence of the actions of the responsible actors in causing loss, the distribution of responsibility in equality is applied.
کلیدواژه‌ها [English]
- Reparative Justice
- Corrective Justice
- Equality
- Degree of Culpability
- the Extent of Influence
i. الف- فارسی
- 1. باریکلو، علیرضا (1393)، مسئولیت مدنی، چاپ پنجم، تهران: نشر میزان.
- 2. برنهارد، اِی‌کاوچ (1391)، «گروه اروپایی حقوق مسئولیت مدنی و اصول اروپایی حقوق مسئولیت مدنی»، ترجمه علی رضایی، ماهنامه کانون، شماره 138و139، صص125-147.
- 3. حسینی، سیدمحمدرضا (1382)، قانون مجازات اسلامی در رویه قضایی، چاپ اول، تهران: انتشارات مجد.
- 4. حکمت‌نیا، محمود (1386)، مسئولیت مدنی در فقه امامیه مبانی و ساختار، چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- 5. خدابخشی، عبدالله (1391)، «توزیع خسارت در حقوق مسئولیت مدنی در فرض تعدد اسباب»، فصلنامه حقوق مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره42، شماره1، صص109-126.
- 6. دالوند، فضل‌الله (1386)، تقسیم مسئولیت مدنی، چاپ اول، تهران: انتشارات دادیار.
- 7. شرافت‌پیما، محمدرضا (1392)، «تقسیم خسارت میان مسئولان متعدد در مسئولیت قهری»، مجله پژوهشهای حقوق تطبیقی، دوره17، شماره1، صص77-97.
- 8. صفایی، سید حسین (1392)، «ضابطه تقسیم مسئولیت مدنی در فرض تصادم وسائل نقلیه»، فصلنامه مطالعات آرای قضایی، سال دوم، شماره2، صص29-39.
- 9. صفایی، سیدحسین و رحیمی، حبیب‌الله (1392)، مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، چاپ پنجم، تهران: سمت.
- 10. عباسلو، بختیار (1386)، مسئولیت مدنی ناشی از سوانح رانندگی، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
- 11. عمید‌زنجانی، عباسعلی (1382)، موجبات ضمان درآمدی بر مسئولیت مدنی و اسباب و آثار آن در فقه اسلامی، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
- 12. قاسم‌زاده، سید‌مرتضی (1387)، مبانی مسئولیت مدنی، چاپ پنجم، تهران: نشر میزان.
- 13. کاتوزیان، ناصر (1381)، مسئولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی، با همکاری لعیا جنیدی و مجید غمامی، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- 14. کاتوزیان، ناصر (1395)، الزام‌های خارج از قرارداد قواعد عمومی مسئولیت مدنی، جلد1، چاپ سیزدهم، تهران: انتشارات دانشگاه‌تهران.
- 15. مجموعه نظریات مشورتی فقهی در امور کیفری (1385)، جلد8، چاپ اول، تهران: نشر قضا.
- 16. محقق‌داماد، سیدمصطفی (1390)، قواعد فقه بخش مدنی، چاپ سی‌و‌دوم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- 17. مددی، صادق (1388)، مسئولیت مدنی تولیدکنندگان و فروشندگان کالا، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
- 18. یزدانیان، علیرضا (1386)، حقوق مدنی قواعد عمومی مسئولیت مدنی، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
- 19. ابوالقاسم(محقق‌حلی)، جعفر‌بن‌الحسن (1389ق)، شرایع الإسلام فی مسایل الحلال و الحرام، المجلد الرابع، الطبعة الاولی، نجف: منشورات الأعلمی.
- 20. الاشتهاردی، علی‌پناه؛ الموسوی، حسین و البروجردی، عبدالرحیم (1389)، ایضاح الفوائد فی شرح القواعد، الجزءالرابع الطبعة الاولی، قم: المطبعة العلمیة.
- 21. البجنوردی، محمدحسن (1428ق)، القواعد الفقیه، الطبعة الثالثة، قم: منشورات دلیل ما.
- 22. الأسدی(علامه‌حلی)، الحسن (1419ق)، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، الجزءالثالث، الطبعة الاولی، قم: موسسة النشر الإسلامی.
- 23. الإصفهانی(فاضل‌هندی)، محمد(1424ق)، کشف اللثام عن قواعد الأحکام، الجزءالحادی‌عشر، الطبعة الاولی، قم: موسسة النشر الإسلامی.
- 24. الحسینی‌المراغی، میرعبدالفتاح (1417ق)، العناوین الفقیة، الجزءالثانی، الطبعة الاولی، قم: موسسة النشر الإسلامی.
- 25. الصانعی، یوسف (1431ق)، التعلیقة علی تحریر الوسیلة الإمام الخمینی، الطبعة الاولی، قم: موسسة العروج.
- 26. المحسنی، محمدآصف (1389)، الضمانات الفقهیة و‌اسبابها، الطبعة الاولی، قم: پیام‌مهر.
- 27. المقدس‌الأردبیلی، احمد (1416ق)، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، الجزءالثالث‌عشر، الطبعة الاولی، قم: موسسة النشر الإسلامی.
- 28. المطهری، احمد (1408ق)، مستند تحریر الوسیلةکتاب الدیات، قم: الإنتشارات للاُستاذ المطهری.
- 29. الطباطبایی، سیدعلی (1422ق)، ریاض المسائل، الجزءالثانی‌عشر، الطبعة الاولی، قم: موسسة النشر الإسلامی.
- 30. النجفی، محمدحسن (1981م.)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الإسلام، المجلد السابع‌والثلاثون، الثانیوالأربعون و الثالث‌والأربعون، الطبعة السابعة، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- 31. موسوی‌خمینی، سیدروح‌الله (1409ق)، تحریر الوسیلة، المجلدالثانی، الطبعة الاولی، قم: موسسة مطبوعات دارالعلم.
- 32. رشتی، حبیب‌الله (1388)، کتاب الغضب، چاپ اول، تهران: مدرسه عالی شهید مطهری.
- 33. سبزواری، سیدعبدالأعلی (1413ق)، مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، چاپ چهارم، قم: موسسة المنار.
- 34. فاضل‌لنکرانی، محمد (1432ق)، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة کتاب الدیات، الطبعة الاولی، قم: مرکز فقه الأئمة الأطهار، المطبعة اعتماد.
- 35. مدنی‌کاشانی، رضا (1408ق)، کتاب الدیات، چاپ اول، قم: انتشارات اسلامی.
- 36. مکارم‌شیرازی، ناصر (1427ق)، الفتاوی الجدیدة، چاپ دوم، قم: انتشارات مدرسه امام علی(ع).
- 37. موسوی‌خویی، سیدابوالقاسم (1422ق)، مبانی تکملة المنهاج، الجزء الثانیوالأربعون، نجف: موسسة احیاء آثار الإمام الخویی.
- 38. نائینی، محمد و غروی، حسین (1421ق)، الرسائل الفقهیة، چاپ اول، قم: موسسة معارف اسلامی امام رضا(ع).
- 39. K.Dewolf, David (2009). the Tort of Law Cases and Materials, Michigan: Lupus publication, Ltd, Lansing.
- 40. Koziol, Helmut (2015). Basic Questions of Tort Law from a Comparative Perspective, Vienna: Jan Sramek Verlag Publication.
- 41. Rogers, W.V.H (2002). Winfield & Jolowicz on tort law, sixteen edition, London: Sweet & Maxwell.
- 42. D.Green, Michael & Marteau, Olivier (2012). “Restating tort law: the American and European styles”, JETL, vol. 3, No.3, pp. 281-307.
- 43. Goepel, Justice & Batkin, Suva (2009). apportionment of damages between multiple tortfeasors”, Advocate, Vol.61, No.1, pp.57-78.
- 44. Michael, Faure (2016). “Attribution of liability: an economic analysis of various cases”, Chicago-Kent law review, vol.91, No.2, pp.603-635.
- 45. Moreteau, Oliver (2013). “French tort law in the light of European harmonization”, journal of civil law studies, vol.6, No.2, pp.760-801.
- 46. Neethling, Johann (2006). “Toward a European jus commune on tort law: a practical experience”, Fundamina: A Journal of Legal History, Vol.12, No.1, pp.81-92.
- 47. young, Robert; Faure, Michael; Fenni, Paul & Willis, Jonathan (2007). “multiple tortfeasors: an economic analysis”, review of law and economics, vol.3, No.1, pp.111-132.
- 48. The European group on tort law (2005). Principles of European tort law-text and commentary, Retrieved from: http://www.egtl.org.
- 49. A.Kornhaoser, Lewis & L.Revesz, Richard (1998). joint tortfeasors, school of law, New York university, retrieved from: http://www.reference.findlaw.com.
- 50. E.Johnson, Eric (2105). multiple tortfeasors, School of law, University of North Dakota, Retrieved from: http://www.ericejhnson.com.
- 51. Elser, Wilson, (2013). joint and several liability 50-state survey, legal analysis, retrieved from: http://www.wilsonelser.com.
- 52. Payne, Andy, (2006), proportionate responsibility & indemnity, legal analysis, retrieved from: http://www.paynelawgroup.com.
- 53. Skinner, Catherine, (2013), contributory fault: the tortfeasors and contributory negligence Act, Manitoba law reform commission, report for consultation, retrieved from: http://www.manitobalawreform.ca.
- 54. Staunton, Amelia, (2011), indivisible injuries, Dolden Wallace folick LLP, retrieved from: http://www.dolden.com.
ii. ب- عربی
iii. ج- انگلیسی
iv. د- وبسایت
)
ارسال نظر در مورد این مقاله