نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموخته دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق خصوصی، دانشکده علوم انسانی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
2 دانشیار دانشکده حقوق پردیس فارابی ـ دانشگاه تهران
چکیده
در فرضی که در معنای شرطی در قرارداد مکتوب که مورد مذاکره مستقل قرار نگرفته، شک وجود داشته باشد؛ تفسیر به نفع کسی که به قرارداد ملحق شده و علیه کسی که پیش‌نویس قرارداد را تهیه کرده ارجحیت دارد؛ زیرا، شخصی که متن قرارداد را تهیه می‌کند حین تنظیم متن اولیه توانایی پیشگیری از ابهام در متن قرارداد را دارد. این اصل در ماده 6 CESL و ماده 8 UPICC به صورت صریح و در بند 3 ماده 8 CISG به صورت ضمنی مورد پذیرش قرار گرفته است. هر چند این اصل در حقوق ایران به صراحت پذیرفته نشده، ولی با توجه به اقتضائات اصل عدالت و انصاف، اصل حسن‌نیت، اصل لزوم رعایت نظم عمومی، قاعدۀ تسبیب، اصل حاکمیت اراده و قاعدۀ منع تقلب نسبت به قانون، می‌توان دکترین ترجیح تفسیر علیه تنظیم‌کنندۀ قرارداد را قابل اِعمال دانست.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Contra Proferentem Doctrine
نویسندگان [English]
- Sayyed Mohammad Hadi Eslami 1
- Jalal Ghanavati 2
1 Graduate student of Private Law, Department of Private Law, Faculty of Humanities, Arak branch, Islamic Azad University
2 Associate Professor, Faculty of Law, Pardis Farabi, University of Tehran.
چکیده [English]
In case of doubt about the meaning of a written contract term, not individually negotiated, the terms is interpreted in favor of the person who contracted the obligation and against the person who stipulated it, because a person who produces a document had the capacity to avoid ambiguities. This principle has been clearly recognized in article 6 of CESL and article 8 of UPICC, and paragraph 3 of article 8 of CISG accepted this principle implicitly. Although this principle is not explicitly regulated in Iranian law but according to some principle of contract law like: the principle of fairness and equity, principle of goodwill, principle of observance of public order, principle of causation, principle of freedom of wills and principle of lack of misrepresentation, we can infer the Contra Proferentem Doctrine.
کلیدواژه‌ها [English]
- Interpretation of Contract
- Contra Proferentem
- Goodwill
- a Contract not Individually Negotiated
الف- فارسی
- اصلاحات در قانون تعهدات فرانسه (1395)، ترجمه امیرعباس بزرگمهر و غزال مهربانی، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه عدالت.
- موسسه یکنواخت‌سازی حقوق خصوصی (1393)، اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی، ترجمه و تحقیق: اخلاقی، بهروز و امام، فرهاد، چاپ اول، تهران: شهردانش.
- امامی، اسداله (1364)، «نقش اراده در قراردادها»، مطالعات حقوقی و قضایی، شماره4، شماره 134، صص65-77.
- امینی، منصور و حمیدیان، حمید (1395)، «اصول و روش تفسیر قراردادهای بیمه»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 46، شماره 4، صص495-512.
- انصاری، علی (1388)، «مفهوم و معنای حسن‌نیت در حقوق ایران و فرانسه»، مدرس علوم انسانی- پژوهشهای حقوق تطبیقی، دوره13، شماره4، صص ؟؟؟
- باریکلو، علیرضا و خزایی، سیدعلی (1390)، «اصل حسن‌نیت و پیامدهای آن در دوره پیش‌قراردادی؛ با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلیس و فرانسه»، مجله حقوقی دادگستر، شماره76، صص53-87.
- پورسعیـد، رامین و یاسـری، حسین (1390)، «متدولوژی انتقادی و هرمونوتیک حقوقی»، پژوهشنامه فقه و حقوق اسلامی، دوره4، شماره7، صص67-84.
- جان او، هانولد (1394)، حقوق متحدالشکل بیع بین‌المللی کالا طبق کنوانسیون 1980 ملل متحد، ترجمۀ همایون مافی و نارک امیرخان و محمدکاظم تقدیر و مادح جمشیدی و سیدعقیل حسینی مدقق، چاپ اول، تهران: انتشارات مجد.
- جعفرپور، کوروش (1384)، «حسن‌نیت در تجارت بین‌الملل»، دانشنامه حقوق و سیاست، مجله تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، دوره1، شماره3، مقاله 6، صص 145-178.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1392)، تأثیر اراده در حقوق مدنی، چاپ اول، تهران: گنج دانش.
- حاتمی، حسن (1386)، اصول و قواعد تفسیر قرارداد در حقوق ایران و اصول حقوق قراردادهای اروپایی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، گروه حقوق، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره).
- حبیبی، محمود (1392)، تفسیر قراردادهای تجاری بین‌المللی، تهران: نشر میزان.
- خدابخشی، عبدالله (1384)، «تفسیر قراردادهای بیمه»، تازه‌های جهان بیمه، دوره 7، شماره86، ص71.
- خدابخشی، عبدالله (1384)، «حل و فصل ابهامات بیمه‌نامه دکترین تفسیر علیه تنظیم‌کننده سند یا بیمه‌گر»، تازه‌های جهان بیمه، شماره89، ص 17.
- خمامی‌زاده، فرهاد (1368)، تفسیر معاهدات و قراردادهای بین‌المللی، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، گروه حقوق، دانشگاه شهید بهشتی.
- شریفی‌آل‌هاشم، سیدالهام‌الدین و حاتمی، حسین (1387)، «قاعده تقدم تفسیر قرارداد به زیان متعهدٌله یا تنظیم‌کننده»، نامه مفید، دوره14، شماره70، صص 77-94.
- شعاریان، ابراهیم و ترابی، ابراهیم (1393)، حقوق تعهدات، چاپ اول، تهران: شهردانش.
- صفایی، سیدحسین (1364)، «مفهوم تقصیر سنگین در ارتباط با شرط عدم مسئولیت»، مجله حقوقی دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی، شماره4، ص 175.
- صفایی، سیدحسین (1376)، درآمدی بر حقوق تطبیقی و دو نظام بزرگ حقوقی معاصر، چاپ اول، تهران: نشر دادگستر.
- صفایی، سیدحسین (1390)، دوره مقدماتی حقوق مدنی: قواعد عمومی قراردادها، جلد2، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
- علومی یزدی، حمیدرضا و بابازده، بابک (1389)، «شیوه‌های تفسیر قرارداد در نظام حقوقی ایران و انگلستان»، فصلنامه پژوهش حقوق، دوره12، شماره1/29، صص 225-270.
- فهیمی، عزیزالله و زند وکیلی، محمدرضا (1390)، «بررسی مصادیق تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق»، مجله حقوقی دادگستری، دوره75، شماره73، صص 83-111.
- قانون مدنی مصر (1392)، ترجمۀ محمدعلی نوری، چاپ اول، تهران: گنج دانش.
- قشقایی، حسین (1378)، شیوه تفسیر قراردادهای خصوصی در حقوق ایران و نظامهای حقوقی معاصر، چاپ اول، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
- قنواتی، جلیل (1389)، «اصل آزادی قراردادی: قراردادها و شروط غیرعادلانه»، مجله فقه و اصول، دوره42، شماره2، صص135-157.
- قنواتی، جلیل و جعفری، اسماعیل (1391)، «تعارض ظاهر و اصل»، پژوهشنامه اندیشه‌های حقوقی، شماره2، صص 144-167.
- قنواتی، جلیل و محقق داماد، سیدمصطفی (1391)، حقوق قراردادها در فقه امامیه، جلد1، چاپ اول، تهران: سمت.
- کاتوزیان، ناصر (1368)، قواعد عمومی قراردادها، جلد3، چاپ اول، تهران: انتشارات بهنشر.
- کاتوزیان، ناصر (1371)، قواعد عمومی قراردادها، جلد1، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کاتوزیان، ناصر (1384)، «تفسیر قرارداد»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره70، شماره845.
- کاتوزیان، ناصر (1392)، الزام‌های خارج از قرارداد، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- کاتوزیان، ناصر (1393)، قواعد عمومی قراردادها، جلد5، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کرمی، سکینه (1394)، «نظم عمومی؛ ابزاری برای کنترل قضایی شروط ناعادلانه»، مجله حقوقی دادگستری، دوره79، شماره91، صص 107-134.
- محقق‌داماد، سیدمصطفی (1390)، قواعد فقه، جلد2، چاپ اول، تهران: سمت.
- نجفلو، رضا (1390)، تفسیر قرارداد در حقوق ایران و تطبیق آن با اصل انصاف و حسن‌نیت، چاپ اول، تهران: انتشارات بهتا پژوهش.
- نوروزی، حسین (1386)، ایجاب در انعقاد قرارداد، پایان‌نامۀ دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشگاه تهران.
- یزدانیان، علیرضا و آرایی، حمید (1395)، «مطالعه تطبیقی تفسیر موسع و مضیق از قاعده تفسیر قرارداد به زیان تنظیم‌کننده در قراردادهای بیمه»، مجله پژوهشهای حقوقی شهردانش، دوره15، شماره29، صص 137-160.
- سهنوردی، عبدالرزاق احمد (1998)، الوسیط فی شرح قانون المدنی الجدید، الطبعة الاول، بیروت: منشورات الحلبی.
- Garner, Brayan A. (2011). Black’s Law Dictionary, U.S.A.: Thomson West.
- Kim, Lawison (1983). The Interpretation of Contract, London: Sweet & Maxwell.
- M.A. Sujan (2000). Interpretation of Contract, India: Universal Law Publishing Co. PVT. LTD.
- Martin, Elizabeth A. (2011). A Dictionary of Law, Newyork: Oxford Perss.
- Von Bar, Christian & Clive, Eric (2009). Model Rules of European Private Law, Vol.1, Munich: Sellier.
ب- لاتین
)
ارسال نظر در مورد این مقاله