نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای

2 دانش‌آموختۀ دکتری حقوق خصوصی دانشگاه مفید قم

10.22096/law.2019.34504

چکیده

از جمله مسائلی که در نظام‌های مختلف حقوقی، بحث‌هایی را موجب شده، اثر تجاوز مدیران از موضوع شرکت‌های تجاری است. حقوق انگلستان در این زمینه، دگرگونی چشم‌گیری را تجربه کرده است. در گذشته، اعمال حقوقی خارج از حدود موضوع شرکت، تحت عنوان «قاعدۀ تجاوز از حدود اختیارات» باطل به شمار می‌رفت. با این حال، امروزه قاعدۀ مزبور با انعطاف بیش‌تری مورد عمل واقع می‌شود و چنانچه اعمال حقوقی مدیران با اشخاص ثالث طرف معامله با شرکت، خارج از حدود موضوع شرکت باشد، اعمال حقوقی مزبور، برای شرکت، تعهد ایجاد می‌کند. در حقوق ایران، بسیاری از حقوقدانان با پذیرش و اعمال «اصل تخصص یا اختصاصیت»، بر این باورند که موضوع شرکت را باید شکلی از محدودیت بر صلاحیت خود این‌گونه اشخاص حقوقی به شمار آورد؛ و در نتیجه، اعمال حقوقی خارج از حدود مزبور را مطلقاً باطل و بی‌اعتبار دانست. ملاحظۀ مقررات نظام حقوقی انگلستان و نیز قانون تجارت ایران و لایحۀ اصلاحی آن، نشانگر ضرورت تحول قانون‌گذاری در ایران، در این جهت می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Transcending the Scope of Activities of Joint- stock Companies by their Directors:A Comparative Study in Iranian and English Law

نویسندگان [English]

  • Rabia Eskini 1
  • Saeed Delfani 2

1 Professor of Nuclear Science and Technology Research Institute

2 Ph.D. Graduate at Private Law, Mofid University of Qom

چکیده [English]

One of the issues that have caused debates in various legal systems is the effect of transcending the scope of activities of business companies by their directors. British law in this area has undergone a marked transformation. In the past, legal acts outside the scope of the activities of the company under "Ultra vires Rule" were considered void. However, today, the rule is more flexible in practice and if the legal actions of the company’s directors with contracting third parties are beyond the scope of the activities of the company, such legal acts will be binding on the company. In Iranian law, many lawyers, by accepting and applying the "Principle of Expertise", believe that the scope of the activities of the company should be considered a form of limitation of the jurisdiction of such legal persons, and, as a result, legal actions beyond the limits of the said should be considered absolutely void and irrevocable. Considering the rules of the British legal system, as well as the Iranian trade law and its amending law, indicates the necessity of legislative reform in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Directors
  • Joint-stock Company
  • the Scope of Activities of the Company
  • Ultra Vires Rule
  • Principle of Expertise
  1. منابع

    الف ـ فارسی

    1.        اسکینی، ربیعا، حقوق شرکت‌های تجاری، ج1و 2، تهران: انتشارات سمت، 1385، چاپ نهم.

    2.        انصاری، ولی‌الله، کلیات حقوق اداری، تهران: انتشارات میزان،1374، چاپ اول.

    3.        پاسبان، محمدرضا، «اهلیت شرکت‌های تجاری و حدود اختیارات مدیران شرکت‌های تجاری»، مجلۀ تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی،1389، ش51.

    1. حاجیانی، هادی، حقوق نمایندگی‌، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1374، چاپ اول.
    2. حسنی، حسن، حقوق تعاون، انتشارات دانشگاه تهران، 1374، چاپ اول.
    3. حیدرپور، البرز، محدودیت‌های مدیران شرکت‌ها در انجام معاملات، انتشارات مهزیار، 1382، چاپ‌اول.
    4. حسین‌زاده علی‌آبادی، جواد، اهلیت شرکت‌های تجاری، پایان‌نامۀ‌ کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 1379.
    5. ستوده تهرانی، حسن، حقوق تجارت، ج1، تهران: نشر دادگستر، 1374، چاپ اول.
    6. صفار، محمدجواد، شخصیت حقوقی، انتشارات دانا، 1373، چاپ اول.
    7. طوسی، عباس، تحلیل اقتصادی حقوق شرکت‌ها، انتشارات مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393، چاپ اول.
    8. عیسیء تفرشی، محمد، مباحثی تحلیلی از حقوق شرکت‌های تجاری، ج1، تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، 1378، چاپ اول.
    9. کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، ج6، تهران: انتشارات شرکت‌ سهامی، 1379، چاپ 5.
    10. کاویانی، کوروش، حقوق شرکت‌های تجارتی، تهران: انتشارات میزان، 1393، چاپ سوم.
    11. مؤتمنی طباطبایی، منوچهر، حقوق اداری، تهران: انتشارات سمت، 1378، چاپ چهاردهم.
      1. Davies, Paul, Gower's principles of Modern Company low, Sixth Edition, Sweet and Maxwell, 1997.
      2. Farrar, John, Company Law, Third Edition, Butter worth, 1991.
      3. Frenche, Derek, Company Law, Eleventh Edition, oxford university press, 2008.
      4. Ivamy, Hardy, Dictionary of Company law, Second Edition, Butter worth, 1985.
      5. Le.Talbot, Critical, Company Law, Second Edition, Routledge & Cavendish, 2008.
      6. Pettet, Ben, Company Law, First Edition, Pearson Education, 2001.
      7. Saleem, Sheik, A guide to the Company Act 2006, First Edition, Routledge - Cavendish Publishing, 2008.

    ب ـ لاتین

     

CAPTCHA Image