نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشکدة حقوق و علوم‌سیاسی دانشگاه مازندران
2 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشکدة حقوق و علوم‌سیاسی دانشگاه مازندران
چکیده
در نظام کیفری ایران و غالب ایالت‌های آمریکا جنون در معنای اختلال روانی منجر به فقدان اراده یا قوة تمییز آمده است، منظور از فقدان قوة تمییز، نداشتن قدرت درک ماهیت یا عدم تشخیص قباحت رفتار مجرمانه است. دفاع جنون صرفاً در صورتی از عوامل رافع مسئولیت کیفری یا به تعبیر قانون ایران از موانع مجازات است که اختلال روانی منجر به عدم درک ماهیت جرم یا حرمت آن یا زوال اراده به صورت تام شود. اختلالات روانی منجر به زوال قوة تمییز غالباً خود را در بیماران اختلالات دوقطبی، اسکیزوفرنی و پارانویید نشان می‌دهد. بر اساس قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در مادة 149 و همچنین در حقوق آمریکا عقب ماندگی‌های شدید ذهنی را می‌توان منطبق با ضوابط جنون و در زمرة عوامل رافع مسئولیت کیفری دانست. در حقوق آمریکا برای اختلالات روانی که رافع مسئولیت کیفری نباشند، نهاد مسئولیت نقصان یافته پیش بینی شده است که فقدان آن در نظام کیفری ایران در جرائم تعزیری مشهود است ولی از این جهت که مطابق با مادة 18 قانون مجازات اسلامی، قاضی را در تعیین مجازات الزام به توجه به وضعیت ذهنی و روانی مرتکب می‌کند، قابل قیاس است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Scope of Insanity Defense in Criminal System of Iran and the United States of America
نویسندگان [English]
- Abulhassan Shakeri 1
- Milad Taherian 2
1 Associate Professor of Faculty of Law and Political Science, University of Mazandaran.
2 Ph.D. Candidate in Criminal Law and Criminology Department at University of Mazandaran.
چکیده [English]
Insanity, in both of Iranian criminal system and most states in the US, is defined as a mental disorder which causes to lack of volition or lack of capacity to appreciate wrongfulness of conduct, whether the nature of the conduct or criminal description of it as a crime. An insanity defense is acceptable, only when the offender did not have any volition or diagnostic capacity as a result of mental disorder. Mental disorders which often excludes criminal responsibility includes mania disorder, schizophrenia, paranoia and mental retreated, according to new Iranian criminal law or American law. Diminished responsibility, considerably, is applicable for mentally ill offenders, who have criminal responsibility, in the American states versus the Iranian criminal system.
کلیدواژه‌ها [English]
- Insanity
- Mental Disorder
- Volition
- Discrimination
- Criminal Responsibility
منابع
الف ـ فارسی
- آزمایش، سید علی، تقریرات درس حقوق کیفری عمومی کارشناسی ارشد، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1384.
- برخورداری، رمضان، درآمدی بر روانشناسی عموم، مجلة اصلاح و تربیت، شمارة 65، 1386.
- بشیریه، تهمورث، بررسی جرایم ارتکابی در نمونه‌ای از بیماران روانی بستری، پایان‌نامه جهت دریافت درجة کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه تهران، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، 1381.
- بشیریه، تهمورث، تعامل مفاهیم حقوقی و روانپزشکی جنون، فصلنامة حقوق، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دورة 38،1387، شمارة 3.
- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق،تهران، گنج دانش، چاپ بیست و یکم، 1388.
- حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، جلد 28، ق‍م، مؤسسة فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان، ویراست اول، 1387.
- دادستان، پریرخ، روانشناسی جنایی، تهران، سمت، چاپ اول، 1382.
- دهخدا، علی اکبر، لغتنامة فارسی، تهران، دانشگاه تهران، مؤسسة لغت نامة دهخدا، 1377.
- رحمدل، منصور، بیماری‌های روانی و بار اثبات در سیستم عدالت کیفری ایران، مجلة حقوق خصوصی، پاییز و زمستان 1384، شمارة 9.
- ساراسون، آورین جی، ساراسون، باربارا، ترجمة بهمن نجاریان، محمدعلی اصغری مقدم، محسن دهقانی، روانشناسی مرضی، تهران، جوانة رشد، چاپ دوم، 1375.
- ستوده، هدایت الله، میرزایی، بهشته، بازند، افسانه، روانشناسی جنایی، تهران، آوای نور، چاپ پنجم، 1387.
- شاکری، ابوالحسن، جزوة حقوق جزای عمومی 2، بابلسر، دانشگاه مازندران، 1393.
- فدایی، فربد، بیماران روانی مجرم، مجلة اصلاح و تربیت، شمارة 27، 1376.
- فلاحی، ابوالقاسم، مهرنیا، فلاحی، تحولات جنون و مسئولیت کیفری در قانون مجازات اسلامی، فصلنامة تعالی حقوق، شمارة 3، 1392.
- معین، محمد، فرهنگ فارسی، تهران، راه رشد، چاپ هفتم، 1384.
- میرسعیدی، سید منصور، مسئولیت کیفری، جلد اول، تهران، میزان، چاپ سوم، 1390.
- نظریات ادارة حقوقی به شماره‌های 50/7 ـ 8/1/1373 و 7774/7 ـ 21/8/1381.
- رأی دادگاه شعبة اول دادگاه عمومی تهران به شمارة 36 ـ 37 مورخ 22/1/1375 در پروندة کلاسة 74/1/1099.
- American psychiatric Association Publishing, (2013), DSM 5, http://www.psychiatry.org/.
- Bonnie Richard, (2007), Panetti v. Quarterman: Mental Illness, the Death Penalty, and Human Dignity, OHIO State Journal of criminal law, Vol 5.
- Carole A, Rolf,J.D.(2006), FROM M’NAGHTEN TO YATES – TRANSFORMATION OF THE INSANITY DEFENSE IN THE UNITED STATES is it still viable , RIVIER COLLEGE ONLINE ACADEMIC JOURNAL, VOL 2, NO 1.
- Esterman,Jennifer, Kutys, Jennifer,(2009), guilty but mentally ill VS not guilty by reason of insanity, American society of trial consultants The Jury Exper, Vol 21, No 6.
- Grachek Julie,(2006),The Insanity Defense in the Twenty-First Century: How Recent United States Supreme Court Case Law Can Improve the System, Indiana law journal, Vol 81.
- Law commission, (2013), Criminal Liability: Insanity and Automatism A Discussion Paper, http://lawcommission.justice.gov.uk/ areas/insanity.htm.
- Melville John, Naimark,David, (2002), Punishing the Insane: ANALYSIS AND COMMENTARY The Verdict of Guilty but Mentally ill, The Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law, VOL 30.
- Moller Liezl,(2011), The constitutionality of the onus of proof in cases where mental illness is averred, Submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree magister legume, University of Pretoria, , Faculty of law, Department of public law.
- Neville Kristin,(2010), The Insanity Defense: A Comparative Analysis, Senior Honors Theses, Eastern Michigan University.
- Plaut Vicki,(1983), Punishment versus Treatment of the Guilty but Mentally Ill, Journal of Criminal Law and Criminology, volume 74, Issue 2, Article 4.
- Walkerapril, (2006), Application of the Insanity Defense to Post partum Disorder-Driven Infanticide in the United States: A Look Toward the Enactment of an Infanticide Act, University of Maryland Law Journal of Race, Religion, Gender and Class, Volume 6, Issue 1, Article 1.
- William and Mary Law Review,(1968) criminal responsibility- the durham rule , William & Mary Law School Scholarship Repository,Volume 9, Issue 4.
ب ـ لاتین
)
ارسال نظر در مورد این مقاله