نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده حقوق دانشگاه قم

10.22096/law.2016.25779

چکیده

گسترش مفاسد اقتصادی، ثبات سیاسی و توسعه اقتصادی کشورها را به مخاطره افکنده است و آثار این پدیده، محدود به جوامع داخلی نیست، بلکه سلامت مالی روابط تجاری و اقتصادی را در سطح بین‌المللی نیز تهدید می‌کند. کنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با فساد سندی جامع و جهانی در این قلمرو است. جمهوری اسلامی ایران نیز به عضویت آن در آمده است و اقدامات تقنینی و اجرایی متنوعی را در سطح ملی برای ساماندهی مبارزه با فساد اقتصادی انجام داده است.
در این مجموعه اقدامات، تدابیر بازدارنده، اهمیت ویژه‌ای دارد و در صورت توجه و عمل به این تدابیر، هزینه‌های سیاسی اجتماعی و اقتصادی ناشی از اعمال قانون و مجازات پس از بروز فساد، کاهش می‌یابد. در این مقاله، با توجه به فصل دوم کنوانسیون مبارزه با فساد و قوانین و مقررات کشور، تدابیر بازدارندة متناسب با صلاحیت و فعالیت‌های قوای سه‌گانه بررسی و تبیین شده است و مواضع احتمالی بروز فساد و ظرفیت‌های پیشگیری از آن مطرح گردیده است. به نظر می‌رسد با مطالعه اقدامات ضد مفاسد اقتصادی در کشور، ظرفیت مشارکت مردم برای مبارزه با فساد مورد غفلت واقع شده است. افزایش آگاهی‌ها عمومی و انتشار صحیح اطلاعات در سه حوزه قوانین، رویه‌ها و عملکردها، حمایت از سازمان‌های مردم نهاد، حمایت قانونی از همکاری‌های مردمی و گزارش‌دهی صحیح و در چارچوب قوانین، اقداماتی است که می‌تواند حرکت مبارزه با فساد در کشور را سرعت و استحکام بخشیده و بر کارایی و تأثیرگذاری آن بیافزاید. در این صورت هدف اساسی مبارزه با فساد که تقویت مشارکت مردم در اقتصاد و اعتماد عمومی آنان به سلامت گردش کار اقتصادی و در نتیجه نظام سیاسی کشور است افزایش خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Preventive Measures Against Economic Corruption In the Light of The Anti-corruption Convention and Iranian Regulations

نویسنده [English]

  • Golamali Ghasemi

Assistant Professor, Law Department, Qom University

چکیده [English]

Spread of the economic corruption has put political stability and economic development of countries at risk; the impact of this phenomenon is only not limited to national societies, but also threatens the financial health of commercial and economic relations at an international level. The United Nations Convention against Corruption (UNCAC) is a comprehensive instrument in this field. Iran is a party to this convention and has taken various executive and legislative measures at the national level to organize the fight against corruption. Among all these measures, preventive measure are particularly important and if paid enough attention an acted upon, they would decrease the political, social and economic costs of law enforcement and punishment after corruption. This article, considering the second chapter of UNCAC and national laws and regulations, has reviewed appropriate preventive measures for each of the legislative, executive and judicial pillars of Iran and anticipated possible positions where corruption might happen and capacities to prevent it. Studying the Anti-corruption measures, it seems that the capacity for public participation in the fight against corruption has been neglected. Raising public awareness and proper release of information on laws, procedures and practices, protecting NGOs, supporting public participation legally and proper reports within rules, are measures that could speed up the anti-corruption movement and increase its efficiency and effectiveness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Preventive Measures
  • Economic Corruption
  • Fight Against Corruption
  • United Nations Convention Against Corruption
  • UNCAC
  1. منابع

    الف- فارسی

    1. آئین‌نامه مرجع ملی و نهاد هماهنگ‌کننده کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد مصوب 21/2/1392.
    2. آئین‌نامه اجرایی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات 21/8/1393.
    3. باقری، آیت؛ رضایی، ارسلان؛ شهین، مهسا؛ «بررسی تطبیقی ظرفیت‌های قانونی جمهوری اسلامی ایران با برخی جرائم مندرج در کنوانسیون مریدا (کنوانسیون سازمان ملل برای مبارزه با فساد)»، مجله مطالعات بین‌المللی پلیس ،1391، شماره 10.
    4. باقری، فاطمه؛ «نظارت بر اموال و دارایی مقامات و مسئولین دولتی»، کارگاه، 1391، شماره 20.
    5. تدین، احمد؛ «نگاه روز: تازه‌ترین تحلیل‌ها از تجربه مبارزه با فساد در کشورهای انگلستان و جمهوری کره: از (نولان) تا (یونگ سام)»، مجلس و راهبرد، 1374، شماره 16.
    6. جرمی، پاپ؛ «پارلمان و قانونگذاری علیه فساد»، ترجمه مسعود فریادی، مجلس و راهبرد، 1385، شماره 52.
    7. داداشی، علیرضا؛ «مبارزه با فساد اداری در ایران: اقدامات انجام شده و چند راهکار پیشنهادی»، راهبرد توسعه، 1390، شماره 27.
    8. سید رضی؛ نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، چاپ اول، 1383.
    9. سیاست‌های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری 31/1/1389.
    10. فرمان هشت ماده‌ای مقام معظم رهبری 10/2/1380.
    11. فرهمندفر، حیدر؛ «الزامات قانونگذار ایران پس از الحاق به کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد»، کارآگاه، دوره دوم، 1388، شماره 7.
    12. قانون ارتقاء سلات نظام اداری ومقابله با فساد مصوب 7/8/1390مجمع تشخیص مصلحت نظام
    13. قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد مصوب 21/3/1385 مجلس شورای اسلامی و تأیید20/7/1387 مجمع تشخیص مصلحت نظام
    14. قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب 11/11/1388مجلس شورای اسلامی.
    15. قانون نظارت بر رفتار قضات مصوب 17/7 1390مجلس شورای اسلامی.
    16. قانون تشدید مبارزه به اختلاس، ارتشاء وکلاهبرداری مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام.
    17. لایحه قانونی راجع به منع مداخله وزراء و نمایندگان مجلسین وکارمندان دولت در معاملات دولتی مصوب 22/10/1337.
    18. مالکی، جلیل؛ «نقد و بررسی قانون نظارت بر رفتار قضات»، 1393. قابل دسترسی در پایگاه اینترنتی: www.iauctb.ac.ir
    19. نواده توپچی، حسین؛ «چالش‌های فراروی اجرای کنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با فساد در کشور»، راهبرد، 1389، شماره 57.
      1. Johnston, Michael; 2003, Good Governance: Rule of Law, Transparency, and Accountability, Department of political science, colgate university.
      2. Nancy Zucker Boswell; 1997, "An Emerging consensus on controlling corruption u.pa.j.Intl", University of Pennsylvania Journal of International Law ,Vol. 18, Iss. 4.
      3. Szarek-Mason, Patrycja; 2010, The European union’s Fight Against Corruption, Cabridge University press.
      4. Transparency International; 2007, Global Corruption Report, Corruption In Judicial Systems, Cambridge University press.
      5. Uslaner, Eric M; 2008, Corruption, Inequality and the Rule of Law, Cambridge University press.
      6. Weiss, Friell, Steiner, Silke; 2006, "Transparency as an Element of Good Governance in the practice of Eu and the WTO: overview and comparison", Fordham International Law Journal, Vol. 30, Issue 5.
      7. Council of Europe Resolution (97) 24 on the Twenty guiding principles for the fight Against Corruption.
      8. Ten principles for improving the fight Against Corruption in Acceding, 2003, candidate and the third countries (EC).
      9. The Inter American Convention Against Corruption.
      10. Transparency International; 2014, Implementation Plan.
      11. United Nations, 2003, Convention Against corruption.

    ب- لاتین

     

CAPTCHA Image