نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسنده
گروه حقوق جزا، دانشگاه مفید
چکیده
در ماده 286 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، جرم مستقلی به نام افساد فی‌الارض به رسمیت شناخته شد و در محافل فقهی و حقوقی موجب این پرسش گردید که این جرم با شرایط و تعریف معین در ماده مذکور، تا چه اندازه با مبانی فقهی و حقوقی شناخته شده سازگاری دارد؟ به نظر می‌رسد قانونگذار به مبانی اساسی و مسلم فقهی در تأسیس این ماده توجهی نکرده است و برخلاف اکثریت قریب به اتفاق فقهای نامدار شیعه که با جرم‌انگاری مستقل افساد فی‌الارض مخالفت ورزیده‌اند، اقدام به تعریفی خودساخته از این جرم نموده و اصول و قواعد فقهی را زیر پا گذاشته است. علاوه بر این، جرم‌انگاری مستقل افساد به گونه‌ای که در ماده یاد شده آمده است، با برخی اصول حقوقی از جمله اصل حداکثر دقت در تعریف جرائم نیز سازگاری ندارد. تحقیق حاضر در صدد بررسی و نقد مبانی فقهی و حقوقی این جرم است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Legal and Jurisprudential Review of the Independence of the Crime "Efsad fel-Arz" in Iranian Islamic Penal Code of 2013
نویسنده [English]
- Seyed Hossein Hashemi
چکیده [English]
In Article 286 of the Islamic Penal Code of 2013, crime of Efsad fel-Arz (Corruption on Earth) has been recognized as an independent crime. It lead to a question in jurisprudential and legal circles, as to whether and to what extent this crime –with the definition and terms given in the article- is consistent with known fundamentals of jurisprudence and law.It seems that the Iranian legislature has paid no attention to the fundamental and inalienable bases of jurisprudence while establishing this article, and unlike the vast majority of prominent Shiite jurisprudents who opposed the independent criminalization of Efsad fel-Arz, has proceeded to give a made-up definition of this crime, violating Islamic law rules. Moreover, criminalizing the Efsad Fel-Arz is inconsistent with some legal principles such as the principle of maximum precision in definition of crimes. Present study aims to review and critique legal and jurisprudential foundations of this crime.
کلیدواژه‌ها [English]
- Efsad Fel-Arz
- Corruption on Earth
- Islamic Penal Code
- Article 286
- Jurisprudential Principals
منابع
- قرآن کریم
- قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری، مصوب 1392.
- قانون مجازات اسلامی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1392.
- قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری، مصوب 1378.
- موسوی بجنوردی، سید محمد؛ مسئله ترور و تروریسم از منظر اسلام، تهران، مرکز مطالعات توسعه قضایی و دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری، چاپ اول، 1380.
- مؤمن، محمد؛ «کاوشی در مجازات محارب و مفسد فی‌الارض»، قم، مجله فقه اهل بیت، 1382، شماره 35.
- هاشمی، سید حسین؛ تروریسم از منظر حقوق اسلام و اسناد بین‌المللی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول، 1390.
- هاشمی شاهرودی، سید محمود؛ «محارب کیست و محاربه چیست؟»، قم، مجله فقه اهل بیت، 1377، شماره 13.
- ابن ادریس حلی، محمد؛ السرایر، جلد ۳، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ دوم، 1410ه.ق.
- أردبیلی، ملا احمد؛ زبدة البیان، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، بی‌تا.
- انصاری، (شیخ) مرتضی؛ فرائد الاصول، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، بی‌تا.
- خمینی، سید روح الله؛ صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی ره)، جلد ۱۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، 1378.
- صدوق، محمد بن بابویه؛ من لایحضره الفقیه، جلد ۴، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ دوم، 1404ه.ق.
- طوسی، ابوجعفر محمد بن الحسن؛ الخلاف، جلد ۱ و ۵، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ دوم، 1420ه.ق.
- _____________ ؛ جلد 4، تهران، الاستبصار، دارالکتب الاسلامیة، بی‌تا.
- _____________ ؛ جلد ۸، قم، المبسوط فی الفقه، المکتبه المرتضویه، چاپ اول، 1351.
- _______________ ؛ جلد ۱۰، تهران، تهذیب الأحکام، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1365.
- کلینی، یعقوب؛ فروع الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، 1367.
- نجفی، محمد حسن؛ جواهر الکلام، جلد 41 و ۴۲، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، 1367.
- Ashworth, Andrew; 1992, Principles of criminal law, Clarendon Press, Oxford, Reprinted.
- Wilson, Geoffrey; 1973,Cases and materials on the English legal system, Sweet & Maxwell, London.
الف- فارسی
ب- عربی
ج- لاتین
)
ارسال نظر در مورد این مقاله