نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه حقوق دانشگاه مفید
2 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی دانشگاه خوارزمی و پژوهشگر حقوق بینالمللی کیفری
چکیده
امروزه تروریسم نه تنها تهدیدی علیه امنیت ملی و بینالمللی بوده، بلکه به طرز گستردهای تهدیدی نسبت به حقوق و آزادیهای اساسی بشر به شمار میرود. بنابراین با توجه به اهداف کور ناشی از ارتکاب اقدامات تروریستی، بزهدیدگان ناشی از آن در شمار بیگناهترین افراد قرار دارند. از این رو، حمایت از حقوق بزهدیدگان تروریسم پیش از هر اقدامی مستلزم شناخت بزهدیده، اقسام بزهدیدگان و بررسی حمایتهایی است که در حقوق بینالمللی و اسناد بزهدیدهشناسی، از این افراد صورت گرفته است. به علاوه، حمایت و تضمین حقوق بزهدیدگان تروریسم در چارچوب نظام حقوق کیفری ملی و بینالمللی، یکی از مهمترین مسائل موجود در حقوق کیفری بوده که این امر مورد توجه مجامع بینالمللی قرار گرفته است و بر این اساس مبادرت به تصویب اسناد متعددی نمودهاند. بنابراین ضرورت حمایت بزهدیده که از آموزههای مکتب عدالت ترمیمی است، در نظام حقوقی ملی و بینالمللی به لحاظ شدت و گستردگی اقدامات تروریستی، ضرورت بیشتری مییابد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Protecting Terrorism Victims Under International Law
نویسندگان [English]
- Nasser Ghorban Nia 1
- Peyman Namamian 2
1 Associate Professor of International Law, Mofid University
2 Ph.D Student of Criminal Law, Kharazmi University
چکیده [English]
Nowadays, terrorism is a threat not only to international and national security but also to basic human rights and freedoms. Therefore, given the blind objectives resulting from committing terrorist acts, its victims are considered as the most innocent people. Thus, special protection of their rights is of particular importance. Moreover, to protect and guarantee terrorism victims' rights within frameworks of national and international systems is one of the most significant matters found in criminal law, which is paid attention to by international community that embarked on approval of numerous instruments on this basis. Therefore, protecting victims which is one of the teachings of Restorative Justice is more important in national and international legal systems, in terms of the severity and the extent of terrorist acts.
کلیدواژهها [English]
- Terrorism
- Terrorism Victimology
- Terrorism Victims' Rights
- International Counter-Terrorism Conventions
- Criminal Justice
منابع
الف- فارسی
- آشوری، محمد و حدادی، ابوالقاسم؛ «حقوق بنیادین بزهدیده در فرآیند دادرسی کیفری»، فصلنامه آموزههای حقوق کیفری، 1390، شماره 2.
- آقابابایی، حسین و صادق نژاد نائینی، مجید؛ «شیوههای حمایت از بزهدیدگان جرم قاچاق انسان در پرتو آموزههای بزهدیدهشناسی حمایتی»، فصلنامه حقوق (مجلة دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)، 1389، شماره 7.
- آخوندی، حمید؛ سیاست جنایی سازمان ملل متحد در زمینه بزهدیدگان، پایاننامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، دانشکده حقوق، 1375.
- اُتنف، رنالد؛ «رهیافت جرمشناختی و بزهدیدهشناختی به تروریسم (تحلیل جرمشناختی تروریسم)»،ترجمه علیحسین نجفیابرندآبادی، مجله تحقیقات حقوقی، 1383، شماره 39.
- اسدی، لیلا سادات؛ «حفظ امنیت و هویت بزهدیدگان و گواهان در دادرسیهای بینالمللی»، در: تازههای علومجنایی(مجموعه مقالهها)، زیر نظر علیحسین نجفیابرندآبادی، تهران، بنیاد حقوقی میزان، چاپ اول، 1388.
- اسماعیلی، مهدی؛ «پیشگیری از تروریسم در ایران»، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، 1389، شماره 14.
- اداره کنترل مواد مخدر و پیشگیری از جرم سازمان ملل متحد؛ عدالت برای بزهدیدگان ترجمه علی شایان، معاونت حقوقی و توسعه قضایی قوۀ قضائیه و مرکز مطالعات توسعۀ قضایی، تهران، نشر سلسبیل، چاپ اول، 1384.
- پیکا، جرج؛ جرمشناسی، ترجمه علیحسین نجفیابرندآبادی، تهران انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول، 1370.
- توحیدی فرد، محمد؛ «جهانی شدن حقوق کیفری»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، 1380، شماره 21.
- حاجیدهآبادی، احمد؛ «از جبران خسارت بزهدیده توسط بزهکار تا جبران خسارت توسط دولت»، فصلنامه تخصصی فقه و حقوق، 1385، شماره 9.
- حسینی، سید علی؛ «مسئولیت بینالمللی ناشی از نقض حق محاکمه منصفانه»، مجموعه مقالات همایش علمی حقوقی کاربردی وکیل، دفاع، تحقیقات مقدماتی (انجمن دفاع از حقوق زندانیان)، تهران، نشر گواهان، چاپ اول، 1387.
- خزایی، منوچهر؛ تقریرات حقوق جزای بینالملل، دوره کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه شهیدبهشتی، دانشکده حقوق، 1374.
- دانیلی، ییل و همکاران؛ اقدامات بینالمللی در برابر استرس ناشی از ضربه، ترجمه محمدرضا مهدیزاده و سیدعباس باقری یزدی، تهران، انتشارات مؤسسه آموزش علمی کاربردی هلال ایران، چاپ اول، 1384.
- دونل، دانیل؛ «معاهدات بینالمللی ضدتروریسم و اعمال تروریستی نیروهای مسلح در درگیری مسلحانه»، ترجمه پیمان نمامیان و سبحان طیبی، مجله حقوقی بینالمللی، ویژهنامه، 1391.
- دفتر مقابله با جرم و مواد مخدر ملل متحد؛ واکنشهای عدالت کیفری به تروریسم، ترجمه پیمان نمانیان، تهران، بنیاد حقوقی میزان، چاپ اول، 1390.
- رایجیان اصلی، مهرداد؛ بزهدیدهشناسی حمایتی، تهران، انتشارات دادگستر، چاپ اول، 1384.
- ____________ ؛ «بزهدیدگی قربانیان سوءاستفاده از قدرت در پرتو مقایسه دو اصل بزهدیدگی فردی و بزهدیدگی گروهی»، در: تازههای علومجنایی(مجموعه مقالهها)، زیر نظر علیحسین نجفیابرندآبادی، تهران، بنیاد حقوقی میزان، چاپ اول، 1388.
- رهامی، محسن و حیدری، علی مراد؛ «شناخت جرائم بدون بزهدیده»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، 1383، شماره 37.
- رهامی، محسن و همکاران؛ جرائم بدون بزهدیده، تهران، بنیاد حقوقی میزان، چاپ اول، 1387.
- سازمان همکاری و توسعه اقتصادی؛ حقوق بینالملل هستهای، ترجمه پیمان نمامیان، تهران، مرکز ملی جهانیشدن ریاست جمهوری، چاپ اول، 1394.
- سبزوارینژاد، حجتالله؛ نمامیان، پیمان؛ «ارزیابی سیاست جنایی تقنینی بینالمللی در تعقیب تروریسم با توسل به صلاحیت جهانی»، فصلنامه رسالت حقوق کیفری (دانشگاه حضرت معصومه «س»)، 1393، شماره 2.
- سماواتی پیروز، امیر؛ عدالت ترمیمی: تعدیل تدریجی عدالت کیفری یا تغییر آن، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی نگاه بینه، چاپ اول، 1385.
- شافیر، گیرشون؛ بریسک، آلیسون و ورنفیگ، دانیل؛ «حقوق بشر در دوران سخت»، در: بررسی تطبیقی امنیت ملی و حقوق بشر در جوامع مختلف، ویراستاران: آلیسون بریسک و گیرشون شافیر، ترجمه عسگر قهرمان پور بناب، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول، 1390.
- طیب، علیرضا؛ تروریسم: تاریخ، جامعهشناسی، گفتمان، حقوق، تهران، نشر نی، چاپ دوم، 1384.
- عباچی، مریم؛ «پیشگیری از بزهدیدگی مکرر کودکان با تأکید بر نقش پلیس»، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی پیشگیری از جرم با تأکید بر پیشگیری از تکرار جرم و بزهدیدگی، تهران، انتشارات دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری ناجا، چاپ اول، 1388.
- فتاح، عزت؛ «از سیاست مبارزه با بزهکاری تا سیاست دفاع از بزهدیده»، ترجمه سوسن خطاطان و علیحسین نجفیابرندآبادی، مجله قضایی و حقوقی دادگستری، 1371، شماره 3.
- فرجیها، محمد؛ «جنبههایی از تأثیر یافتههای جرمشناسی بر سیاست جنایی»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، 1382، شماره 28.
- فیلیزولا، ژینا و لپز، ژرار؛ بزهدیده و بزهدیدهشناسی، ترجمه روحالدین کردعلیوند و احمد محمدی، تهران، انتشارت مجد، چاپ اول، 1379.
- قرباننیا، ناصر و اخگریبناب، نادر؛ «عدم مشروعیت کاربرد سلاح هستهای در پرتو اصل تفکیک(با رویکرد اسلامی)»، فصلنامه حقوق اسلامی، 1390، شماره 28.
- طالقانی، حسین و نمامیان، پیمان؛ «ارزیابی مصالح نظام جمهوری اسلامی ایران در قبال پروتکلهای الحاقی به کنوانسیونهای 1949 ژنو»، فصلنامة حقوق ومصلحت (مجلة کمیسیون حقوقی و قضایی مجمع تشخیص مصلحت نظام)، 1390، شماره 10.
- کوشا، جعفر؛ «حقوق قربانیان تروریسم»، مجموعه مقالات و سخنرانیهای ارائه شده در همایش تروریسم و دفاع مشروع از منظر اسلام و حقوق بینالملل، تهران، مرکز مطالعات توسعه قضایی و دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری، چاپ اول، 1380.
- کوشا، جعفر و تقی پور، علیرضا؛ «حق دسترسی به وکیل در محاکم کیفری بینالمللی یوگسلاوی، رواند و دادگاه کیفری بینالمللی از دیدگاه حقوق بشر»، نامه مفید، 1385، شماره 55.
- کوشا، جعفر و نمامیان، پیمان(الف)؛ «جایگاه اعمال تروریستی در پرتو حقوق بینالملل کیفری»، فصلنامه حقوق (مجلة دانشکده حقوق و علومسیاسی دانشگاه تهران)، 1387، شماره 3.
- کوشا، جعفر و نمامیان، پیمان(ب)؛ «تروریسم هستهای در حقوق بینالملل»، فصلنامه علوم جنایی (مؤسسه تحقیقات علوم جزایی و جرمشناسی دانشگاه تهران)، 1387، شماره 3.
- کوشا، جعفر و نمامیان، پیمان؛ «جرمانگاری تروریسم و مسئله صلاحیت دیوان کیفری بینالمللی»، در: حق بر صلح عادلانه، به اهتمام نادر ساعد، تهران، انتشارات مجمع جهانی صلح اسلامی، چاپ اول، 1389.
- کینیا، مهدی؛ «بزهدیدهشناسی یا مجنیعلیهشناسی»، نشریه دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری، 1370، شماره 1.
- گلدوزیان، ایرج و نمامیان، پیمان؛ «راهبرد حقوق بینالملل کیفری در مواجهة با تروریسم»، فصلنامه حقوق (مجلة دانشکده حقوق و علومسیاسی دانشگاه تهران)، 1389، شماره 7.
- گلدوزیان، ایرج؛ نمامیان، پیمان و حاتمی، ماشاالله؛ «اقدام متقابل چین علیه تروریسم در چارچوب عدالت کیفری»، فصلنامه مطالعات بینالمللی پلیس، 1392، شماره 15.
- لسانی، حسامالدین و دیرباز، مرضیه؛ «حمایتهای مادی دیوان بینالمللی کیفری از بزهدیدگان»، فصلنامه آموزههای حقوق کیفری، 1390، شماره 2.
- مجیدی، سید محمود؛ «جرمانگاری تهاجمی فرانسه در جرائم تروریستی»، نامه مفید، 1386، شماره 64.
- ____________ ؛ «جلوههای ظهور حقوق کیفری امنیتمدار در فرانسه»، فصلنامه حقوق (مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)، 1388، شماره 2.
- مروت، مجتبی؛ «نقش کمیته بینالمللی صلیب سرخ در حمایت از قربانیان جنگی»، فصلنامه پژوهش حقوق، 1390، شماره 32،
- مسعودی مقام، اسدالله و حبیبزاده، محمد جعفر؛ «مطالعه تطبیقی حق داشتن وکیل مدافع در حقوق کیفری ایران با اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی»، مجموعه مقالات همایش علمی حقوقی کاربردی وکیل، دفاع، تحقیقات مقدماتی(انجمن دفاع از حقوق زندانیان)، تهران، نشر گواهان، چاپ اول، 1387.
- معظمی، شهلا و نمامیان، پیمان؛ حقوق مبارزه با تروریسم هستهای در اسناد بینالمللی، تهران، انتشارات مؤسسه دادگستر، چاپ اول، 1393.
- میرخلیلی، سید محمود؛ «بزهدیدهشناسی پیشگیرانه با نگاه به سیاست جنایی اسلام»، فصلنامه تخصصی فقه و حقوق، 1385، شماره 11.
- میرمحمدصادقی، حسین؛ «تروریسم رسانهای»، مجموعه مقالات و سخنرانیهای ارائه شده در همایش تروریسم و دفاع مشروع از منظر اسلام و حقوق بینالملل، تهران، مرکز مطالعات توسعه قضایی قوة قضائیه و دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری، 1380.
- نجفیابرندآبادی، علی حسین؛ تقریرات جرمشناسی(بزهدیدهشناسی)، دوره کارشناسی حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، 1373.
- ________________ ؛ «سیاست جنایی سازمان ملل متحد»، مجله تحقیقات حقوقی(ویژه همایش سازمان ملل متحد در آئینه پنجاه سال تحولات جهانی)، 1375، شماره 18.
- ________________ ؛ تقریرات جرمشناسی(جرمشناسی تروریسم)، دانشگاه تهران(پردیس قم)، دانشکده حقوق، دوره دکتری حقوق جزا و جرمشناسی، 1386.
- ________________ ؛ تقریرات جرمشناسی، دوره کارشناسی حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، 1389.
- نجفیابرندآبادی، علی حسین، حبیبزاده، محمدجعفر و شمسناتری، ابراهیم؛ «جرمسازمانیافته در جرمشناسی و حقوق جزا»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، 1379، شماره 17.
- نجفیابرندآبادی، علی حسین، شادمانفر، محمد رضا و توجهی، عبدالعلی؛ «اصلاح ذاتالبین و نظریه عدالت ترمیمی»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، 1387، شماره 3.
- نمامیان، پیمان (الف)؛ «بررسی دلایل جرمانگاری تروریسم در اسناد بینالمللی»، فصلنامة حقوق ومصلحت(مجلة کمیسیون حقوقی و قضایی مجمع تشخیص مصلحت نظام)، 1388، شماره 4.
- ___________؛ «صلاحیت قضایی دیوان کیفری بینالمللی در رسیدگی به تروریسم»، فصلنامة مطالعات راهبردی، 1390، شماره 51.
- نمامیان، پیمان (ب)؛ کنوانسیون بینالمللی سرکوب تروریسم هستهای، تهران، انتشارات دفتر مطالعات بینالمللی مبارزه با تروریسم دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، چاپ اول، 1388.
- نمامیان، پیمان؛ «مواجهه با تروریسم سایبری در حقوق بینالملل کیفری»، فصلنامهپژوهشهای ارتباطی، 1392، شماره 73.
- _________ ؛ «چارچوب جهانی نظام حقوق بینالملل کیفری در مواجهه با تروریسم هستهای»، فصلنامة سیاست خارجی، 1389، شماره 3.
- نمامیان، پیمان و طیبی، سبحان؛ «مطالعه موردی حقوق متهم در محاکمات کیفری ایران و مقایسه آن با کنوانسیونهای حقوق بشر»، مجموعه مقالات همایش علمی حقوقی کاربردی وکیل، دفاع، تحقیقات مقدماتی(انجمن دفاع از حقوق زندانیان)، تهران، نشر گواهان، چاپ اول، 1387.
- __________________ ؛ «حمایت از کودکان در مخاصمات مسلحانه»، فصلنامه مطالعات بینالمللی پلیس، 1391، شماره 9.
- والین، لوک؛ «قربانیان و شهود در جنایات بینالمللی: از حق حمایت تا حق بیان»، ترجمۀ توکل حبیبزاده و مجتبی جعفری، مجله حقوقی، 1385، شماره 34.
- ویلیام، کاترین؛ «تأملی بر بزهدیدگی و انواع آن»، ترجمه علی صفاری، مجله تحقیقات حقوقی، 1382، شماره 38.
- وَندر ویر، پیتر و مانشی، شوما؛ رسانه، جنگ و ترور، ترجمه اصغر افتخاری و عسگر قهرمانپور، تهران، انتشارات دفتر مطالعات بینالمللی مبارزه با تروریسم دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، چاپ اول، 1388.
- هاشمی، سید میثم؛ «تحولات نوین حقوق بزهدیدگان آمریکا در پرتو قانون حقوق بزهدیده مصوب 2004»، فصلنامة مطالعات پیشگیری از جرم، 1387، شماره 7.
- هاشمی، سید حسین؛ تروریسم از منظر حقوق اسلام و اسناد بینالمللی، قم، انتشارت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول، 1390.
- Abernethy, A. D; 1994, "Anger Management Training for Law Enforcement Personnel", Journal of Criminal Justice,Vol. 22, No. 5.
- Albrecht, Hans-Jorg and Kilchling, Michael; 2005, Victims of Terrorism Policies and Legislation in Europe: an Overview on Victim Related Assistance and Support, Freiburg: Max Planck Institute for Foreign and International Criminal Law, Iuscrim.
- _____________________________________ ; 2007, Victims of Terrorism Policies: Should Victims of Terrorism be Treated Differently?, Springer Science and Business Media B.V, March.
- Archick, Kristin; 2006, "European Approaches to Homeland Security and Counterterrorism", CRS Report for Congress Received through the CRS Web, Congressional Research Service, Order Code RL33573, The Library of Congress, July 24.
- Bassiouni, M. Chief (ed.); 1988, International Association Of Penal Law, International Protection of Victims, Eres, Paris Nouvelles Editions Penales.
- Bilsky, Wolfgang and Wetzels, Peter; 1994, "Victimization and Crime", in: Annals Internationals, de Criminology 32: 1/2.
- Cohen, Aviv; 2012, "Prosecuting Terrorists at the International Criminal Court: Reevaluating an Unused Legal tool to Combat Terrorism", Michigan State International Law Review, Vol. 20, No. 2.
- Couch, S.R., B. Wade and J.D. Kindler; 2008, "Victims’ Groups Following the 9/11 Terrorist Attacks", Sociological Inquiry, No. 78.
- Coupland, Robin and Loye, Dominique; 2009, "International Assistance for Victims of Use of Nuclear, Radiological, Biological and Chemical Weapons: Time for a Reality Check?", International Review of the Red Cross, Vol. 91, No. 874.
- Clark, Roger. S; 1994, The United Nations Crime Prevention And Criminal Justic Programme: Formulation Of Standards And Efforts At Their Implementation, University Of Pennsylvania Press, Philadelphia.
- Curavic, Danica; 2010, "Compensating Victims of Terrorism or Frustrating Cultural Diplomacy? The Unintended Consequences of the Foreign Sovereign Immunities Act’s Terrorism Provisions", Cornell International Law Journal, Vol. 43.
- Davies, Pamela, Peter, Francis and Victor, Jupp; 2004, Victimisation; Theory, Research and Policy, New York: Palgrave Macmillan.
- Dignan, James; 2005, Understanding Victims and Restorative Justice, U.K: Open University Press, First Pub.
- Elias, R; 1994, Has Victim logy Out lived its Usefulness? Paradigms and Paradoxes Paper Presented at the 8th International Symposium of Victimology, Adelaide, S.A., August 21-26.
- Elsea, Jennifer K; 2008, "Suits Against Terrorist States by Victims of Terrorism", CRS Report for Congress, Order Code RL31258.
- Fattah, E. A; 1994, "Violence Against the Elderly: Types, Patterns and Explanations, in Annals Internationalized Criminology", Vol. 32, No. 1-2.
- Heidy, Rombouts, and Vandeginste, Stef; 1989, Reparation for Victims of Gross and Systematic Human Rights Violations: The Notion of Victim, Third World Eegal Studies.
- Hoffman, B. and A.B. Kasupski; 2007, "The Victims of Terrorism: An Assessment of their Growing Role in Policy, Legislation, and the Private Sector", RAND Center for Risk Management and Assessment Policy, Accessed June 10, 2008. http://rand.org/pubs/occasional_papers/2007/ RAND_OP180-1.sum.pdf.
- Lamborn, L.L; 1987, "The United Nations Declaration on Victims; Incorporating Abuse of Power", Rutgers Law Journal, Vol. 19, No.1.
- Leslie, Sebba; 2001, "On The Relationship Between Criminological Research and Policy: The Case of Crime Victims", The International Journal of Policy and Practice, Vol. 1, No. 1.
- Loye, Dominique and Coupland, Robin; 2007, "Who Will Assist the Victims of Use of Nuclear, Radiological, Biological or Chemical Weapons – and How?", International Review of the Red Cross, Vol. 89, No. 866.
- Reisman, W. Michael; 2003, "Illusion and Reality in the Compensation of Victims of International Terrorism", Alabama Law Review, Winter, Vol. 54, No. 2.
- Vairo, Georgene; 2002, "Remedies for Victims of Terrorism",Loyola of Los Angeles Law Review, Vol. 35.
- Vourc'h, G and Marcus, M; 1993, Securite et Democratie, Paris, Forum European pour la ecurite Urbaine, avee de L'Union European, College Analytique de la Securite Urbaine, Rappory Paris.
ب- لاتین
ارسال نظر در مورد این مقاله