نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسنده
استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
چکیده
تفاوت ادبیات فقهی - حقوقی، در پاره‌ای از موارد ایجاب می‌کند که برای ارائه فقه و حقوق اسلامی در مجامعی غیر از حوزه‌های سنتی اسلامی، محتوای غنی فقه اسلامی با حفظ اصالت‌های آن در قالب ادبیات معاصر و رایج مطرح گردند، تا برای مخاطب بهتر قابل درک و فهم باشند.
بدین منظور، نویسنده در این مقاله تلاش کرده است تا پس از تبیین مختصر «تعارض قوانین» در حقوق بینالملل خصوصی معاصر و رائج به یکی از مسائل مهم آن یعنی «امکان یا لزوم اجرای قانون خارجی» از منظر فقه اسلامی بپردازد تا نشان دهد که فقه اسلامی نسبت به این گونه از مسائل ساکت نیست و برای این منظور «قاعده الزام» را به مثابه یک «قاعده حل تعارض» حداقل در حوزه حقوق خصوصی و به ویژه احوال شخصیه مورد بحث قرار می‌دهد و تبیین می‌کند که قلمرو این قاعده به پایگاه اصلی آن، یعنی روابط و دعاوی حقوقی بین المذاهبی اختصاص نداشته و به طور اجمال روابط و دعاوی حقوقی بین‌الادیانی و بین‌المللی را نیز شامل می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Implementation of "the Rule of Elzam", as a Rule for Resolving Conflicts, in International Cases
نویسنده [English]
- Mustafa Daneshpajooh
Assistant Professor of Field and University Research
چکیده [English]
The differences between modern legal literature and Fiqh literature, in some cases, suggest that, for the purpose of presenting Fiqh & Islamic Law in some academic circles other than traditional Islamic ones, the rich content of the Islamic fiqh, while protecting its originality, should be presented in modern legal language so that it could be better digested and understood by the its intended audience.
For this purpose, in this article, having briefly explained the “conflict of laws” in contemporary private international law, the author has tried to deal with one of its major issues, namely, "possibility or necessity of the application of foreign law" from Islamic jurisprudential perspective to establish that Fiqh is not silent in this regard and has "the Rule of Elzam" as a "Rule for resolving the conflicts", at least in the area of private law, especially for the personal status matters and establishes that, the scope of this rule is not limited to its main basis, namely, intra-religious legal relations and actions, and to some extent, it includes inter-faith and international legal relations and cases.
کلیدواژه‌ها [English]
- Conflict of Laws
- Rules for Resolving Conflicts
- Nationals
- Foreign Nationals
- the Rule for Elzam
منابع
الف- فارسی
- قرآن کریم.
- آصفی، محمدمهدی؛ «همزیستی فقهی مذاهب و ادیان»، فقه اهلبیت، 1374، شماره 2.
- الماسی، نجادعلی؛ تعارض قوانین، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1368.
- دانش پژوه، مصطفی؛ اسلام و حقوق بینالملل خصوصی، تهران و قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و وزارت امور خارجه، 1381.
- ___________ ؛ شناسه حقوق، تهران و قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و انتشارات جنگل، 1391.
- ___________ ؛ مقدمه علم حقوق،تهران و قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت، 1389.
- شعرانی علامه ابوالحسن؛ نثر طوبی، تهران، اسلامیه، 1380.
- فتاحی، سیدمحسن؛ بررسی فقهی و حقوقی قاعده الزام، قم و تهران؛ نشر ادیان، 1390.
- مکارم شیرازی، ناصر و همکاران؛ تفسیر نمونه، جلد 4، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ هشتم، 1370.
- نجفی، محمدحسن؛ جواهر الکلام،جلد 43، تهران، چاپ سوم، دارالکتب الاسلامیه، 1362.
- ابن قیم، محمد ابن ابی بکر؛ احکام اهل الذمه، جلد 1، الطبعه الثانیه، دار العلم للملایین، بیروت: 1998م.
- اردبیلی، محقق (ملا احمد)؛ زبده البیان، تهران، مکتبه المرتضویه، بی‌تا.
- بجنوردی، سید میرزا حسن؛ القواعد الفقهیه، جلد 3، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، 1413 ه.ق.
- بحرانی، محمدصنقورعلی؛ توضیح القواعد الفقهیه، جلد 1، منشورات رشید، بیجا، 1430 ه.ق.
- حر عاملی، محمد بن حسن؛ وسائل الشیعه، جلد 22 و 26، قم، مؤسسه آل البیت، 1416 ه.ق.
- حفیظه، السید الحداد؛ القانون الدولی الخاص، منشورات الحلبی الحقوقیه، بیجا، 2002 م.
- حلی علامه، ابومنصور جمالالدین حسن بن یوسف؛ «قواعدالاحکام» در الینابیع الفقهیه، جلد 19، بیروت، دارالتراث و الدار الاسلامیه، 1410ه ق.
- خوئی، سید ابوالقاسم؛ مبانی تکمله المنهاج، جلد 1، مطبعه الاداب، النجف الاشرف، بی‌تا.
- دراز، رمزی محمدعلی؛ فکره تنازع القوانین فی الفقه الاسلامی، الاسکندریه، دارالجامعه الجدیده للنشر، 2004 م.
- زیدان، عبدالکریم؛ احکام الذمیین و المستامنین فی دار الاسلام، دمشق، الطبعه الثانیه، دارالفکر، 1412 ه.ق، 1999 م.
- سیفی، علی اکبر؛ مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیه الاساسیه، جلد 2، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1428 ه.ق.
- طباطبایی علامه، سید محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن، جلد 5، قم، منشورات جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه، بی‌تا.
- طوسی، ابی جعفر محمد ابن الحسن؛ الخلاف، جلد 4، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، 1407 ه.ق.
- فاضل لنکرانی، محمد؛ القواعد الفقهیه، قم، بی‌نا، 1416 ه.ق.
- فاضل مقداد؛ کنزالعرفان فی فقه القرآن، تهران، المکتبه المرتضویه، 1395 ه.ق.
- گلپایگانی، سید محمدرضا؛ الدر المنضود فی احکام الحدود ،جلد 1، (تقریرات؛ نگاشته: علی کریمی جهرمی)، قم، دارالقرآن الکریم، 1413 ه.ق.
- مروارید، علی اصغر؛ سلسله الینابیع الفقهیه، جلد 19، بیروت، دارالتراث و الدار الاسلامیه، 1410 ه.ق.
- مصطفوی، سید محمدکاظم؛ القواعد الفقهیه، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1412 ه.ق.
- مکارم شیرازی، ناصر؛ القواعد الفقهیه، جلد 2، قم، مدرسه الامام امیرالمومنین (ع)، 1416 ه.ق.
- ممدوح، عبدالکریم؛ تنازع القوانین، عمان، دارالثقافه للنشر و التوزیع، 2005 م.
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
- قانون مدنی ایران.
ب- عربی
ج- قوانین
)
ارسال نظر در مورد این مقاله