نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی کاهه ¹
• جلیل قنواتی ²
• محسن برهان مجرد ³

¹ دکتری حقوق خصوصی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، مرکزی، ایران.

² دانشیار دانشکده حقوق، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، قم، ایران.

³ دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه مفید، قم، ایران.

چکیده

درصورتی‌که مبیع مستحقٌ للغیر درآید، مشتری جاهل می‌تواند برای استرداد ثمن و غرامات وارده به فروشنده مراجعه کند که قانون مدنی از آن با عنوان ضمان درک بحث کرده است. قهری یا قراردادی بودن مسئولیت ناشی از ضمان درک در سیستم‌های حقوقی محل سؤال است. قانون مدنی ایران در برخی مواد از جمله مادّۀ 362 ضمان درک را از آثار عقد صحیح دانسته و در برخی مواد همچون مادّۀ 391 مسئولیت ناشی از ضمان درک را قهری تلقی کرده است. مطالعه تطبیقی مبنای ضمان درک در حقوق ایران و فرانسه مشخص می­کند که این تفاوت رویکرد ناشی از آن است که در وضع قانون مدنی از یک­سو از حقوق فرانسه اقتباس شده و از سوی دیگر دیدگاه فقیهان امامیه مدنظر قرار گرفته است. با این­ حال، اثبات خواهد شد که مسئولیت ناشی از مستحقٌ للغیر درآمدن مبیع، مسئولیت قهری است نه قراردادی که این مهم بر آیین رسیدگی دادگاه­ها مؤثر خواهد بود؛ از جمله اینکه دعوای استرداد ثمن و غرامت ناشی از مستحقٌ للغیر درآمدن مبیع یک دعوای مالی و دینی محسوب خواهد شد و دادگاه صالح در این دعوا، دادگاه محل اقامتگاه خوانده خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

• ضمان درک
• مسئولیت قهری
• مسئولیت قرارداد
• دادگاه صالح

عنوان مقاله [English]

The Basis of Guarantee of Compensation in Iranian and French Law and its Effect on Court Proceeding

نویسندگان [English]

• Mahdi Kahe ¹
• Jalil Ghanavaty ²
• Mohsen Borhan Mojarad ³

¹ PhD in Private Law, Islamic Azad University, Arak Branch, Markazi, Iran.

² Associate Professor, Faculty of Law, University of Tehran, Farabi Branch, Qom, Iran.

³ PhD Student in Private Law, Mofid University, Qom, Iran.

چکیده [English]

       If the object of sale is belonged to someone else, an ignorant customer can refer to the seller for the restitution of the price and indemnities which the civil law has discussed as guarantee of compensation.Being the coercive or contractual of responsibility which arises from the guarantee of compensation is challengeable in legal systems.In some articles of the Iranian Civil Code, including Article 362, the guarantee of compensation is considered as one of the effects of a valid contract, and in some articles, such as Article 391, the responsibility arising from the guarantee of compensation is considered coercive.The comparative study of the basis of guarantee of compensation in Iranian and French law confirms that this difference in approach is due to the fact that in the formulation of civil code, on the one hand, French law has been adapted and on the other hand, the view of Imami jurists has been considered.However, it will be proved that the responsibility arising from the default in ownership is the coercive responsibility rather than the contractual, which will affect the court proceedings, including that the claim for restitution of the price and indemnities arising from the default in ownership Will be considered as a financial and personal dispute and the competent court in this lawsuit will be the court of residence.

کلیدواژه‌ها [English]

• Guarantee of Compensation
• Coercive Responsibilit
• Contractual of Responsibility
• Competent Court