دوفصلنامۀ علمی حقوق تطبیقی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

فایل های مرتبط

راهنمای داوران

داوران سال جاری

جبران خسارت متهمان و محکومان بی‌گناه در نظام حقوقی ایران و کانادا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه حقوق خصوصی، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، قم، ایران.

2 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه تهران، پردیس بین‌المللی کیش، تهران، ایران.

چکیده

جبران خسارت متهمان و محکومانی که دچار آسیب­های ناشی از صدور قرارهای تأمین کیفری یا اجرای حکم شده و بی­گناه بودن ایشان با صدور احکام برائت محرز شده است، یکی از چالش­های مسئولیت مدنی در حقوق کیفری به­شمار می­آید. در چند سال اخیر در قوانین ایران تغییرات مثبتی در جبران خسارت متهمان برائت یافته صورت گرفته، اما تاکنون هیچ سازوکار اختصاصی منسجمی در راستای جبران خسارت محکومینی که تمام یا قسمتی از مجازات را تحمل نموده و بی­گناهیِ ایشان ثابت شده، پیش­بینی نشده است. در نظام حقوقی کانادا عکس این روند صادق است و محکومان بی­گناهی که قسمتی از مجازات ناروا را تحمل نموده­اند، مستحق دریافت خسارت هستند. در این پژوهش سعی بر آن است تا ضمن تحقیق و مطالعۀ تطبیقی در قواعد بین­المللیِ الزام­آور ِحاکم بر موضوع،  راهکارهای مؤثر جبران خسارت متهمان و محکومان بی­گناه در هر دو سیستم حقوقی بررسی شود. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Compensation for Innocent Accused and Wrongfully Convicted the in the legal System of Iran and Canada

نویسندگان [English]

  • Ali Reza Bariklou 1
  • Hasan Badini 2
  • Mohammad Kazem Khanjani 3

1 Professor, Department of Private Law, University of Tehran Farabi Branch, Qom, Iran.

2 Associate Professor, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran.

3 PhD Student in Private Law, University of Tehran, Kish International Branch, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Compensation for the Accused and convicted whose innocence is proven by obvious consequent factors is one of the challenging issues in private and criminal law. In the past few years, Iranian legal system has experienced positive changes in the compensation of acquitted accused but until now, no coherent mechanism is foreseen to those who have endured part or all of the sentence and their innocence has been proven. This is contrariwise in the Canadian legal system and only innocent convicts who have served part of the wrongful sentence are deserving to compensation. Rational logic and justice along by the general rules of civil liability and the text of the United Nations International Convention of Civil and Political Rights demonstrate that compensation of two above mentioned damages in all legal systems are necessary. In this research, while investigating the international binding rules governing the subject, we try to provide an integrative theory included of eliminating deficiencies, changing extant rules, and legislation by a comparative study on legal systems of Iran and Canada to more realize the fairness and justice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wrongful Conviction
  • Judicial Mistake
  • Compensation
  • Innocent Accused and Convicted
مراجع
-       آشوری، محمد (1394)، «عدالت کیفری»، گردآورنده محمد آشوری، مجموعه مقالات عدالت کیفری، چاپ ­اول، تهران: انتشارات گنج دانش.
-       اصغری آقمشهدی، فخرالدین و جواد قربانی دیسفانی (1386)، «مسئولیت مدنی قاضی در حقوق ایران»، پژوهشنامه حقوق و علوم­سیاسی، دورۀ 4، شمارۀ 7، ص 24.
-       الهام، غلامحسین و حسین گلدوزیان (1392)، «تحلیل مفهوم و شرایط تحقق دام گستری با رویکردی تطبیقی در حقوق کیفری آمریکا و ایران»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، دورۀ 2، شمارۀ 4، ص 110.
-       الهام، غلامحسین و مصطفی نصیری (1395)، «آزادی عمل در صدور قرارهای کیفری»، مجله مجلس و راهبرد، دورۀ  23، شمارۀ 87، ص 165.
-       بادینی، حسن (1391)، «مسئولیت محض، مبانی و مصادیق»، مجله مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 3، شمارۀ 1، ص 25.
-       بادینی، حسن و رضا خودکار (1395)، «قلمرو اقتصادی قاعده تقصیر و بررسی کارایی آن در حقوق ایران»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 46، شمارۀ 1، ص 34.
-       باریکلو، علی­رضا (1385)، مسئولیت ‌مدنی، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
-       جاوید، محمدجواد و عصمت شاهمرادی (1396)، «مطالعه تطبیقی تحولات حقوق بشری در قانون آیین دادرسی کیفری و اسناد بین­المللی»، مجله تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، دورۀ 20، شمارۀ 78، ص 88.
-       حبیب­زاده، محمدجعفر و فرشته اسدی (1387)، «مصونیت قضایی دادرسان و وکلای دادگستری در نظام حقوقی ایران»، فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم­سیاسی، شمارۀ 4، دورۀ 38، ص 69.
-       حسینی، سیدمحمد و مسعود مصطفی­پور (1396)، «رقم سیاه، چالشی فراروی آمار جنایی رسمی (با رویکردی تطبیقی بر آمریکا و ایران)»، نشریه مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 8، شمارۀ 1، ص 81.
-       خالقی، علی (1396)، آیین دادرسی کیفری،­چاپ دوازدهم، تهران: انتشارات شهر دانش.
-       خانی، محمد (1380)، «مسئولیت مدنی دولت»، ماهنامه وکالت، شمارۀ 35 و 36، دورۀ 5، ص 83.
-       خزانی، منوچهر (1378)، فرایند کیفری «مجموعه مقالات»، چاپ­اول، تهران: انتشارات گنج دانش.
-       رهامی، محسن (1385)، «زمینه­های عدالت ترمیمی در حقوق کیفری ایران»، مجله دانشکده حقوق و علوم­سیاسی دانشگاه تهران، شمارۀ 74، دورۀ 74، ص 156.
-       شاملو، باقر و مجید مرادی (1393)، «خسارت‌زدایی از مظنونان، متهمان و محکومان بی‌گناه؛ جایگاه حقوقی، فرایند عملی»، مجله حقوقی دادگستری، شمارۀ 88، دورۀ 78، ص 216.
-       طبری، محمدبن جریر (1375)، تاریخ طبری، مترجم ابوالقاسم پاینده، چاپ ­پنجم، تهران: نشر بینا.
-       غفاری، غلامرضا (1388)، «منطق پژوهش تطبیقی»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، شمارۀ 4، دورۀ 3، ص20.
-       فرجیها، محمد (1387)، «چالش­های ارزیابی کیفرهای اجتماع محور»، مجله حقوقی دادگستری، شمارۀ 64، دورۀ 72، ص20.
-       محسنی، فرید (1392)، «تحولات مسئولیت مدنی شرکت­ها»، مجله دیدگاه­های حقوق قضایی، شمارۀ51  و 52، دورۀ  15، ص 16.
-       محسنی، علیرضا (1387)، «آسیب­شناسی مجازات زندان و حبس»، مجله حقوقی دادگستری، دورۀ  72، شمارۀ  67، ص 30.
-       محقق­داماد، سیدمصطفی (1380)، قواعد فقه (بخش جزایی)، چاپ دوازدهم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
-       مرادی، مجید (1390)، «درج حکم محکومیت متهمان و محکومان بی­گناه در جراید»، نشریه تعالی حقوق، دورۀ 3، شمارۀ 11، ص 87.
-       مصدق، محمد (1396)، آیین دادرسی کیفری، چاپ ­هفتم، تهران: جنگل.
-       موسوی­بجنوردی، سیدمحمد (1385)، «قاعده اقدام»، فصلنامه دیدگاه­های حقوق قضایی، دورۀ 16، شمارۀ 2، ص 84.
-       مهرآبادی، میترا (1384)، «قانون گذاری در اندیشه گروهی موافقان و مخالفان مشروطه»، فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهشنامه تاریخ، دورۀ 1، شمارۀ 1، صص 1-20.
-       محسنی، رضاعلی (1387)، آسیب شناسی مجازات زندان و حبس، ماهنامه دادرسی، دورۀ  ۱۲، شمارۀ  67، صص ۳-۹.
-       محقق داماد، سید مصطفی (1380)، قواعد فقه (بخش جزایی)، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
-       وحدتی شبیری، سید حسن و  احسان سامانی (1396)، «نگرشی بر نوع مسئولیت دولت در قبال اعمال کارکنان خود»، فصلنامه تخصصی دین و قانون، دورۀ 4، شمارۀ 14، صص 125-158.
-       یزدانیان، محمدرضا (1381)، «ضوابط و قواعد خاص حاکم بر بازداشت موقت»، مجله حقوقی دادگستری، شمارۀ ٤0، صص 238-243.
-       مغربی، قاضی نعمان (1383ه.ق)، دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الأحکام عن اهل بیت رسول الله علیه و علیهم افضل السلام، چاپ دوم، قم: انتشارات دارالمعارف.
 
-       Anderson, Andrea (2015). “Wrongful Convictions and the Avenues of Redress: The Post-Conviction Review Process in Canada, Appeal”, Review of Current Law and Law Reform, Vol. 61, No. 114. pp. 135-181.
-       Eid, Elisabeth (2001): “Interaction between International and Domestic Human Rights Law: A Canadian Perspective”, International Conference on the Ratification and Implementation of Human Rights Covenants, Beijing, China.
-       Finley, Lora L (2016). “Crime and Punishment in America, Santa Barbabara”, Pennsylvania Evening Post, Vol. 18, No. 88, pp. 145-188.
-       Forst, Brian (2004). Errors of justice: Nature, sources and remedies, London: Cambridge University Press.
-       Helena, Katz (2011). Justice Miscarried inside Wrongful conviction in Canada, Toronto: Dundurn.
-       Karaffa, Kerry M. & Julie M. Koch (2017). “Compensating the Innocent: Perceptions of Exonerees’ Deservingness to Receive Financial Compensation for Wrongful Convictions”, Criminal Justice Policy Review, Vol. 5, No. 125, pp. 7-28.
-       Nowak, Manfred (2005). The International covenants on civel and political Rights and on Economic, social and cultural Rights, in: The Essentials of Human Rights, London: Edward Arnold Publication.
-       Osborne, Philip H. (2007). The Law of Torts, Toronto: Irwin Law Publication.
-       Patricia Mijares, Laura (2012). Compensation for Wrongful Convictions: A study toward an effective regime of tort liability, Toronto, Graduate Department of Faculty of Law, University of Toronto.
-       Robin, L. Sydney (2008). In The Matter of Steven Truscott: Advisory Opinion on the Issue of Compensation, Ottawa: Ministry of the Attorney General.
-       Sefani, Gereg; Gorge Levasseur & Bab Bouloc (2004). Procedure Penale, Paris: Dollaz.
-       Stunz, William J (2011). The Collapse of America Criminal Justice, London: the Belknap Press of Harvard University Press.
-       Tiberg, Hugo (2010). Compensation for Wrongful Imprisonment, London: Criminal law review.
-       Walsh, Kelly & Jeanette Hussemann (2017). Estimating the Prevalence of Wrong Convictions, London: Criminal law review.
-       United Nations (1966). “International Covenant on Civil and Political Rights”, Vol. 999, No. 14668.
-       AIDWYC (the Association in Defence of the Wrongly Convicted or Innocence Canada) (2018). “Compensation for Wrongfully Convicted and Imprisoned Persons”, Available at: http://www.innocencecanada.com/the-legal-path-to-exoneration/ (Accessed: 5th September 2018).
-       Boyd v. Harris (2004). “Upper limit non-pecuniary damages in Canada: cap imposed in Andrews v. Grand & Toy”, Available at: https://tvo.org/article/current-affairs/canadas-prison-system-doesnt-support-life-after-exoneration (Accessed: 1th September 2018).
 
-       D'Avella, Bernard J. (2018). “Why Compensation for Family Members Should be at Market Value”, Available at: https://view2.fdu.edu/academics/silberman-college/centers-and-institutes/rothman-institute-of-entrepreneurship/outreach-programs/family-business-forum/family-ink-articles/17-compensation-at-market-value/ (Accessed: 5th September 2018).
-       Stern, Cara (2015). “Canada’s prison system doesn’t support life after exoneration”, Available at: https://tvo.org/article/current-affairs/canadas-prison-system-doesnt-support-life-after-exoneration (Accessed: 1th September 2018).
-       Roach, Kent (2012). “Wrongful Convictions in Canada, Forthcoming in 2011)”, University of Cincinnati Law Review, online: http://ssrn.com/abstract=1887889.
-       Canada’s prison system doesn’t support life after exoneration Stern, (Accessed: 1th September 2018), https://tvo.org/article/current-affairs/canadas-prison-system-doesnt-support-life-after-exoneration.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
دوفصلنامۀ علمی حقوق تطبیقی
دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14
پیاپی 14
بهمن 1399
صفحه 23-46
فایل ها
اشتراک گذاری
ارجاع به این مقاله
آمار