دوفصلنامۀ علمی حقوق تطبیقی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

فایل های مرتبط

راهنمای داوران

داوران سال جاری

جایگاه هیأت منصفه در حقوق ایران (با نگاهى به مبانى فقهى آن)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر دانشگاه مفید

چکیده

نهاد هیأت منصفه قدمتى دیرینه دارد؛ ولى به دلیل جدید بودن آن در حقوق ایران و روشن نشدن مبانى فقهى‏اش، هنوز جایگاه واقعى خود را باز نیافته است. انتخاب مردمى اعضاى هیأت منصفه، توجه قاضى به رأى آنها، تخصص قضایى نداشتن و دخالت نکردن اعضاى این هیأت در قضاوت، از جمله شروطى است که با توجه به تحولاتى که در ماهیت این نهاد پدید آمده است، امروزه باید رعایت گردد.
پایبندى به این شروط در حقوق ایران، وقتى مى‏تواند جامه عمل بپوشد که از دیدگاه فقهى نیز بتوان چنین جایگاهى براى هیأت منصفه در نظر گرفت. از این رو مقاله حاضر،ضمن تبیین ماهیت هیأت منصفه با توجه به خاستگاه آن، به نقد و بررسى قوانین داخلى پرداخته و با ارائه معیارهایى براى انطباق این نهاد با شرع، راهکارهایى جهت استحکام در امر قانونگذارى ارائه مى‏دهد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

THE STATUS OF JURY IN IRANIAN LEGAL SYSTEM AND ITS FIQHI FOUNDATIONS

نویسنده [English]

  • Esmaeel Aghababaee Bani

Mofid University Researcher

چکیده [English]

The institution of jury is of a long history; but its recent introduction into Iranian legal system, on the one hand, and the uncertainty of its fiqhi foundations, on the other, leave its real status unclear. The popular appointment of jury members, the judicial notice to their opinion, their lack of judicial expertise and their non-intervention in the judicial proceedings are among the requirements to be observed due to developments in the nature of this institution.
Commitment to these requirements in Iranian legal system can hardly be secured unless such a status be accorded on the basis of Islamic jurisprudence (fiqh). The present article, therefore, while exploring the nature of jury in the light of its origins, intends to critically examine Iranian laws, offer criteria for the compatibility of this institution with the rules of shari'a and finally give suggestions to strengthen legislation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • JUDICIAL PROCEEDINGS
  • JOINT JUDGMENT
  • INDEPENDENCE OF THE JUDGE
مراجع

منابع و مأخذ

1- استفانى، گاستون، ژرژلواسور و بوناربولوک، آیین دادرسى کیفرى، ترجمه حسن دادبان، تهران، دانشگاه علامه طباطبائى، چ اول ،1377،جلد1.
2- امین، فؤاد، «حول فکرة نظام المحلفین فى الاسلام»، مجلة‏المحاماة، سال 49، شماره2، فوریه 1969.
3ـ انصارى، مرتضى، القضاء و الشهادات، قم، باقرى، چ اول: 1415ق، ج 22.
4ـ پاشا صالح، على و دیگران، فرهنگ نامه صالح، تهران، دانشگاه تهران.
5ـ پیوندى، غلامرضا، بررسى فقهى جرم سیاسى (پایان نامه کارشناسى ارشد)، دانشگاه مفید.
6ـ جعفرى لنگرودى، محمّد جعفر، ترمینولوژى حقوق، تهران، گنج دانش، چ اوّل، 1378، ج 5.
7ـ حر عاملى، محمّد بن حسن، وسائل الشیعة، تهران، مکتبة الاسلامیة، چ دوّم، 1392 ق، ج 18.
8ـ حلى، جعفربن حسن، شرائع الاسلام، بیروت، دارالاضواء، 1403 ق/ 1361، ج 4.
9ـ حلى،حسن بن محمد، مختلف الشیعة، قم، مؤسسه نشر اسلامى، چ اول: 1412ق، ج 8.
10ـ خامنه‏اى، مهین‏دخت، «هیأت منصفه در دادگاههاى کشورهاى متحده امریکاى شمالى»، کانون وکلا، سال پانزدهم، شماره 86.
11- خطیب، اسماعیل، «القضاءالشعبى و نظام المحلفین»، مجله منبر الاسلام، سال 31، شماره2.
12ـ روحانى، سید محمد صادق، فقه الصادق، قم، مؤسسة دار الکتاب، چ سوم: 1412ق، ج 25.
13ـ زراعت، عباس، جرم سیاسى، تهران، ققنوس، چ اوّل، 1377.
14ـ زیدان، عبدالکریم، نظام القضاء فى الشریعة الاسلامیة، بغداد، مطبعة العانى، چ اوّل، 1404 ق / 1984 م .
15ـ زینلى، محمّد رضا، جرم سیاسى و حقوق جزاى اسلامى، تهران، امیر کبیر، 1378.
16ـ سبزوارى، (محقق سبزوارى)، کفایة الاحکام، اصفهان، مدرسه صدر، بى‏تا.
17ـ سحنون، احمد، رسالة القضاء، مغرب، وزارة الاوقاف و الشؤون الاسلامیة، 1412 ق/ 1992 م .
18ـ سید مرتضى، رسائل المرتضى، تحقیق: سیدمهدى رجائى، دارالقرآن، 1405ق، ج 2.
19ـ شافعى، ابن ادریس، کتاب الام، بیروت، دارالفکر، چ دوم: 1403ق / 1983م، ج 6 و 7.
20ـ شاملو، باقر، «معرفى و نقدى بر جایگاه هیأت منصفه در نظام حقوقى ایران»، دیدگاههاى حقوقى، سال 1، شماره 3.
21ـ شیخ الاسلامى، عباس، جرائم مطبوعاتى (بررسى تطبیقى سیاست جنایى جمهورى اسلامى ایران و انگلستان)، مشهد، جهاد دانشگاهى، چ اوّل، 1380.
22ـ صدوق، محمّد بن على بن حسین، المقنع فى الفقه، چاپ شده در: سلسلة الینابیع الفقهیة، بیروت، دارالتراث/ الدار الاسلامیة، چ اوّل، 1410 ق / 1990 م، ج 11.
23ـ صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسى نهایى قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران، تهران، چ اول،1369.
24ـ طرابلسى، قاضى بن برّاج، المهذّب، قم، جامعه مدرّسین، 1406ق، ج 2.
25ـ طوسى، محمد بن حسن، المبسوط فى فقه الامامیة، تحقیق محمدتقى کشفى، تهران، مکتبة المرتضویة، 1387ق، ج 2.
26- عبدالحلیم ،محمد ابوشارى، نظام المحلفین فى التشریع الجنائى المقارن، اسکندریه، منشأة المعارف،1980م.
27ـ على آبادى، عبدالحسین، حقوق جنایى، تهران، انتشارات فردوسى، 1373، ج 4.
28ـ عمید زنجانى، عباسعلى، فقه سیاسى، تهران، امیر کبیر، 1368، ج 1.
29- فاروق، عمر، «اشتراک الشعب فى القضاء»، مجلة‏المحاماة، سال53، شماره 1و2.
30ـ فاروقى، حارث سلیمان، المعجم القانونى، چ سوّم: بیروت، مکتبة لبنان، 1991 م.
31ـ مشکان طبسى، حسن، «بزه سیاسى»، مجله حقوقى، سال چهارم، شماره 2.
32ـ موسوى اردبیلى، سید عبدالکریم، فقه القضاء، قم، مکتب امیرالمؤمنین7 ، چ اوّل، شوال 1408.
33ـ موسوى خمینى، روح ا...، کتاب البیع، قم، مؤسسة النشر الاسلامى، چ پنجم، 1415 ق، ج 2.
34ـ معتمد نژاد، کاظم و گرجى، ابوالقاسم و اردبیلى، محمد على، میز گرد جرائم مطبوعاتى، مجله پژوهشهاى حقوقى، سال اوّل، شماره 1، بهار و تابستان 1381.
35ـ نجفى تبریزى، راضى، تحلیل الکلام فى شرح القضاء شرائع الاسلام، قم، استقلال، چ اوّل، بى‏تا.
36ـ نجفى، محمّد حسن، جواهر الکلام، بیروت، دارالاحیاء التراث العربى، 1399 ق/ 1357، ج 31.
37- هاشمى ،سیدمحمد، حقوق اساسى جمهورى اسلامى ایران، مجتمع آموزش عالى قم، چ دوم، بهار1375،ج 2.
38ـ هاشمى، سید محمد، «تحلیل جرائم سیاسى و مطبوعاتى»، مجله تحقیقات حقوقى، تابستان 1371،شماره 10.
 
39- Devlin, partick, Trial by Jury, London, sterons & sons, 1966.
40- A. S. Hornby, oxford Advanced learner's Dictionary of current English, 6thed, Tehran, Jahan-e Danesh, 2002.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
دوفصلنامۀ علمی حقوق تطبیقی
دوره 0، شماره 4 - شماره پیاپی 37
مرداد 1382
صفحه 153-178
فایل ها
اشتراک گذاری
ارجاع به این مقاله
آمار