مهدی حدادی؛ محمد ستایش پور
چکیده
مجموعه مواد 2001 و 2011 کمیسیون حقوق بینالملل در زمینۀ مسئوولیت بینالمللی دولتها و سازمانهای بینالمللی، سخن از مسئولیت در ارتباط با عمل دیگری به میان آوردهاند که از آن به مسئولیت اشتقاقی ...
بیشتر
مجموعه مواد 2001 و 2011 کمیسیون حقوق بینالملل در زمینۀ مسئوولیت بینالمللی دولتها و سازمانهای بینالمللی، سخن از مسئولیت در ارتباط با عمل دیگری به میان آوردهاند که از آن به مسئولیت اشتقاقی یاد میشود؛ لیکن، از آنجا که موارد حصری داخل در مسئولیت اشتقاقی روشن نشده، دامنۀ اعمال آن نیز مشخص نیست. مقاله حاضر بر آن است تا با موشکافی مواد مربوطه در هر دو سند یادشده، به مصادیق مسئولیت اشتقاقی بپردازد تا بشود به دامنۀ اعمال آن پی برد. لذا از رهگذر مطالعۀ تطبیقی مواد مربوط در این دو طرح، به این کار پرداخته میشود. مقاله حاضر بر آن است که مسئولیت اشتقاقی چه در خصوص دولتها و چه در مورد سازمانهای بینالمللی، شامل هر چهار حالت «کمک یا مساعدت»، «هدایت و کنترل»، «اجبار» و «گریز از تعهد بینالمللی» است. به رغم آنکه گریز از تعهد بینالمللی در مجموعه مواد 2001 راجع به مسئولیت بینالمللی دولتها نیامده است، اما در مورد دولتها هم قابل اعمال است. مسئولیت اشتقاقی، در کنار اساس بنیادین حقوق مسئولیت بینالمللی یعنی مسئولیت مستقل، میتواند به عدالت در اعمال مسئولیت بینجامد.