دوفصلنامۀ علمی حقوق تطبیقی

مقاله علمی - پژوهشی

1. بخت منتج اخلاقی و حقوق کیفری

رحیم نوبهار؛ محمدرضا خط‌شب

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، صفحه 171-194

چکیده

بخت اخلاقی مفهومی نو در فلسفۀ‌ اخلاق است که ارزیابیهای متداول اخلاقی را به چالش می‌کشد. شهود اخلاقی انسانها حکم می‌کند که افراد تنها در قبال امور تحت کنترلشان مورد ارزیابی قرار گیرند؛ این در حالی‌ ... بیشتر

مقاله علمی - پژوهشی

2. ترجیح تفسیر علیه تنظیم‌کننده قرارداد

سید محمدهادی اسلامی؛ جلیل قنواتی

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، صفحه 61-84

چکیده

در فرضی که در معنای شرطی در قرارداد مکتوب که مورد مذاکره مستقل قرار نگرفته، شک وجود داشته باشد؛ تفسیر به نفع کسی که به قرارداد ملحق شده و علیه کسی که پیش‌نویس قرارداد را تهیه کرده ارجحیت دارد؛ زیرا، شخصی ... بیشتر

مقاله علمی - پژوهشی

3. نقش محیط‌های آموزشی تحمیلی در پیشگیری از جرایم اطفال و نوجوانان در ایران و انگلستان

فرید محسنی؛ نصیر ملکوتی

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، صفحه 85-108

چکیده

در عدالت کیفری اطفال و نوجوانان بزهکار در دو کشور ایران و انگلستان، یکی از پاسخهای متداول برای مقابله با اطفال و نوجوانان ناقض قانون، نگهداری آنان در مکانهای بسته است؛ اما تفاوت اصلی این مکانها با زندانهای ... بیشتر

مقاله علمی - پژوهشی

4. دعوای عدم نفوذ تصرفات مدیون در حقوق مصر و لبنان و تطبیق آن با مقررات داخلی

اکبر ذاکریان؛ محمدمهدی مقدادی

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، صفحه 23-42

چکیده

هنگامی‌که اوضاع و احوال مالی مدیون رو به وخامت می‏نهد، ممکن است مدیون با تعمّد به معاملاتی دست زند که به ضرر طلبکاران او باشد و از وثیقه عمومی طلب بکاهد. در این صورت طلبکاران با توجه به قوانین موضوعه، ... بیشتر هنگامی‌که اوضاع و احوال مالی مدیون رو به وخامت می‏نهد، ممکن است مدیون با تعمّد به معاملاتی دست زند که به ضرر طلبکاران او باشد و از وثیقه عمومی طلب بکاهد. در این صورت طلبکاران با توجه به قوانین موضوعه، می‏توانند در تصرفات صادره از جانب مدیون دخل و تصرف نمایند؛ چرا که این تصرفات، ممکن است بر ضمان عام (وثیقه عمومی طلب) تأثیر گذارد و موجب ضعف این ضمان عام شود. در برخی کشورهای عربی از جمله مصر و لبنان، قانوگذار برای حمایت از طلبکاران، مقرراتی را پیش‏بینی نموده‏اند که امکان اقامۀ دعوای عدم نفوذ تصرفات مدیون را به طلبکاران می‏دهد. نتیجۀ دعوای عدم نفوذ تصرفات مدیون در حقوق مصر و لبنان برابر با عدم قابلیت استناد قرارداد در حقوق ایران است. نهادی که از حقوق سایر کشورها به حقوق ایران راه پیدا کرده، لیکن به طور مستقیم و ضابطه‌مند در قوانین ما پیش‏بینی نشده است و فقط در موارد محدودی، قانونگذار با صراحت یا به اشاره، حکم به عدم قابلیت استناد برخی از تصرفات و معاملات نموده است که از جمله می‌توان به مادۀ (218) قانون مدنی و مادۀ (4) قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی اشاره نمود. دعوای عدم نفوذ هر چند شباهتهایی با عدم نفوذ اصطلاحی دارد، لیکن متفاوت از آن و دارای شرایط و آثار خاصی است که مهم‌ترین شرط آن سوءِ‌نیت مدیون در انتقال اموال است.

مقاله علمی - پژوهشی

5. جهانی شدن و تفسیر قراردادهای تجاری بین‌المللی با تأکید بر طرح قانون مدنی مشترک اتحادیه اروپا

محمود جلالی؛ مرتضی طیبی؛ ابراهیم مهرانفر

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، صفحه 43-60

چکیده

جهانی‌شدن حقوق، یکی از مهم‌ترین چالشهای نظامهای حقوقی کشورها به حساب می‌آید. یکسان‌سازی قواعد حقوقی در حوزۀ قراردادهای تجاری بین‌المللی و تفسیر آنها نیز یکی از آثار مهم جهانی‌شدن حقوق است. تحت تأثیر ... بیشتر جهانی‌شدن حقوق، یکی از مهم‌ترین چالشهای نظامهای حقوقی کشورها به حساب می‌آید. یکسان‌سازی قواعد حقوقی در حوزۀ قراردادهای تجاری بین‌المللی و تفسیر آنها نیز یکی از آثار مهم جهانی‌شدن حقوق است. تحت تأثیر همین مسئله، طرح تدوین قانون مدنی مشترک اتحادیه اروپا به عنوان یکی از بنیادی‌ترین اقدامات کشورهای اروپایی در راستای یکسان‌سازی بیشتر قواعد حقوقی به ویژه در حوزۀ قراردادها از تقریباً سه دهه پیش آغاز شده و بحث تعیین ضابطه معتبر تفسیر به عنوان نمونه عینی تأثیر جهانی‌شدن حقوق بر نظام حاکم بر قراردادهای داخلی کشورها در تدوین قانون مدنی مذکور به وضوح قابل ملاحظه است. حقوق انگلیس قواعد تفسیری خاص خود را دارد که تا حدودی متمایز با حقوق نوشته بوده و اخیراً تحت تأثیر جهانی‌شدن حقوق با اتخاذ رویکردی نوین مبتنی نظام حاکم بر تفسیر خود را در این زمینه اصلاح و به قواعد تفسیری کشورهای دارای حقوق نوشته نزدیک کرده است. حقوق نوشته نیز برخی از وجوه اختلاف خود را در این زمینه تحت تأثیر جهانی‌شدن حقوق کنار نهاده که این امر می‌تواند نیل به هدف مشترک یعنی تدوین قانون مدنی مشترک و اتخاذ رویۀ واحد در تفسیر قراردادهای تجاری بین‌المللی را بیشتر از گذشته تسهیل نماید. در این پژوهش ابعاد این مسئله به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

مقاله علمی - پژوهشی

6. بررسی حقوقی آزادی تحصن در نظام جمهوری اسلامی ایران با نگاهی تطبیقی به آزادی تجمع

سید احمد حبیب نژاد؛ سیده زهرا سعید

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، صفحه 3-22

چکیده

حق بر تحصن در زمره آزادیهای مدنی و آزادیهای منفی است. تحصن، تجمعی سازمان‌یافته و مسالمت‌آمیز برای بیان نظرات است که تحصن‌کنندگان به منظور دستیابی به هدف خود، در یک مکان خاص می‌نشینند. گرچه قانون اساسی ... بیشتر

مقاله علمی - پژوهشی

7. کرامت زدایی از انسان و انسانیت‌ زدایی از حقوق (نقد نظریۀ حقوق کیفری دشمنان یاکوبس در پرتو اندیشه دولت حقوقی کانت)

محمد شمعی؛ سیدمحمدصادق احمدی

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، صفحه 129-150

چکیده

قواعد حقوقی در ماهیت و ذات خود قواعدی انسانی به شمار می‌روند. کاربست قواعد موجود برای انسان متصف به صفت کرامت بوده که در هیچ شرایطی نباید به عنوان ابزار تلقی شود. اما در مواردی تئوری‌ها، قوانین و رویه‌های ... بیشتر قواعد حقوقی در ماهیت و ذات خود قواعدی انسانی به شمار می‌روند. کاربست قواعد موجود برای انسان متصف به صفت کرامت بوده که در هیچ شرایطی نباید به عنوان ابزار تلقی شود. اما در مواردی تئوری‌ها، قوانین و رویه‌های موجود، زمینه مخدوش‌سازی، شأن و کرامت آدمی را در نظام حقوقی فراهم ساخته‌اند. از آن جمله، باید به طرح تئوری حقوق کیفری دشمنان یاکوبس، طی دو دهه اخیر اشاره کرد که به مناسبت مقابله با ناامنی‌های موجود و به ویژه تروریسم، مجادلات نظری را بین اندیشمندان رقم زد. به باور یاکوبس، شخصی که با اراده خود قوانین کیفری را نقض خطرناک می‌کند، به وضعیت طبیعی بازگشته و عنوان شهروند را از خود سلب می‌کند؛ در نتیجه دولت در مورد وی مجاز به وضع قوانین ویژه و متفاوت از قوانین عادی حاکم بر شهروندان، با هدف پیشگیری، انتقام و نمادسازی است. نظریۀ یاکوبس ضمن زدودن چهره انسانی از قواعد حقوقی، نقض کرامت انسانی و بی‌توجهی به اخلاق در رابطه دولت و شهروند، با انتقاداتی مواجه شده است. در این مقاله نگارندگان پس از طرح نظریۀ آلمانی «دولت حقوقی» بر پایه اندیشه کانت، مفهوم «حقوق کیفری دشمنان» را از نظرگاه یاکوبس تحلیل و نقدهای وارد بر آن را مطرح ساخته‌اند. به عنوان نتیجه باید گفت، به دلیل تعارض بنیادین نظریۀ یاکوبس با اخلاق و کرامت انسانی و آثار شوم آن بر حقوق متهمان و مجرمان دلیل موجهی مبنی بر پذیرش نظر وی وجود ندارد.

مقاله علمی - پژوهشی

8. وضعیت حقوقی سهام قابل بازخرید و بازخرید سهام عادی در نظام حقوقی ایران و انگلستان

شقایق بهشتی؛ ربیعا اسکینی؛ محمدرضا پاسبان؛ علی زارع

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، صفحه 109-128

چکیده

بازخرید(Redeem) سهم در یک تعریف ساده عبارت است از اینکه، شرکت بعد از فروش سهام خود به دیگری، در زمانی مشخص در آینده اقدام به خرید دوبارۀ آن می‌نماید. بازخرید سهام ماهیت آن را به سهام خزانه(Treasury Stock) تغییر می‌دهد[1] ... بیشتر

مقاله علمی - پژوهشی

9. نظریۀ تحول عقـد باطل به عقـد صحیح در حقوق اسلام، ایران، مصر و فرانسه

نعمت الله الفت؛ فتح اله عطاردی

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، صفحه 195-118

چکیده

نظریۀ تحول عقد باطل به عقد صحیح، یکی از راهکارهای مهم و اساسی اعمال سیاست جهانی نجات عقود از بطلان است. این نظریه نخستین بار در ماده 140 قانون مدنی آلمان شکل حقوقی به خود گرفت و در حال حاضر اکثر نظامهای حقوقی ... بیشتر

مقاله علمی - پژوهشی

10. گذر از «زمان» در ایجاد قاعدۀ حقوق بین‌الملل عرفی: واکاوی انگاره‌های حقوقی و رویه دیوان بین‌المللی دادگستری

سید هادی محمودی؛ محمد ستایش پور

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، صفحه 195-218

چکیده

مطالعه تطبیقی جایگاه «زمان» در ایجاد قاعدۀ حقوق بین‌الملل عرفی‌ نشان از وجود نظراتی متمایز، متعارض و حتی متناقض دارد. با توجه به اینکه وجود عنصر مادی، یعنی رویه عام و عنصر معنوی، یعنی پذیرفته شده ... بیشتر مطالعه تطبیقی جایگاه «زمان» در ایجاد قاعدۀ حقوق بین‌الملل عرفی‌ نشان از وجود نظراتی متمایز، متعارض و حتی متناقض دارد. با توجه به اینکه وجود عنصر مادی، یعنی رویه عام و عنصر معنوی، یعنی پذیرفته شده به عنوان حقوق که از آن به باور حقوقی نیز یاد شده است، لازمۀ تشکیل حقوق بین‌الملل عرفی دانسته می‌شوند، پژوهش پیش‌رو بر آن است تا به این سؤال پاسخ بدهد که جایگاه «زمان» در تکوین و به دنبال آن، شناسایی قاعدۀ حقوق بین‌الملل عرفی چیست؟ با توجه به اینکه رویه قضایی بین‌المللی و آموزه‌های حقوقی برجسته‌ترین حقوقدانانِ ملل مختلف، به منزلۀ وسایل فرعی برای تعیین قواعد حقوقی است، جستار حاضر با مطالعۀ رویه دیوان بین‌المللی دادگستری و همچنین برجسته‌ترین آثار اندیشمندان این حوزه و مطالعات گزارشگر ویژۀ کمیسیون حقوق بین‌الملل به عنوان مهم‌ترین نهاد تدوین و توسعه تدریجی این زمینه از حقوق، به تحول در این مفهوم پی برده و ضمن تبیین نظرات سنتی و نوین، مطرود را از پذیرفته شده تمییز داده و در نهایت ثابت می‌کند که زمان، عاملی است که به دو رکن لازم برای ایجاد آن، قوام می‌بخشد؛ عامل زمان در شکل‌گیری قواعدی از این دست ضروری می‌نماید، اما طول مدت در خصوص هر قاعده عرفی نسبت به مورد دیگر متفاوت است.

مقاله علمی - پژوهشی

11. بررسی سهم مسئولیت مدنی عوامل متعدد در حقوق ایران و اصول حقوق مسئولیت مدنی اروپایی

علیرضا باریکلو؛ مهدی برزگر

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، صفحه 237-260

چکیده

در فرضی که بیش از یک عامل در تحقق زیان به دیگری دخیل باشد، پس از احراز سببیت دو یا چند عامل، هر یک از آنها مسئول جبران خسارت در حق زیان‌دیده خواهد بود. اما چگونه سهم مسئولیت هر یک از عوامل مسئول تعیین می‌شود ... بیشتر

مقاله علمی - پژوهشی

12. مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در نظام کیفری ایران و آلمان

محسن شریفی

دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، صفحه 151-170

چکیده

مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی پیامد شخصیت حقوقی و نتیجۀ عدم تکافوی ضمانت ‌اجراهای حقوقی و انضباطی در کنترل رفتار خطرناک و اصلاح خطِ‌مشی مجرمانۀ آنهاست. علاوه بر اهمیت درک چنین مسئولیتی، حل مسائل ساختاری‌ای ... بیشتر

1. جایگاه حمایت از بزه‌دیدگان تروریسم در نظام حقوق بین‌المللی

ناصر قربان‌نیا؛ پیمان نمامیان

دوره 4، شماره 106 ، پاییز و زمستان 1395، ، صفحه 97-122

چکیده

امروزه تروریسم نه تنها تهدیدی علیه امنیت ملی و بین‌المللی بوده، بلکه به طرز گسترده‌ای تهدیدی نسبت به حقوق و آزادی‌های اساسی بشر به شمار می‌رود. بنابراین با توجه به اهداف کور ناشی از ارتکاب اقدامات ... بیشتر

2. انگیزه‌های نژادی یا مذهبی و استفاده از سلاح: عوامل مشدّدۀ تهاجم علیه اشخاص در حقوق ایران و انگلستان

حسین میرمحمد صادقی؛ امیر اعتمادی

دوره 6، شماره 110 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 23-46

چکیده

هنگامی‌که شخصی به دیگری حمله می‌کند، هدف اولیۀ مرتکب، ایراد نوعی صدمۀ جسمی یا روانی به بزه‌دیده است، اما در برخی موارد، مهاجم گونه‌ای انزجار را نیز نسبت به بزه‌دیده بروز می‌دهد؛ و درواقع، تهاجم همراه ... بیشتر

3. تمایز توکیل به غیر و تفویض وکالت مطالعه تطبیقی در فقه، حقوق ایران و انگلیس

نجادعلی الماسی؛ مهسا مدنی

دوره 2، شماره 102 ، پاییز و زمستان 1393، ، صفحه 45-66

چکیده

بیشتر

4. حمایت از امنیت مخبـرین در رویة قضایـی دیوان کیفـری بین‌المللـی؛ استثنایـی بر جـرم علیـه عدالت کیفری یا سوءرفتار نزد دیوان

جواد صالحی

دوره 4، شماره 105 ، بهار و تابستان 1395، ، صفحه 169-186

چکیده

یکی از پرونده‌های مشکوک به وقوع جرم علیه عدالت کیفری یا سوءرفتار نزد دیوان کیفری بین‌المللی، پروندة دادستان علیه توماس لوبانگو دیالو است‌. دادستان در این پرونده از اجرای دستورات دیوان در افشای دلایل ... بیشتر

5. شخصیت حقوقی شرکت‌های چند ملیتی و آثار آن

محمد صالحی مازندرانی؛ حانیه ذاکری‌نیا

دوره 1، شماره 1 ، بهار و تابستان 1392، ، صفحه 146-161

چکیده

شرکت‌های چند ملیتی که به منظور گسترش فعالیت خود در سراسر جهان و سرمایه‌گذاری در قطب‌های صنعتی کشورهای رو به رشد و استفاده از امکانات این‌گونه کشورها، در کشورهای مختلف و متعدد اقدام به تأسیس شرکت‌های ... بیشتر

مقاله علمی - پژوهشی

1. برسی تطبیقی هرزه نگاری در حقوق ایران و امریکا

زهرا صالح آبادی؛ سید حسین حسینی؛ سیده ساعده حسینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 شهریور 1399

چکیده

چکیده تهدید فزاینده هرزه‌نگاری و پیامدهای مخرب بی‌شمار آن بر خانواده، زنان، کودکان و بطور کلی جامعه باعث شده است که کشورهای مختلف از جمله ایران و ایالات متحده آمریکا این پدیده را جرم‌انگاری کنند. در ... بیشتر

مقاله علمی - پژوهشی

2. نظام حقوقی اتحادیه اروپا و حاکمیت ملی دولت‌های عضو (با تأکید بر آراء دادگاه قانون اساسی آلمان)

حسین خلف رضایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 شهریور 1399

چکیده

اتحادیه اروپا همانند هر سازمان بین‌المللی دیگر برخاسته از موافقتنامه‌ای بین‌الدولی است که دولت‌های متعاهد آن، از برخی صلاحیت‌ها و اختیارات حاکمیتی خود به نفع نهادی فرادولتی و در جهت نیل به اهدافی ... بیشتر

مقاله علمی - پژوهشی

3. خسارت‌های جانبی در نظامهای حقوقی کامن‌لا، رومی‌ـ‌ژرمنی و ایران

اسماعیل نعمت اللهی؛ علی حدادزاده؛ روح الله رضایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 شهریور 1399

چکیده

یکی از مهم‌ترین مسائل مطرح در حوزة حقوق قراردادها، نقض تعهد از جانب یکی از طرفین عقد و خسارات ناشی از آن است. از آنجا که پس از تحقق نقض، طرفی که در به هم خوردن توافق نقشی نداشته است، معمولاً متحمل خساراتی ... بیشتر

مقاله علمی - پژوهشی

4. بازخوانیِ مستقلات عقلی در پرتو روش استدلالی رالز: راهی در جهت بسط عقل خودبنیاد در فقه و اصول

مجید نیکوئی؛ حسین سیمایی صراف

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 شهریور 1399

چکیده

شناسایی عقلانیت خودبنیاد (مستقلات عقلی) بهعنوانِ منبع احکام فقهی، یکی از ظرفیت‌های مهم عقل‌گرایی در اصول فقه شیعه است. با عنایت ویژه به این ظرفیت می‌توان احکام فقهی را از سیطرۀ نص‌گرایی خارج و هر ... بیشتر

دوره 7 (1398)

دوره 6 (1397)

دوره 5 (1396)

دوره 4 (1395)

دوره 3 (1394)

دوره 2 (1393)

دوره 1 (1392)

1. بخت منتج اخلاقی و حقوق کیفری

چکیده

2. ترجیح تفسیر علیه تنظیم‌کننده قرارداد

چکیده

3. نقش محیط‌های آموزشی تحمیلی در پیشگیری از جرایم اطفال و نوجوانان در ایران و انگلستان

چکیده

4. دعوای عدم نفوذ تصرفات مدیون در حقوق مصر و لبنان و تطبیق آن با مقررات داخلی

چکیده

5. جهانی شدن و تفسیر قراردادهای تجاری بین‌المللی با تأکید بر طرح قانون مدنی مشترک اتحادیه اروپا

چکیده

6. بررسی حقوقی آزادی تحصن در نظام جمهوری اسلامی ایران با نگاهی تطبیقی به آزادی تجمع

چکیده

7. کرامت زدایی از انسان و انسانیت‌ زدایی از حقوق (نقد نظریۀ حقوق کیفری دشمنان یاکوبس در پرتو اندیشه دولت حقوقی کانت)

چکیده

8. وضعیت حقوقی سهام قابل بازخرید و بازخرید سهام عادی در نظام حقوقی ایران و انگلستان

چکیده

9. نظریۀ تحول عقـد باطل به عقـد صحیح در حقوق اسلام، ایران، مصر و فرانسه

چکیده

10. گذر از «زمان» در ایجاد قاعدۀ حقوق بین‌الملل عرفی: واکاوی انگاره‌های حقوقی و رویه دیوان بین‌المللی دادگستری

چکیده

11. بررسی سهم مسئولیت مدنی عوامل متعدد در حقوق ایران و اصول حقوق مسئولیت مدنی اروپایی

چکیده

12. مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در نظام کیفری ایران و آلمان

چکیده

1. جایگاه حمایت از بزه‌دیدگان تروریسم در نظام حقوق بین‌المللی

چکیده

2. انگیزه‌های نژادی یا مذهبی و استفاده از سلاح: عوامل مشدّدۀ تهاجم علیه اشخاص در حقوق ایران و انگلستان

چکیده

3. تمایز توکیل به غیر و تفویض وکالت مطالعه تطبیقی در فقه، حقوق ایران و انگلیس

چکیده

4. حمایت از امنیت مخبـرین در رویة قضایـی دیوان کیفـری بین‌المللـی؛ استثنایـی بر جـرم علیـه عدالت کیفری یا سوءرفتار نزد دیوان

چکیده

5. شخصیت حقوقی شرکت‌های چند ملیتی و آثار آن

چکیده

1. برسی تطبیقی هرزه نگاری در حقوق ایران و امریکا

چکیده

2. نظام حقوقی اتحادیه اروپا و حاکمیت ملی دولت‌های عضو (با تأکید بر آراء دادگاه قانون اساسی آلمان)

چکیده

3. خسارت‌های جانبی در نظامهای حقوقی کامن‌لا، رومی‌ـ‌ژرمنی و ایران

چکیده

4. بازخوانیِ مستقلات عقلی در پرتو روش استدلالی رالز: راهی در جهت بسط عقل خودبنیاد در فقه و اصول

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان